Yunanistan’ın Selanik kentinde 5-6 Eylül 2024 tarihlerinde 4’üncüsü yapılan, ‘Güneydoğu Avrupa için refah, dayanıklılık ve uyuma giden yollar açmak’ başlıklı zirvede, ABD’nin Lefkoşa Büyükelçisi Julie Davis Fisher de konuşmacılar arasındaydı.

ABD’nin Lefkoşa Büyükelçisi zirvede, Güney Kıbrıs ile Yunanistan (Girit) arasında kablo ile deniz altından elektrik getirilmesi projesi kapsamında konuştu.

Büyükelçi Fisher, güney Kıbrıs'ın elektrik sisteminin Avrupa'ya bağlanması için mevcut fırsatın kaçırılması durumunda, bu fırsatın bir daha yakalanamayacağını, Kıbrıs’ın izole kalacağını ve akaryakıta bağımlı olmaya devam edeceğini söyledi.

Fisher, güney Kıbrıs ile Yunanistan (Girit) arasında kablo ile deniz altından elektrik getirilmesi projesinin etrafındaki jeopolitiği düşünmenin ve [güney] Kıbrıs'ı bu fırsat aracılığıyla Avrupa'ya bağlamanın ne kadar önemli olduğunu anlamanın zamanının geldiğini tekrar tekrar vurguladı.

Julie Davis Fisher, elektrik açısından izole edilmiş bir ülke olarak Kıbrıs’ın, sorun ele alınmadığı takdirde gelecekteki gelişimini ve istikrarını engelleyebilecek tehlikeli bir durumla karşı karşıya olduğunu kaydetti.

Büyükelçi Fisher, Kıbrıs'ı Avrupa elektrik şebekesine entegre etmek için mevcut anı yakalamanın aciliyetini vurguladı. Kıbrıs'ın uzun süredir büyük projeler, özellikle de büyük enerji projeleri konusunda sıkıntı yaşadığını söyledi.

Fisher şöyle konuştu: "[...] Kıbrıs, elektrik bağlantısı açısından tek başına duruyor ve çok tehlikeli bir yerde. Şimdi bu tür bir proje etrafındaki jeopolitiği, Kıbrıs'ın bu fırsat aracılığıyla Avrupa'ya bağlanmasının ne kadar önemli olduğunu ve Kıbrıs'ın uzun süredir büyük enerji projeleriyle mücadele ettiğini düşünmenin zamanı. Şimdi doğru olanı yapmanın zamanı çünkü bu fırsatlar geçecektir ve Kıbrıs geride kalacaktır.

Sürdürülebilir bir elektrik bağlantısının Kıbrıs'a sunacağı olumlu bir taraf da var: Daha fazla teknoloji yeteneği çekme yeteneği, AI ve bu türden diğer teknolojileri geliştirenleri çekme yeteneği. Bu teknolojilerin güvenilir ve sürdürülebilir bir elektrik bağlantısına ihtiyaçları vardır. Kıbrıs, bölgesel dinamiklerle ilgili birçok nedenden dolayı gelişen bir teknoloji endüstrisine sahip. Elektrik şebekesinin güvenilirliği olmadan bu teknolojileri çekemeyecek. Ve zorluk, herkesi nasıl bir araya getireceğimizdedir.

ABD, istikrar ve güvenliğin yeterli olmadığı bir bölgede istikrar ve güvenlik sağlamayı amaçlıyor. Kıbrıs, Doğu Akdeniz'i düşündüğümüzde bizim için çok önemli bir ortak. [...] Şimdi zamanı. Tekrar ediyorum, şimdi tam zamanı. Bu fırsat kaçarsa tekrar geri getirmek çok zor olacak ve yeşil dönüşüme ihtiyaç varken Kıbrıs mazot yakmaya devam edecek.”

Kaynak: ABD Lefkoşa Büyükelçiliği X hesabı

Ακούστε τι λέει τώρα στο συνέδριο του Economist στη Θεσσαλονίκη η Αμερικανίδα Πρέσβης @USAmbCy για το καλώδιο διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ #Ελλάδα #Κύπρος #EconMetSummit pic.twitter.com/UvEUmzqLH2

— John Georgoulas (@JGeorgoulas) September 6, 2024

Selanik'teki konferansta ABD Dışişleri Bakanlığı Enerji Kaynaklarından Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Jeffrey Pyatt da hazır bulundu.

Avrupa Birliği, Kıbrıs, Yunanistan ve İsrail’in elektrik şebekelerini birbirine bağlayacak 2.000 megavatlık “Great Sea Interconnector” projesinde deniz altı elektrik kablosunun inşası için 657 milyon euro (736 milyon dolar) kaynak ayırmıştı.

Rum ve Yunan basınında, Kıbrıs'ı Girit'e bağlayacak kablonun yaklaşık 2 milyar euroluk bölümün inşasında, Türkiye kaynaklı jeopolitik bir engel doğması karşısında yüklenicinin kablo inşası gibi maliyetlerin %63'ünü geri alabileceğini garantilemek istediği bildirilmişti.

Bununla birlikte güney Kıbrıs tarafında Hristodoulidis hükümetinin, Türkiye Cumhurbaşkanı ‘Erdoğan istemediği için’ yapılmayacak bir proje için Kıbrıslı tüketicilere herhangi bir yük bindirmesinin siyasi sonuçlarını üstlenmek istemediği iddia edilmişti.