Rus muhalif lider Aleksey Navalni’nin dul eşi Yulia Navalnaya, eşinin cezaevinde ölümüne ilişkin yeni bulguları kamuoyuyla paylaştı.

Navalnaya, Batılı ülkelerden Navalni’nin biyolojik örnekleri üzerinde yapılan laboratuvar testlerinin sonuçlarını açıklamalarını talep etti.

Cezaevinde ağır koşullar

Navalni, 16 Şubat 2024’te, Rusya’da Kuzey Kutup Dairesi’nin ötesinde yer alan bir ceza kolonisinde hayatını kaybetmişti. 47 yaşındaki muhalif lider, ölümünden iki ay önce özellikle bu uzak ve izole bölgeye nakledilmişti. Eşi Navalnaya, üç yıl boyunca hücre koşullarının giderek ağırlaştırıldığını, Navalni’nin açlık, soğuk ve mutlak izolasyonla yıpratıldığını belirtti. Telefon görüşmeleri ve ziyaretlerin yasaklandığını, hatta mektupların bile engellendiğini söyledi. 

6 metrekarelik hücresinin fotoğrafını paylaştı

Yulia Navalnaya, ölüm gününü de ayrıntılarıyla anlattı ve Navalni’nin kaldığı 6 metrekarelik hücrenin ve hava almak için hücresi kadar küçük çıkarıldığı dar alanın görüntülerini paylaştı. Bu ‘avlu’ aslında hücrenin aynısıydı; tek farkı, tavan yerine metal bir parmaklık bulunmasıydı. 

Fotoğraflar: The Anti-Corruption Foundation

Navalnaya’nın aktardıklarına göre Rus lider Navalni, “hava alma saati” için çıkarıldıktan kısa süre sonra fenalaşmıştı. Avlunun kapısı açıldığında yerde çömelmişti ve rahatsız olduğunu tekrarlıyordu. Onu revire bile götürmediler, doğrudan tekrar disiplin hücresine kapattılar.

Navalni hücresinde yere uzandı, dizlerini karnına çekti ve acı içinde inledi. Göğsünün ve karnının yandığını söyledi. Ardından kusmaya başladı. Bazı gardiyanların ifadelerine göre Navalni nöbet geçiriyor, ağır nefes alıyor ve öksürüyordu.

Fotoğraf: The Anti-Corruption Foundation

Gardiyanlar onu revire götürmek yerine tekrar hücreye kapatmış, ancak kırk dakikadan fazla bir gecikmeyle ambulans çağrılmıştı. Navalni o zamana kadar zaten bilincini yitirmişti. On dakika sonra gelen sağlık ekibi onu hayata döndürmeye çalıştı, ancak başaramadı. Saat 14:23’te kalp monitörü hiçbir aktivite göstermiyordu.

Navalni’ye ait biyolojik örneklerin gizlice yurtdışına çıkarıldığını açıkladı

Navalnaya, 2024 Şubat’ında Navalni’ye ait biyolojik örneklerin gizlice yurtdışına çıkarıldığını ve en az iki farklı ülkedeki laboratuvarlarda incelendiğini açıkladı. Sonuçların aynı olduğunu söyleyen Navalnaya, “Aleksey öldürüldü, daha doğrusu zehirlendi.” dedi.

Batı’ya çağrı: “Sonuçları açıklayın”

Batılı ülkelerin hukuki gerekçe eksikliğini ve siyasi kaygıları öne sürdüğünü hatırlatan Navalnaya şu ifadeleri kullandı: “Rahatsız edici gerçeğin yanlış bir anda ortaya çıkmasını istemiyorlar. Zamanı değil, diyorlar. Test sonuçlarını açıklamak için yasal dayanak olmadığını iddia ediyorlar.

Ama benim dayanağım var, hukuki değil, ahlaki. Aleksey benim eşimdi. O benim arkadaşımdı. O ülkemiz için bir umut sembolüydü. Putin o umudu öldürdü. Onu nasıl öldürdüğünü bilmeye hakkımız var. Analizleri yapan laboratuvarlardan sonuçları yayımlamalarını talep ediyorum. Sözde ‘üstün kaygılar’ uğruna Putin’i hoş görmeyi bırakın.

Siz sessiz kaldıkça o durmuyor. Belki de şu anda başka birisi Putin’in zehirlerinden biriyle ölüyor. Sadece Rusya’da değil, dünyanın herhangi bir yerinde. Böyle vakaları daha önce de gördük.

Gazetecilere sesleniyorum: Bu cevapları talep etmemde bana katılın. Bazılarınız bu analizlerin var olduğunu zaten biliyor. Putin’e karşı durmanın tek yolu cesaret ve açıklıktır.

Eşim Aleksey Navalni’ye karşı hangi zehrin kullanıldığını ortaya koyan sonuçların eksiksiz olarak kamuya açıklanmasını talep ediyorum. Bunu kendim için, çocuklarımız için, Aleksey’in ailesi için, Rusya’daki destekçilerimiz ve dünyada özgürlük ve hakikat için mücadele eden herkes için istiyorum.

Hepimizin bilmeye hakkı var.”

Kaynak: Yulia Navalnaya X hesabı

We managed to transfer Alexei’s biological materials abroad. Laboratories in two different countries conducted examinations. These laboratories, independently of each other, concluded that Alexei was poisoned. These results are of public importance and must be published. We all… pic.twitter.com/Sp8w1322gY

— Yulia Navalnaya (@yulia_navalnaya) September 17, 2025