Londra merkezli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS, The International Institute for Strategic Studies) tarafından salı günü yayımlanan yeni rapor, Rusya’nın Avrupa’daki sabotaj operasyonlarını en ayrıntılı biçimde ortaya koyuyor. 

Raporda, Kremlin'in amacının Avrupa'yı istikrarsızlaştırmak olduğu ve altyapıya yönelik saldırıların tercih edilen bir silah olduğu belirtildi.

Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeyi amaçlayan yoğun diplomasi trafiğinin ortasında Rusya'nın bir yandan Ukrayna’ya saldırıları artıyor, diğer yandan Rusya’nın Avrupa'ya karşı düşmanlığı barajlara ve uydu navigasyon sistemlerine yönelik son saldırılarla devam ediyor. Bu saldırılar, kıtanın sabotaja karşı ne kadar savunmasız olduğunu gösteriyor. 

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün raporuna göre, Rusya'nın amacı Avrupa'yı istikrarsızlaştırmak. Ulaşım sistemleri ve askeri üsler de dahil olmak üzere kritik altyapılara yönelik saldırılar bu çabanın merkezinde yer alıyor.

2018-2025 arasını kapsayan veriler, 2022’de Ukrayna işgaliyle birlikte sabotaj faaliyetlerinde keskin bir tırmanış yaşandığını, 2024’te ise adeta “rekor” kırıldığını gösteriyor.

Rapor, Rusya’nın Avrupa’ya karşı yürüttüğü alışılmadık, konvansiyonel olmayan savaşı dokuz kritik altyapı alanında tanımlıyor: İletişim, enerji, devlet kurumları, sağlık, sanayi, askeri tesisler, ulaşım, denizaltı altyapıları ve su sistemleri.

2018-2021: Sessiz hazırlık dönemi

Bu dönemde olaylar sınırlı kaldı. Ancak rapor, Rusya’nın o yıllarda Avrupa’nın altyapı zafiyetlerini test ettiğini, özellikle denizaltı kabloları üzerindeki hareketliliğin arttığını belirtiyor.

2022: Ukrayna işgali ile tırmanış

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Avrupa’daki sabotaj operasyonlarının başlangıç noktası oldu. Yüzlerce Rus istihbaratçının Avrupa’dan sınır dışı edilmesinin ardından Kremlin sabotajlarını profesyonel ajanlarla değil, “serbest çalışan” gibi gördüğü ve küçük taşeronlarla yürüttüğü “gig ekonomi” modeline geçti. Telegram üzerinden göçmenler ve üçüncü ülke vatandaşları küçük sabotaj görevlerine dahil edilmeye başlandı.

2025: Geçici dinginlik mi, yeni fırtına mı?

Rapor, 2025’in ilk yarısında saldırılarda düşüş olduğunu kaydediyor. Ancak uzmanlar, bunun Kremlin’in “yeniden örgütlenme ve taktik duraklama” hamlesi olabileceğini vurguluyor.

Dokuz cephede sabotaj ve yetersizlikler

1. İletişim 
►İsveç’te 2025 başında 30’dan fazla baz istasyonu saldırıya uğradı.
►GPS karıştırma, Baltık bölgesinde sivil ve askeri iletişim sistemlerini etkiledi.

2. Enerji ve elektrik kesintileri
►Avrupa şebekeleri ortalama 40 yaşında ve yatırım eksikliği nedeniyle açık hedef.
►Geçmişte, 2006’daki Avrupa kesintisi örneği zincirleme çöküş riskini gözler önüne serdi.
►Heathrow Havalimanı (2025) elektrik kesintisi, sabotaj ihtimaliyle gündeme geldi.
►Baltık Denizi’ndeki kablo ve boru hatlarına yönelik saldırılar enerji naklini felç etti.

3. Devlet kurumları 
►Almanya’da Köln ve Geilenkirchen NATO üsleri su altayapısı sabotajıyla karşı karşıya kaldı.
►Polonya’da demiryolu hatlarına gizlice yerleştirilen kameralar, askeri yardım lojistiğini izlemek için kullanıldı.

4. Sağlık 
►Hollanda’nın su yönetimi altyapısındaki açıklar, sağlık ve güvenlik için büyük risk.
►Olası bir sabotaj, ülkenin önemli bölgelerinde sel ve altyapı çöküşüne yol açabilir.

5. Sanayi 
►Berlin’deki Diehl füze fabrikasında yangın Rusya bağlantılı sabotaj olarak kayda geçti.
►İspanya’da Ukrayna’ya iletişim ekipmanı sağlayan depo imha edildi.

6. Askeri tesisler 
►Alman savunma şirketi Rheinmetall CEO’su Armin Papperger’e yönelik suikast girişimi raporda öne çıkarıldı.
►NATO üslerinde su ve ikmal altyapısına saldırılar düzenlendi.

7. Ulaşım 
►Paris Olimpiyatları öncesi hızlı tren sabotajı milyonları etkiledi.
►Demiryolu sabotajları, NATO’nun lojistik akışını aksatmayı hedefledi.

8. Denizaltı altyapıları 
►Baltık Denizi’nde Estlink-2 ve C-Lion1 kabloları kesildi.
►Rusya’nın “gölge filosu” ağır çapaları denizaltı kablolarının ve boru hatlarının üzerine sürükleyerek altyapıyı devre dışı bıraktı.

9. Su altyapısı 
►Almanya’daki NATO üslerinde su kaynakları sabote edildi.
►Hollanda’daki barajların hedef alınması halinde, Schiphol Havalimanı dahi devre dışı kalabilir.

Avrupa’nın tepkisi: Yetersiz ve parçalı

Rus sabotajları bugüne kadar kitlesel can kaybına yol açmasa da milyarlarca euroluk zarar ve ciddi psikolojik etki yarattı.

IISS’nin uyarısına göre küçük bir hata, Avrupa’yı doğrudan Rusya ile karşı karşıya getirebilir. Avrupa’nın artık savunmada kalmak ve parçalı tepkiler göstermek yerine, proaktif, caydırıcı ve bütüncül bir strateji geliştirmesi gerekiyor.

Kaynak: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS)