ABD Başkanı Trump, pazar günü Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'yi ağırlarken, Rusya'nın Ukraynalı müzakerecilerin talep ettiği bazı şartları reddetmesine rağmen, Rusya ve Ukrayna'nın yaklaşık dört yıldır süren savaşı sona erdirmeye "her zamankinden daha yakın" olduğuna inandığını söyledi.

Trump, Florida'daki Mar-a-Lago konutunda Zelenski ile bir araya gelerek revize edilmiş 20 maddelik barış planını görüştü. Zelenski, Ukrayna ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından geliştirilen son teklifin neredeyse tamamlandığını söyledi ve her iki lider de uzun barış görüşmelerinin devam edeceğinin altını çizdi.

Önemli engeller hâlâ var; bunların başında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir V. Putin’in, Kiev’in ve Sayın Trump’ın baş müzakerecilerinin dayattığı/barış çerçevesine imza atmaya ne ölçüde istekli olduğu geliyor.

Trump, Putin'in bir anlaşmaya varmakla ilgilendiğini kendisine söylediğini belirterek, "Bunun gerçekleşmesini istiyor, bunu görmek istiyor" dedi. ABD Başkanı, Zelenski ile görüşmeden önce Rus liderle iki saatten fazla konuştuğunu söyledi. Trump, Putin için "Bana bunu çok güçlü bir şekilde söyledi. Ona inanıyorum." dedi.

Yine de, Trump barış anlaşmasının ne zaman imzalanmasını istediği ve Rusya'nın işgalini sürdürmeye veya yeniden başlatmaya çalışması durumunda Ukraynalıların Batı'dan güvenlik garantilerine güvenip güvenemeyeceği hakkındaki soruları yanıtlarken, yakın bir anlaşmaya dair beklentileri çok fazla yükseltmekten kaçındı.

“Birkaç hafta içinde her şey netleşecek”

Trump, barış anlaşmasıyla ilgili olarak, "Bunun gerçekleşmeme olasılığı da var," dedi. "Birkaç hafta içinde her şey netleşecek." 

Trump, yanında Zelenski ile birlikte, "Sekiz savaşı çözüme kavuşturdum ve bu en zoru," dedi. "Ortalama bir savaş olacağını düşünmüştüm." diye ekledi.

Trump, görüşmenin ardından Putin'i tekrar arayacağını söyledi.

Zelenski ise görüşmeleri "harika bir toplantı" ve "tüm konuların ele alındığı harika bir tartışma" olarak nitelendirerek, iki tarafın Ukrayna için güvenlik garantilerinin önemi konusunda mutabık kaldığını söyledi. Trump daha temkinli davrandı ancak Avrupa ülkelerinin öncülük edeceğini belirtti. Diğer konularda ise büyük bir atılım olduğuna dair pek bir işaret yoktu.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen: “Önemli ilerlemeler kaydedildi”

27 üyeli Avrupa Birliği'nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, sosyal medyada yaptığı açıklamada, birçok Avrupalı liderin barış görüşmeleri hakkında konuşmak üzere Trump ve Zelenski ile bir saat süren bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini belirtti.

"Önemli ilerlemeler kaydedildi, bunu memnuniyetle karşıladık," dedi. "Avrupa, bu ilerlemeyi pekiştirmek için Ukrayna ve ABD'li ortaklarımızla çalışmaya devam etmeye hazır. Bu çabanın en önemli unsuru, ilk günden itibaren sağlam güvenlik garantilerine sahip olmaktır." diye ekledi.

Putin'in yardımcıları gün boyunca Kiev ve Batılı müttefiklerinin ortaya attığı çeşitli fikirleri, özellikle de Avrupa barış güçlerinin Ukrayna'ya konuşlandırılması önerisini, reddetmekle meşgul oldular.

Eski ABD diplomatı ve Rusya ile Orta ve Doğu Avrupa konularında deneyimli Daniel Fried, güvenlik garantileri ve Ukrayna'nın yeniden inşası konusunda varılan anlaşmalardaki ilerlemenin olumlu bir işaret olduğunu söyledi. Ancak Fried, Putin'in tartışmalı topraklarda taviz vermemeye karar vermesi durumunda bunların hiçbirinin önemi kalmayacağını da sözlerine ekledi.

Fried bir röportajda, "Rusya'nın henüz ciddi bir şekilde görüşmeye hazır olduğuna dair hiçbir kanıt yok" dedi. "İyi haber şu ki, ABD bu çerçeveye, bu 20 maddelik plana ne kadar çok yatırım yaparsa, Putin'in alışılagelmiş saptırma ve geciktirme oyununu oynaması o kadar zorlaşabilir."

Görkemli yemek

Liderler, Amerikan ve Ukrayna bayraklarıyla süslenmiş Mar-a-Lago'daki görkemli yemek salonunda öğle yemeğinde bir araya geldi. Yanlarında heyetleri de vardı. Trump'a, Beyaz Saray Ofis Müdürü Susie Wiles, Wiles’ın Yardımcısı Stephen Miller, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, ABD müzakerecisi Steve Witkoff ve Trump'ın damadı ve danışmanı Jared Kushner eşlik etti.

Rusya Donetsk'teki ihtilaflı bölgeye Avrupa barış güçlerinin gönderilmesini kabul etmiyor

Rusya ve Ukrayna arasında önemli farklılıklar devam ediyor. Donetsk'in doğu toprakları üzerindeki anlaşmazlık, önceki barış görüşmelerini sekteye uğratmıştı. Zelenski geçen hafta gazetecilere, bölgeden Ukrayna birliklerini geri çekerek silahsızlandırılmış bir bölge oluşturmaya hazır olduğunu söylemişti, ancak Rusya bölgenin kontrolünü bırakacağına dair herhangi bir işaret vermedi.

Bir diğer sorun ise Rusya'nın kontrolündeki ve ABD'nin erişmek istediği nadir minerallerin çıkarılması için kilit önem taşıyan Zaporizhzhia tesisi. Trump, Putin'in Ukrayna ile iş birliğine açık olduğunu ima etti. "Başkan Putin aslında Ukrayna ile tesisin açılması için çalışıyor. Tesisin bombalanmaması büyük bir adım." dedi. New York Times, haberinde "Rusya'nın tesisi bombalamamasının geçerli bir nedeni var: Rus güçleri şu anda tesisi işgal ediyor." yorumunu yaptı.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, pazar günü Rus haber ajansı Tass'a yaptığı açıklamalarda, Kremlin'in Donetsk'teki ihtilaflı bölgeye Avrupa barış güçlerinin gönderilmesine onay vermeyeceğini ima etti. Lavrov, bu birliklerin Rus silahlı kuvvetleri için "meşru bir hedef" olacağını belirterek, Avrupa'yı Ukrayna'daki barışın önündeki "başlıca engel" olmakla suçladı.

Kaynaklar: New York Times - AP