Sterlin, Euro ve dolar güçleniyor, TL’nin değeri düşüyor. Değer kaybeden TL döviz karşısında duramıyor. Kıbrıs Vakıflar Bankası Genel Müdürü ve Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Asbaşkanı Cengiz Erçağ ile karşılaşınca ‘Ne olacak TL’deki düşüş ve sterlindeki yükseliş?’ sorusunu soruyorum.

Erçağ ‘Döviz kurlarındaki yükselişin esas nedeni, Türkiye’nin AB ile ABD’den koptuğu şeklinde bir algı yaratılarak, Türkiye’nin uluslararası güçler tarafından yalnızlaştırılmasıdır. Gerek AB gerekse de ABD ekonomisi günden güne gelişiyor. AB dağıldı dağılıyor diyenlerin aksine AB ekonomik anlamda kenetlendikçe kenetleniyor. Türkiye ekonomisini baltalamak isteyen dış güçler ekonomiyi çökertmeye çabalıyor ve tüm bunların yanında Türkiye’deki cari açık da etkin sebeplerden birisi’ yanıtını veriyor.

‘Ekonomisi Türkiye’ye bağlı olan KKTC’de döviz yükselmeye devam edecek mi?’ şeklindeki sorumu ise Cengiz Erçağ şöyle cevaplıyor: ‘Özellikle sterlinin bu gidişle 5.80’lere kadar çıkacağını düşünüyorum. Hâl böyle olunca insanların gündemi haklı olarak seçim değil, dövizdeki yükseliştir. Vatandaşın cebindeki para günden güne eriyor çünkü gelen her ithal mal döviz cinsinden satın alınıyor. Piyasada pek çok ürün kendiliğinden zamlanıyor. Kur farkı nedeniyle oluşan artışlar maaşları eritiyor. Birçok insan yurtdışında okuyan çocuğunu geri getirmeyi düşünmeye başladı. Döviz borçlularına gelirleri döviz ise döviz cinsinden borçlanmalarını bankacılar olarak hep söyledik. Şimdilerde geliri yabancı para biriminden olmayan borçlular çok zorlanıyor. Döviz borcu olanlar borçlarını çok acil TL’ye çevirmeliler.’

Konu Meclis’ten geçtiğimiz günlerde geçen Bankacılık Yasası’na geliyor. Cengiz Erçağ, ‘16 yıldır beklenen yeni Bankacılık Yasası ile birlikte Şube bankalarının Kıbrıs’ta açacağı yeni şubelere sınırlama getirildiği’ni, ‘yeni bir banka açmanın şartlarının ise hayli zorlaştırıldığı’nı kaydediyor ve ekliyor: ‘22 banka sayısının çokluğu uzun süredir tartışılıyordu. Yeni yasa ile yeni banka kurulumu zorlaştırılmıştır. Banka yönetim kurullarının oluşumu ve üst düzey yöneticilere yönetsel anlamda getirilen yükseltilmiş standartlar da memnuniyet verici’.

Sorduğum bir başka soru üzerine ‘yeni yasayla KKTC Merkez Bankası’nın bağımsız denetim kuruluşlarından hizmet almak suretiyle herhangi bir bankanın bilgi sistemlerini incelemeye alabileceği’ni ifade eden Erçağ, ‘hızla gelişen bilgi teknolojilerine hâkim müfettiş ve personel sıkıntısının yasada belirtildiği şekliyle gerektiğinde hizmet alımı yoluyla aşılmasının artık mümkün olacağı’nı söylüyor.

Bazı bankaların yasaya aykırı olarak kaynağını sorgulamadan çok yüklü miktarlarda para transferleri yaptığı ve bazı banka sahiplerinin mevduatlarını kendi bankalarında çok yüksek oranlarda faizle işlettiği yönündeki iddialara cevaben Cengiz Erçağ’ın yorumu ‘Özellikle gözetim ve denetim anlamında yetkili otorite olan KKTC Merkez Bankamız böylesi bir durumun olmasına izin vermez. Kaldı ki Kambiyo yasamız da böylesi durumların yaşanmasına engeldir. Zaten yeni yasal düzenlemeler ile de sistemde açık varsa bunların giderilmesi yine gündemdedir. Yeni yasa ile bundan böyle, yasaya uymadığı tespit edilen bankalara, sahiplerine ve yöneticilerine idari ve adli anlamda pek çok ceza getirilecek’ oluyor.

Piyasada kara paranın arttığına, pek çok sektörde kara paranın aklandığı ve hatta kara para ile banka açmaya niyetlenenlerin var olduğu şeklindeki iddialara sıra geliyor. Erçağ, ‘Banka açma konusunda çıta yükseltildi. Bundan sonra yeni banka açabilecek kişilere yönelik çok daha fazla nitelik arayışı var. Yeni banka açmak artık zor. Yeni yasayla ödenmiş sermaye artırıldı. El değiştirme de izne tabidir. Yeni yasayla bir bankanın satılması, el değiştirmesi konusunda da şartlar zorlaşmıştır. Keza buraya şube bankacılığı olarak faaliyet göstermek için yeni bir banka gelecekse artık tek şube olarak hizmet verebilecek. Ülkemiz coğrafyasında genişleyecekse bir iştirake dönüşmesi gerekecek ki bunun için de KKTC’de kurulmuş bir yasal banka olmasını yasa şart koşuyor’ diyerek sözlerini bitiriyor.