Avrupalı yetkililer, ABD desteğinin azalmasıyla Moskova'nın Avrupa'ya karşı düşmanlığını artırdığından endişe ediyor. Şimdiki endişe kaynağı: Moldova'daki seçimlere müdahale.

Rusya, Polonya ve Romanya'ya insansız hava araçları uçurdu, Estonya hava sahasına savaş uçakları gönderdi, Baltık Denizi'nde bir Alman Donanması firkateyninin üstünden uçtu ve Moldova'da bu hafta sonu yapılacak parlamento seçimleri etkilemek için agresif bir örtülü müdahale yürüttü. Ve bunlar sadece son üç haftanın sonuçları.

Rusya'nın çılgınca eylemleri Avrupa başkentlerinde alarma yol açtı. Avrupalı yetkililer, ABD'nin Başkan Trump yönetiminde Rusya'ya karşı koyma kararlılığının azalmasıyla birlikte Moskova'nın Avrupa'ya karşı düşmanlığını artırdığı konusunda birleşiyor.

Avrupa'daki gerginlik bu hafta İskandinavya'ya da sıçradı. Danimarka ve Norveç'teki havalimanları, açıklanamayan İHA faaliyetleri nedeniyle kapatıldı. Danimarka Başbakanı, Rusya'nın olayda parmağı olduğunu inkâr edemeyeceğini söyledi. Kremlin ise, Avrupa'nın son dönemdeki diğer olaylar hakkındaki endişelerini "abartılı bir histeri" olarak nitelendirerek, olaya müdahil olduğunu reddetti.

Ancak belki de Ukrayna dışında Avrupa'da hiçbir ülke şu anda Rusya'ya Moldova kadar keskin bir şekilde maruz kalmıyor.

Pazar günü yapılacak parlamento seçimleri, 2,4 milyonluk nüfusa sahip ve eski bir Sovyet cumhuriyeti olan Moldova'nın, Başkan Maia Sandu yönetiminde Avrupa Birliği yolculuğuna devam edip etmeyeceğini veya Moskova'nın yörüngesine geri dönüp dönmeyeceğini belirleyecek. Rusya, Sandu'nun Avrupa yanlısı partisini hedef alarak, hükümetini baltalamak için bir dizi etki operasyonu başlattı.

Moldova'nın AB yanlısı Cumhurbaşkanı Maia Sandu, Fotoğraf: Getty Images

Moldova yetkililerinin 74 kişiyi gözaltına alması ve Rusya'dan gelen suç unsurları tarafından koordine edilen bir huzursuzluk çıkarma planını bozduklarını açıklamasının ardından Sandu dramatik bir konuşma yaptı.

Pazartesi günü Moldovalılara, "Kremlin hepimizin satılık olduğuna, direnemeyecek kadar küçük olduğumuza, bir ülke değil, bir toprak olduğumuza inanıyor. Ama Moldova bizim evimiz ve evimiz satılık değil." dedi.

Kremlin sözcüsü Dmitri S. Peskov ise, Sandu’yu Moskova ile daha yakın ilişkiler isteyen Moldovalıların oylarını bastırmakla suçladı.

Rusya'nın Moldova'da kendine yakın siyasi kampanyaları finanse etmek ve dezenformasyon yaymak için 100 milyon avro ayırdığı iddia ediliyor

Maia Sandu hükümeti, Kremlin'i siyasi kampanyaları finanse etmek, dezenformasyon yaymak ve oylama sonucuna itiraz etmek için protestolar düzenlemek amacıyla 100 milyon avro harcamayı planlamakla suçladı. Moldova yetkilileri, önceki oylamalarda Rusya bağlantılı ağları seçmenlere rüşvet teklif etmekle suçlamıştı.

Moldova hükümeti, müdahale çabalarının çoğunun Rusya'da yaşayan Moldovalı oligark Ilan Şor aracılığıyla yürütüldüğünü iddia ediyor. Şor'un ülkedeki Moskova yanlısı politikacıları destekleme çabaları, başkent Kişinev'deki yönetimi yıllardır rahatsız ediyor.

