KKTC’de bir üniversiteye yönelik, sahte diploma, yalan beyanla sahte kayıt temini, dolandırıcılık ve rüşvet soruşturmaları arasında Zimbabve Yüksek Öğrenim Konseyi (ZIMCHE), Kuzey Kıbrıs'ta bulunan beş üniversitenin akredite edilmiş yüksek öğrenim kurumları listesinden çıkarıldığını duyurdu.

Hindistan’dan 2 üniversiteyle birlikte KKTC’den Girne Amerikan Üniversitesi, Yakın Doğu Üniversitesi, Girne Üniversitesi, Lefke Avrupa Üniversitesi ve 'Lefkoşa Üniversitesi' olarak tanımlanan bir başka üniversiteden alınan diplomalar, kalite güvence ve standartlarına uymadığı için artık Zimbabve’de geçersiz sayılacak.

11 Mart'ta ve 12 Mart'ta Zimbabve basınında yayımlanan duyuruda, "Bu gelişmenin ışığında, kamuoyuna, kaydolmak istedikleri veya çocuklarının üniversite eğitimini almayı düşündükleri yabancı üniversitelerin akreditasyon durumunu doğrulamalarını şiddetle tavsiye ediyoruz’ deniliyor ve "Akredite olmayan bir kurumda okumak mali kayıpla sonuçlanabilir ve kişinin akademik nitelikleri ve kariyer beklentileri üzerinde ciddi sonuçlar doğurabilir" uyarısı yapılıyor.

Duyuruyu ilk yayımlayansa 'Crime Watch Zimbabwe'... 

Zimbabve basını, çeşitli yabancı yüksek öğretim kurumlarının akreditasyon durumlarının gözden geçirilmesinin ardından kurumun herhangi bir neden göstermeksizin, söz konusu üniversiteleri akredite olmuş üniversite listesinden çıkardığı yorumunu yaptı.

Oysa, 17 milyon insanın yaşadığı, Afrika’nın güneyindeki Zimbabve’nin yüksek öğretimi denetleyen kurumu ZIMCHE, Kuzey Kıbrıs’ta yaşanan sahte diploma ve üniversiteleri denetlemekten sorumlu kurum temsilcilerine yönelik rüşvet suçlamalarının yapıldığı bir dönemde bu kararı almış veya böyle bir karar aldığını duyurma ihtiyacı duymuştu.

Baremlerini yükseltmek suretiyle devletten alacakları maaşlar ve emeklilik ikramiyeleri arttırmak için sahte diploma alanlar ve bir üniversiteden bölüm açma izni karşılığında rüşvet aldıkları iddia olunanlar arasında, ülkemizin Cumhurbaşkanı televizyona çıkıp çok ilginç ifadeler kullanmasıyla dikkat çekmişti.

Tatar, “Şu anda başka bir üniversitede böyle bir ihbar yok. Bu sorunun kökten çözülmesi için yapılacak yasal bir düzenlemeyle pişmanlıktan yararlandırılabilir; gelip itiraf ederler ve o diplomalar iptal edilir” açıklamasını yapmıştı.

Eleştiriler yükselince yeni bir açıklama daha yapan Tatar, ‘diploma alan, tedavüle sürmeyen varsa, polisi ve yargıyı yormadan bir formül bulmaktan’ bahsettiğini belirtti.

Nasıl yani? Sahte diploma alan tedavüle sürmediyse, devletin polisini ve yargısını ‘yormamak’ için, çok pişmanım, hapis korkusuyla geceleri gözüme uyku girmiyor, yüksek maaşımdan da olacağım, sahte diploma aldığımı itiraf eder; diplomamın iptal edilmesini ve hayatıma aynı şekilde devam etmeme izin verilmesini saygılarımla arz ederim mealinde bir dilekçe yazsın ve pişmanlıktan yararlandırılsın mıdır bu formül? 

Zimbabve neden KKTC’de soruşturma yapılan Kıbrıs Sağlık ve Toplum Bilimleri Üniversitesi’nin adının geçmediği bir liste yayımlayarak, 5 diğer üniversiteyi akredite listesinden çıkarmış olabilir? Acaba sahte diploma veren daha fazla mı üniversite var? ‘Üniversite sektörümüzü baltalamayalım’ diye diye bugünlere gelmedik mi?

Geldiğimiz bu noktadan gerekli yasal düzenlemeler yapılmadan hangi noktaya gideceğiz? Ekside olduğunuzu unutturup hiçbir yeni düzenleme yapmadan üniversiteleri artıya geçirebilir misiniz?

