Son aylarda, Gürcistan'da on binlerce insan, hükümetlerinin Avrupa ile entegrasyonu sürdürmesi talebiyle sokaklara döküldü.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra Avrupa Konseyi, Ukrayna, Moldova ve Gürcistan'ın hızlandırılmış AB üyeliği başvurularını kabul etti. Ancak diğer iki ülke aday statüsü alırken, Gürcistan'ın başvurusunun onaylanması gecikti.

Konsey, üyelik için değerlendirilmeden önce, Gürcistan'ın kurumlarını daha hesap verebilir ve demokratik hale getirmek üzere reformlar uygulaması gerektiğini açıkladı.

Ama gidilecek uzun bir yol var. Yetkililerin mallarını tam olarak beyan etmemeleri Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün yerel şubesi tarafından vurgulanan köklü bir sorundur.

Küresel araştırmacı gazetecilik kuruluşu Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP, Organized Crime and Corruption Reporting Project) yeni bir araştırmasında, OCCRP'nin Gürcistan'dan gazetecilik ortağı Studio Monitor'den muhabirlerle birlikte sorunun ülke yargısının en üst seviyelerine kadar uzandığını tespit etti.

En etkili yargıçlardan birinin sevgilisi maaşının çok üzerinde dairelere, pahalı mücevherlere ve marka kıyafetlere sahip

Görünüşe göre, Gürcistan'ın en etkili yargıçlarından biri olarak tanınan Levan Murusidze, mal beyanlarında uzun süredir romantik ilişkide olduğu partnerine ait malları bildirmedi. Bu da partnerinin son yıllarda edindiği çok sayıda dairenin, pahalı mücevherin ve marka kıyafetlerin kamu incelemesinden gizlenmesini sağladı.

Yapılan harcamalar, çiftin beyan ettiği maaşların karşılayabileceğinden çok daha fazlaydı ve servetlerinin kaynağı hakkında soru işaretleri yarattı.

Önceki bir soruşturmada, Studio Monitor, bir başka etkili yargıcın, Mikheil Chinchaladze'nin teyzesi üzerinde kayıtlı önemli gayrimenkul varlıklarını beyan etmediğini tespit etti.

Bir grup yargıç yargıda klan oluşturmuş ve klan AB reformlarını engelliyor

Murusidze ve Chinchaladze'nin, Gürcistan'ın Avrupa ile bağlarını derinleştirmek için gereken reformları engellediği söylenen "klan" olarak bilinen güçlü bir yargıç grubunun liderleri olduğu iddia ediliyor. Her ikisi de, ülkenin yargı sisteminin en yüksek gözetim organı Yüksek Adalet Konseyi ile ilişkilidir. Ayrıca, Gürcistan'ın en zengin adamı Bidzina İvanişvili ve ülkenin iktidar partisi Georgian Dream’le (Gürcü Rüyası) perde arkasında yakın bir ilişkiye sahip olduklarına inanılıyor.

Dört yıl boyunca Yüksek Adalet Konseyi'nin bir üyesi olarak görev yapan ve şu anda 'Gürcistan Mahkemesi İzleme Örgütü' adlı bir sivil toplum kuruluşunun (STK) başkanı olan Nazi Janezashvili, Chinchaladze'yi Levan Murusidze ile birlikte, klanda "yeri doldurulamaz" en üst düzey lider olarak tanımlıyor.

STK başkanı, Yargıç Murusidze, Yargıç Chinchaladze'nin iş insanı İvanişvili ile perde arkasında ilişki kurmasına yardım ettiğini ve Murusidze’nin mükemmel iletişim becerilerine sahip olduğunu söylüyor ve ekliyor: "İyi anlaştılar. Bidzina İvanişvili'nin gücü bu mahkeme sistemine dayanıyor."

Yargıç Murusidze’nin partneri Lela Chania, Tiflis Şehir Mahkemesi'nde sekreteryanın başı olarak çalışıyor. İkisi resmi olarak evlenmemiş olsalar da, birlikte yaşıyor gibi görünüyor ve Murusidze, Gürcü medyasının Lela Chania’yı eşi olarak tanımlayan haberlerini asla inkar etmedi.

Lela Chania gazetecilere verdiği demeçte, Murusidze ile birlikte yaşamadığını söyledi. "Hiçbir yerde kalıcı olarak yaşamıyorum. Yaşamak için kendi yerim var ve eğer başka bir yerde kalırsam, bu sizi ilgilendirmez" dedi. Ancak birlikte tatile çıktıkları, birden fazla kez Murusidze’nin evinde beraber kaldıkları belgelendi.