Seçimlerde Rusya yanlısı bir zafer, Moldova’yı Ukrayna-Odessa işgaline üs yapabilir

Sandu, Moldova'nın bağımsızlığının tehdit altında olduğu konusunda uyarıda bulunarak, seçimlerde Rusya yanlısı siyasetçilerin zafer kazanması durumunda Moldova'nın, Moskova'nın Ukrayna'nın liman kenti Odessa'yı işgal etmesi için bir üs haline gelebileceğini savundu.

Sandu'nun konuşmasından bir gün sonra, Rusya'nın dış istihbarat servisi, Avrupa güçlerinin seçim sonrasında Sandu liderliğindeki bir "Avro-demokrasi" diktatörlüğünü yürürlüğe koymak amacıyla Moldova'yı işgal etmeyi planladığını iddia eden bir açıklama yayınladı.

Batılı analistler, bu açıklamayı Rusya'nın olası niyetlerini Avrupa'ya yansıtması ve Moldovalı seçmenler arasında Ukrayna savaşına sürüklenme korkusunu körüklemesi olarak değerlendirdi. Rusya bağlantılı çevrimiçi hesaplar, Fransız güçlerinin çoktan geldiğini gösteren fotoğraflara sahip olduklarını iddia ederek asılsız iddialarda bulundu.

Kremlin, Sandu'nun suçlamalarını reddetti ve onu Rusya yanlısı Moldovalıların meşru görüşlerini susturmakla suçladı.

Rusya'nın internetteki dezenformasyon seli, Sandu hükümetini yozlaşmış, otokratik ve kavgacı olarak göstermeyi amaçlıyor. Bunlar arasında, Sandu'nun ünlülerden sperm bağışı almak için plan yaptığı, milyarder George Soros'un maaş bordrosuyla LGBT sorunlarını desteklediği ve askeri acil durum ilan ettiği gibi abartılı yalanlar da yer alıyor.

Dezenformasyonu takip eden bir şirket, NewsGuard'a göre, bu tür anlatılarla ilgili paylaşımlar temmuz ayından bu yana en az 17 milyon kez görüntülendi.

Alman Dış İlişkiler Konseyi'nden araştırma görevlisi Anastasia Pociumban, Moskova'nın ana mesajının, Sandu hükümetinin AB tarafından yönetilen bir diktatörlük olduğu ve Ukrayna ve Gürcistan'da yaşanan kaos ve Kremlin'in iradesine karşı çıkmanın savaşa ve çöküşe yol açtığı olayların tekrarlanması riski taşıdığı olduğunu söyledi.

Rus iktidar partisi milletvekili: Moldova ikinci bir Ukrayna olabilir

Rusya Parlamentosu'nda iktidardaki Birleşik Rusya Partisi'nden milletvekili Oleg Matveychev, Kremlin'in mesajını özetleyerek, Moldova'nın oylamasının ülkenin "ikinci bir Ukrayna" olup olmayacağını belirleyeceğini söyledi.

Moldova ekonomisi, komşu Ukrayna'daki savaş nedeniyle zor durumda. Rusya yanlısı muhalefet, bu ekonomik sıkıntıları protesto oyu olarak kullanmayı hedefliyor.
Carnegie Rusya Avrasya Merkezi araştırmacılarından Maksim Samorukov, "Rusya'nın şu anda Moldova'daki temel amacı, oldukça fazla sayıda olan bu yerel çelişkileri ve sorunları kullanarak Moldova'nın Avrupa ile entegrasyonunu yavaşlatmak." dedi. Samorukov, Moskova'nın Moldova'yı "jeopolitik gri bölgeye" geri çekmek istediğini belirtti.

Uzmanlar, Rusya'nın bu hamlelerini, potansiyel zayıflıkları araştırmak ve Avrupa'nın tepkilerini değerlendirmek için yapılan provokasyonlar olarak değerlendirdi.

Washington'daki Avrupa Politika Analizi Merkezi'nde kıdemli araştırmacı ve eski ABD Bulgaristan Büyükelçisi Eric Rubin, "Bir şeylerin değiştiği hissi var gibi görünüyor. Bunun bir test aşaması olduğunu düşünüyorum." yorumunu yaptı.

Haberin tamamını New York Times'tan okuyabilirsiniz.