Bu ülkedeki tüm üniversitelerde öğrencilerin derslerinden aldıkları puanlar dijital ortama geçiriliyor. Öğrenciler üniversite sistemlerine şifrelerini girerek bağlanıyor ve sınav sonuçlarını sistemden öğreniyor. Her öğrencinin hangi dersleri aldığı, puanları, mezuniyet derecelerine kadar her türlü detay kaydediliyor. Sistemler kuruludur ve sıkıntısız yıllardır çalışır durumdadır ancak KKTC üniversiteleri Türkiye’deki YÖK dışında altyapılarını denetime açmıyor, kişisel olmayan verileri bile yetkili Kıbrıs Türk kurumlarıyla paylaşmıyor.

2022 yılı temmuz ayındaki bir köşe yazımda, daha skandallar dizisi patlamadan önce şöyle yazmışım: ‘… mevzuatın değişmesi ve kurumlar arası ağ kurulması gibi öncelikleri olması gereken YÖDAK, büyüyen bir dizi sorunla ilgilenmek yerine üniversite sahiplerinin ve siyasetin güdümü altına girdikçe giriyor. (…) YÖDAK Yasası değişmezse ve YÖDAK uluslararası normlara uygun olarak yönetilmezse üniversiteler bir avuç siyasinin, üniversite sahibinin ve izin sahibinin akıldışı hırsı sayesinde çökecek. Neyse… Belli ki siz aynı şekilde devam edeceksiniz. Ama bugün susan, yarın konuşamaz gene de hatırlatmış olayım! Bir de bunların günün sonunda, vergi bile vermedikleri halde sırf kötü yönetimden batacakları bilgisini aklınızda tutsanız iyi olur, güvendiğiniz dağlara kar yağmasın sonra…’

2024’de yaşananlar ortada… Buradan nereye gideceğimizi tartışmak, suçlu kim varsa ortaya çıkarmak, yargılanmalarını sağlamak ve üniversitelerin bağımsız, özerk bir yapı tarafından denetlenmesi için yasal mevzuatın oluşturulması gerekiyor.

Afrika’nın bir başka ülkesinde, Güney Afrika’da, 2019’da yapılan bir yasal düzenlemeyle, iş başvurusu için yolladığı veya işverene sunduğu CV'sinde ve hatta Linkedln, Facebook, Twitter vb. sosyal medya platformlarında mezunu olduğunu iddia ettiği üniversiteye dair yanlış beyanda bulunduğu tespit edilen ve suçlu bulunan bir kişi, para cezasına veya beş yılı geçmeyen bir süre için hapis cezasına veya hem para cezasına hem de bu hapis cezasına çarptırılıyor. Suça karışan eğitim kurumu ise o kurum kapatılabiliyor; sahte yeterlilik sunan eğitim kurumu 10 yıl süreyle akredite edilmiyor, 10 seneye kadar yabancı bir eğitim kurumunun temsilcisi olamıyor. 

ABD’de Florida eyaleti yasalarına göre, ‘Dolandırma niyetiyle, bir belgeyi, dereceyi, sertifikayı, diplomayı, ödülü, kaydı, mektubu, transkripti, formu veya başka bir belgeyi yanlış yaparak, değiştirerek, taklit ederek veya benzeterek herhangi bir ortaöğretim sonrası eğitim kurumuyla olan ilişkisini veya akademik durumunu veya diğer ilerlemelerini yanlış tanıtan herhangi bir kişi; veya bu tür bir belge, derece, sertifika, diploma, ödül, kayıt, mektup, transkript, form veya başka bir belgeyi yanlış olduğunu bilerek doğru olarak beyan eden, yayınlayan veya başka şekilde temsil eden herhangi bir kişi’ cezalandırılıyor.

Vekillerimiz Meclis’te önce koltukları işgal eden sahtekâr meslektaşları varsa onların tespit edilmesine çalışmalı ve gerçek diplomaya sahip milletvekilleri dünyada özellikle Güney Afrika, Belçika, İrlanda ve ABD’deki yasalara ilham almak için bakmalıdır. 

Başta YÖDAK Yasası, ilgili yasalar değiştirilmeksizin, tepside sunulan fırsatları vakit kaybetmeksizin değerlendiren aşırı sağcı Kıbrıs Rum propaganda makinesinin yapacağı yeni hamlelerle KKTC üniversite sektörünün bundan sonra başına geleceklerden, doğrudan KKTC Meclisi ve şu anda Meclis’te bulunan milletvekilleri sorumlu olacaktır.