Murusidze'nin Chania ile olan ilişkisini ilan etmemeyi tercih ermesi mümkündür, çünkü servetini açıklamak zor olacaktır: Lela Chania mütevazı kökenlerden gelmesine rağmen, son yıllarda, Murusidze ile olan ilişkisine denk gelen dönemde bir dizi pahalı satın alma işlemi yaptı.

Yargıcın partneri daireleri, arazileri nakitle alıyor

2015 ve 2016 yıllarında Lela Chania, Tiflis'te iki daire ve iki arsa ve ayrıca Karadeniz'in tatil beldesi Batum'da toplam 166.000 Dolar'ın biraz üzerinde bir daire daha satın aldı. Gazeteciler tarafından ele geçirilen satın alma sözleşmeleri, ipotek alınmadan nakitle ödeme yaptığını gösteriyor.

2015 yılına kadar Chania, küçük, 12 metrekarelik bir dairede yaşıyor olarak tescil edildi ve 2022'deki yıllık maaşı 33.000 GEL (12.000 Dolar) olarak listelendi. Kamu kayıtlarına göre, ek gelir sağlayabilecek hiçbir işletmeye sahip değil.

Maaşına hiç dokunmasa bu mülkleri alması en az 14 yıl sürer

Lela Chania tüm maaşını biriktirirse, mülklerini karşılaması en az 14 yıl sürecekti. Muhabirin bahse konu mülklei nasıl satın almayı başardığı ve Murusidze'nin mülklerin gerçek sahibi olup olmadığı hakkındaki sorularına ise cevap vermedi.

Lela Chania'nın satın aldığı lüks eşyalardan bazıları, sosyal medya paylaşımlarından ve çevrimiçi alışveriş sitelerinden tespit edildi. 

Ancak Chania’nın hesaba katılması gereken başka harcamaları da var. Muhabirlerin paylaşımlara erişmesinden sonra kaldırılan Facebook fotoğrafları, Chania’nın lüks marka giyime ve aksesuarlara hevesli bir tüketici olduğunu gösteriyor. Dolce & Gabbana ve Gucci'nin yanı sıra, gardırobu Prada, Moschino, Furla, Miu Miu, Jimmy Choo, Casadei ve Valentino'dan eşyalarla doludur.

Ayrıca düzinelerce pahalı altın yüzük, kolye, küpe ve bilezik satın aldı.

Yargıç Murusidze'nin yıllık 73.000 GEL'in (yaklaşık 26.000 Dolar) altındaki kendi resmi maaşı, partnerinin maaşından oldukça yüksektir. Ancak, maaşının yarısının biraz azı evinin inşası için alınan kredileri ödemeye gidiyor. Bilinen başka bir gelir kaynağı bulunmuyor.

Bu mülklerin hiçbiri sunulmadığı için ki 5.000 GEL'in (1.800 Dolar) üzerinde olanların mal beyanında bildirilmesi gerekiyor, Gürcistan halkı çiftin yaptığı satın almalarına inceleme fırsatına sahip değildir.

Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün Gürcistan'da yolsuzlukla mücadele ekibinin başkanı Sandro Kevkhishvili, "Gürcistan savcılığı, özellikle üst düzey bir yetkiliyle ilgili olduğu için bu olaya ilgi göstermelidir. Kamu Hizmeti Bürosu [mal beyanlarının dosyalandığı yer], beyanname izlemeden sorumlu bir departmana sahiptir ve bu da bu olayı incelemesini gerektirir" dedi.

Büronun mal beyanlarını izleme departmanına liderlik eden Besik Vekua, büroya yönelik eleştirileri reddetti. Ve büronun basın raporlarına dayanarak hareket edemeyeceğini söylerken, resmi bir sevk alırsa Murusidze'nin dosyasını gözden geçirebiliceğini ifade etti.

İki yargıç yargıda kontrol ele geçirdi

Murusidze, tüm mallarının beyan etmeyen ve hiçbir sonuçla karşılaşmayan tek etkili yargıç değil.

Studio Monitor ve Radio Free Europe'un Gürcistan servisi Radio Tavisupleba tarafından ortaklaşa yürütülen önceki bir soruşturma, bir başka güçlü yargıç olan Mikheil Chinchaladze'nin, Tiflis'in tarihi merkezi mahallesi Vera'da, teyzesi tarafından 2009 yılında 105.000 Lari (63.000 Dolar) karşılığında satın alınan birkaç daire ve garajı bildirmediğini tespit etti. 

Aynı binada daire sahibi olan ve Chinchaladze'yi şahsen tanıyan iki kaynak, gazetecilere teyzesinin adına kayıtlı gayrimenkulün gerçek sahibinin yargıç olduğunu söyledi. 

