Avrupa Birliği üyesi Letonya'da bir banka sahibi, bankasını kara para aklamakla suçlayarak yetkililere bildiren bir avukatı öldürtmek için komplo kurmaktan yargılanıyor.

LPB bankasının kısmi sahibi Mihails Ulmans, bankanın kara para akladığına dair endişelerini yetkililerle paylaşan iflas avukatı Mārtiņš Bunkus'un güpegündüz öldürülmesini azmettirmekle suçlanıyor.

Avukat Bunkus, bu endişelerini Mart 2016'da Letonya'nın mali suç birimlerine ilettikten sonra 30 Mayıs 2018 tarihinde, trafiğin yoğun olduğu saatlerde bir vandan AK47’le (Kalaşnikof) otomobiline açılan ateş sonucunda öldürüldü.

Bankanın kısmi sahibi Ulmans, Mayıs 2022'de ortaklarından biri olan sanık Aleksandrs Babenko ile birlikte Bunkus'un cinayetini kışkırtmakla ilgili suçlamalardan ötürü tutuklandı. İki sanık da o zamandan beri gözaltında tutuluyor ve suçlamaları reddediyor. Rus vatandaşı olan bir diğer sanık ise avukata ateş etmekle suçlanıyor.

Sanıklar, cumartesi günü sona eren duruşmanın ilk gününde cezaevinden video bağlantısıyla mahkemeye çıktı.

Bunkus’un kardeşi Kristaps Bunkus duruşma öncesinde, "Henüz hiçbir şey bitmedi, önümüzde bir duruşma var ve adil bir karar almayı umuyoruz. . . . Letonya'da tehdit, para ve gücün adil bir yargı kararını etkilemek için kullanılamayacağını umuyoruz" dedi.

Bunkus’un ailesine dava sürecinde Daphne Vakfı yardımcı oluyor. Daphne Vakfı bir başka AB üyesi ülkede, Malta’da yolsuzlukla mücadele ettiği için bir iş adamı tarafından azmettirilerek öldürüldüğü ileri sürülen Maltalı araştırmacı gazeteci Daphne Caruana Galizia’nın anısına ailesi tarafından kuruldu. 

Gazeteci Daphne Galizia'nın oğlu ve Vakıf direktörü Matthew Caruana Galizia, "Bunkus ailesi, cinayetin ardından çirkin bir karalama kampanyasına maruz kaldı" dedi. 1 Haziran 2018'de, cinayetten iki gün sonra, Ulmans'ın Bunkus'u yolsuzlukla suçladığı eski bir röportaj yeniden yayınlandı. Banka sahibi röportajda, "Bunkus genç bir adam, çılgın pahalı arabaları, güzel bir evi var. Bunun adil bir şekilde kazanılamayacağı açıktır" diyordu.

LPB'nin kısmi mülkiyetinin yanı sıra, Ulmans'ın Rus havaalanlarındaki gümrüksüz satış mağazaları ve gümrük depoları da dahil olmak üzere çeşitli diğer iş sektörlerinde yatırımları bulunmaktadır.

Savcılık, iki adamın cinayeti düzenleyen kişiye 100.000 Euro ve katile 200.000 Euro vadettiğini iddia ediyor.

Daha önce Eylül 2016'da avukat Bunkus'un hayatına bir kez daha kastedilmiş ve motosikletli silahlı bir adam avukatı vurmaya çalışsa da silah sıkışmıştı. Rus zanlı olayın ardından Rusya’ya kaçmayı başardı.

Olaydan sonra 2018 yılında yetkililer, bankanın 2016 yılında müfettişler tarafından belirlenen sorunları çözmediğini tespit ederek LPB'ye 2,2 milyon Euro para cezası verdi.

LPB bankası herhangi bir şekilde kara para akladığı iddialarını reddederek, "çok sayıda denetim ve cezaya rağmen, [Finans ve Sermaye Piyasası Komisyonu] tek bir kara para aklama olayı tespit etmedi" açıklamasını yaptı.

Banka, Ulmans'ın bankada herhangi bir pozisyonda olmadığı için günlük operasyonlar üzerinde herhangi bir etkisi olmadığını duyurdu.

Letonya’nın dünyanın merkezi, devletlerarası kara para aklama karşıtı organizasyonu, OECD’ye bağlı Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından 2020'de gri listeye alınması tartışılmış ancak dönemin Letonya hükümetinin hızla bir dizi yasal düzenlemeyi hayata geçirmesi ülkenin gri listeye girmesini engellemişti.
Kaynaklar: BBC – BNN