Dünya

Afganistan’da Taliban duvar resimlerinin üzerlerini boyayarak kapatıyor

Taliban Kabil’i ele geçirdikten birkaç gün sonra kamusal sanatı ortadan kaldırmaya başladı ve duvarlardaki neşeli grafitileri kalın boyayla kaplayarak, üzerlerine sert zafer sloganları yazdırdı.

Afganistan’da kamu binalarını ve yerleşim yerlerini saldırılardan korumak için inşa edilen beton duvarlar, son yıllarda sanatçıların, aktivistlerin ve Afgan halkının genellikle umut, barış ve birlik mesajlarıyla renkli duvar resimleri çizdiği bir tuvale dönüşmüştü. Ancak Taliban Kabil’i ele geçirdikten birkaç gün sonra kamusal sanatı ortadan kaldırmaya başladı ve neşeli görüntüleri kalın boyayla kapatarak, duvarlardaki resimleri sert zafer sloganlarıyla değiştirdi.

Afganları ülke çapında 2.000'den fazla duvar resmi boyamak için seferber eden Artlords hareketinin kurucu ortağı olan sanatçı Omaid Sharifi, "Bu duvar resimlerinden korkuyorlardı ve resimler için çok net planları vardı. Duvar resimlerinin Kabil şehrinin ruhu olduğunu biliyorlardı ve Kabil'in ruhunu yok etmek istiyorlar" diyor.

1996'dan 2001'e kadar süren ilk Taliban rejimi ülkenin sanatçılarına aşırı zorluklarla dolu bir dönem yaşatmıştı.

Sanat ve eğlence - hatta evlerde televizyon ve videolar bile - fotoğrafın İslam'ın putperestliğe karşı emrini ihlal ettiğine inanan köktenci liderler tarafından yasaklandı.

Taliban, coşkuyla 6. yüzyıldan kalma iki anıtsal Bamiyan Buda'sını da havaya uçurmuş ve o tarihlerde kültürel vandalizm küresel bir öfkeye yol açmıştı. Müzik yasaklandı, enstrümanlar parçalandı, kuralları çiğneyen herkese acımasız cezalar verildi.

Pek çok Afgan, artık sosyal medyayı kullanan Taliban'ın geçen yirmi yılın ardından sanat ve kültürel ifadelere karşı daha hoşgörülü olabileceğini umuyordu. Ancak Sharifi, Kabil'in duvar resimlerinin boyayla kapatılmasının yeni rejimin kendi sesinden başka hiçbir sesi tolere etmeyeceğini açıkça ortaya koyduğunu söylüyor.

Abu Dabi mülteci kampında bulunan sanat aktivisti, "Bu duvar resimlerini seviyorsun, bunlar senin sesindi ve bu şekilde sesini susturacağız" dediler. "Güzel olan, umut veren hiçbir şeye izin vermemek onların DNA'sında var" ifadelerini kullanıyor.

Kadın orkestrası Zohra'nın üyeleri ve orkestra kurucusunun olduğu duvar resmi beyaz boyayla kapatıldı

Artlords tarafından yapılan bir duvar resminde, Afgan Ulusal Müzik Enstitüsü'nün kurucusu Ahmad Sarmast ve uluslararası performans sergileyen tamamı kadınlardan oluşan Zohra Orkestrası da vardı.

Zohra Orkestrası ve kurucusu Ahmad Sarmast'ın duvar resmi de boyanarak kapatıldı.

Taliban Kabil'e vardığında Avustralya'da bulunan Sarmast'ın, hem Afgan geleneksel müziğini hem de Batı klasik müziğini öğrenen yaklaşık 350 öğrencisi ile on yıllık enstitüsünün yeniden açılmasına izin verilip verilmeyeceği konusunda hâlâ hiçbir fikri yok.

İçinde kendi konser salonu olan enstitü şu anda Taliban "koruması" altında, ancak Sarmast'ın arkadaşları kendisine Zohra orkestrasının bulunduğu duvar resminin beyaz boya ile silinmiş resimlerini gönderdi.

Sarmast, “Spekülasyon, Taliban'ın değiştiği ve farklı davranacağı yönündeydi. Ama bu spekülasyon kayboluyor. Günler geçtikçe, Taliban'ın nasıl davrandığını görebiliyoruz... Sözleri ve eylemleri tamamen farklı” diyor.

Afganistan'daki kültürel yaşamın geleceği kasvetli görünürken, Sharifi Artlords’un son haftalarda 62 sanatçının ve ailelerinin kaçmasına yardım ettiğini söylüyor.

Sharifi, "Taliban değişmedi. Hâlâ eskisi gibiler ve herhangi bir sanat ifadesine izin vereceklerine dair bir umut görmüyorum. Afganistan sanat ve kültürünün en iyi temsili Afganistan dışında olacak. İçeride susturulmuş milyonlarca Afganın sesi olmak istiyoruz" diyor.

Kaynak: Financial Times

:
share
Siteyi Telegram'da Paylaşın
Siteyi WhatsApp'ta Paylaşın
Siteyi Twitter'da Paylaşın
Siteyi Facebook'ta Paylaşın