Chinchaladze, gazetecilerin bu dairelerle ilgili sorularına asla cevap vermedi ve yayınlandıktan sonra hikayenin hiçbir yönünü inkar etmedi. Bununla birlikte, hiçbir sonuçla karşılaşmamış gibi görünüyor. 

Yargıdaki klan belirli davaların sonuçlarını etkilemek için nüfuzunu kullanıyor

Murisidze ve Chinchaladze, içeriden bilgi sahibi kişiler tarafından, Gürcistan yargısının kontrolünü ele geçirdiklerine, kendi işlerini korumak ve hatta muhtemelen belirli davaların sonuçlarını etkilemek için nüfuzlarını kullandığına inanılan bir grup yargıcın üst düzey figürleri olarak tanımlandı.

Halk arasında "klan" veya "yargıçlar klanı" olarak bilinen grubun resmi bir yapısı yoktur ve yaklaşık 30 yargıçtan oluştuğu düşünülse de tam kapsamı bilinmemektedir. Grup, yetkililer tarafından resmi olarak soruşturulmadı ve üyeleri arasında yolsuzluk olduğuna dair kesin bir kanıt yok. Ancak varlığı ve iddia edilen zararlı etkisi, bağımsız gözlemciler, üst düzey politikacılar ve yetkililer ve uluslararası örgütler tarafından tanımlanmıştır.

"Klan üyeleri hakimlere şu ya da bu kararı vermelerini söyler. Yargıç emirlere uyar ve klan ilgili davadan para kazanır" 

Daha önce Gürcistan Yüksek Mahkemesi başkanının asistanı olan Kakha Tsikarishvili, şimdi yargı reformu çağrısında bulunan bir grup bağımsız avukat arasında ve yargı içindeki somut yolsuzluk vakalarını adlandırmanın zor olduğunu söyledi.

"Çoğunlukla, yargıçlara ne tür kararlar vermeleri beklendiği konusunda talimatlar verildiği”ni kaydeden Kakha Tsikarishvili, "Klan üyeleri hakimlere şu ya da bu kararı vermelerini söyler. Yargıç emirlere uyar ve klan ilgili davadan para kazanır" ifadelerini kullandı.

Bu grubun üyelerinin, birçok bölge ve kaza mahkemesinin başkanlarının yanı sıra Gürcistan'ın yargı sisteminde çok önemli bir rol oynayan Yüksek Adalet Konseyi üyelerini de içerdiği söyleniyor. Bu organ, ülke genelindeki tüm hakimleri atar ve ayrıca hakimleri düşük performans için cezalandırma veya kovma ve ömür boyu atamalar vermek de dahil olmak üzere iyi çalışmaları ödüllendirme yetkisine sahiptir.

Konsey sekiz yargıç, altı yargıç olmayan üye (genel olarak avukatlar) ve bir başkandan oluşur. Murusidze'nin kendisi, 2013-2017 yılları arasında Konsey sekreteri olarak görev yaptı. Konseydeki bir dizi yargıcın - hem eski hem de mevcut - Chinchaladze ile yakın kişisel ve profesyonel bağlantıları olduğu bildiriliyor. 2017 yılında, konsey Chinchaladze’yi Gürcistan'da ömür boyu atanan ilk yargıç olarak seçti.

"İktidardaki Gürcü Rüyası partisinin yargı sistemini yavaşça klana devretmek için adımlar attığını görüyoruz"

Yargı reformu savunucusu Tsikarishvili, bu yargıç grubunun Gürcistan'daki en üst düzey iktidarlarla karşılıklı yarar sağlayan bir ilişki kurduğu iddialarını yineliyor. "Gürcü Rüyası partisinin yargı sistemini yavaşça klana devretmek için adımlar attığını görüyoruz" dedi.

Avrupa Komisyonu Gürcistan'da tam ve gerçekten bağımsız, hesap verebilir ve tarafsız bir yargı istiyor

Avrupa Komisyonu, Gürcistan'ın AB entegrasyonunun ilerlemesi için ele alınması gereken bir dizi tavsiyede bulundu.

Bunlardan biri de "tam ve gerçekten bağımsız, hesap verebilir ve tarafsız bir yargı sağlamak"tır. Bir diğeri, "kazanılmış çıkarların ekonomik, politik ve kamusal yaşamdaki aşırı etkisini ortadan kaldırarak 'oligarşiden arınma' taahhüdünü uygulamak"tır.

Komisyon, İvanişvili'den şahsen bahsetmedi. Ancak Avrupa Parlamentosu üyesi Rasa Juknevičienė, Tiflis'teki 20 Haziran mitinginde, aklında belirli bir isim olduğunu açıkça belirtti.

"Herkes hangi oligarktan bahsettiğimizi biliyor. Lütfen güzel ülkenizin rehine olmasına izin vermeyin" dedi.
Kaynak: OCCRP