Japonya’da bir siyasi hareket olarak Sanseito, pandemi döneminde YouTube üzerinde muhafazakâr bir kanal olarak doğdu. Kanalın kurucuları arasında, bugün partinin genel sekreteri olan eski öğretmen Sohei Kamiya da yer aldı. Kanalın siyasete ilgisi, zamanla Sanseito adlı bir partiye dönüştü ve 2020'de resmen kuruldu.

Politik vizyon: Organik tarım, imparatorluk kültü ve aşı karşıtlığı

Parti programında organik tarıma verilen önem, Japon imparatoruna duyulan saygı, aşı konusundaki şüphecilik ve göçe karşı temkinli duruş dikkat çekiyor. Sanseito, geleneksel Japon değerlerine dönüşü savunurken, mevcut anayasanın değiştirilmesini de talep ediyor.

Seçimlerden sonra Japonya’daki Sanseito partisinin destekçileri... Fotoğraf: Reuters

Seçim başarısı ve parlamentodaki etkisi

2025 seçimlerinde dördüncü sıraya yerleşen Sanseito, Başbakan Şigeru Ishiba’nın liderliğindeki koalisyonun üst meclisteki çoğunluğunu kaybetmesine neden oldu. Parti şu anda üst mecliste 15, alt mecliste ise üç üyeye sahip. Bu temsiliyet, partinin yasa teklifleri sunabilmesini sağlasa da, büyük partilerle iş birliği yapmasını gerekli kılıyor.

Sağ popülizmin Japonya'daki yeni yüzü

Sanseito, Avrupa’daki AfD, İngiltere’deki Reform UK ya da ABD’deki Trump hareketi gibi sağcı popülist çıkışlarla karşılaştırılıyor. Partinin söylemleri, elitizm karşıtlığı ve göçle ilgili endişeler etrafında şekilleniyor. Japonya’da yaşlanan nüfus nedeniyle açılan kapılara ve artan yabancı nüfusa karşı tepki Sanseito’nun destek bulduğu temel zeminlerden biri.

Göç ve enflasyonun siyasi etkisi

Japonya İstatistik Bürosu verilerine göre ülkede yaşayan yabancıların sayısı 1,7 milyondan 3,5 milyona yükseldi. Bu göç dalgası, birçok Japon tarafından rahatsızlıkla karşılanıyor. Aynı dönemde tüketici fiyatlarındaki %3,3’lük artış, ücretleri geride bırakarak hane gelirlerini daralttı. Bu ekonomik sıkışma da seçmenin ruh halini etkiledi.

Sanseito'nun söyleminde küreselciliğe karşı duruş

Sohei Kamiya seçim konuşmalarında sık sık “Japonya’yı aşağı çeken karanlık küreselcilere” karşı mücadele çağrısı yapıyor. Parti, II. Dünya Savaşı sonrası ABD tarafından hazırlanan anayasayı değiştirme ve İmparator’u merkeze alan yeni bir anayasa talebiyle öne çıkıyor.

Ekonomik vaatler ve sosyal politika çizgisi

Sanseito, çocuk bakımına daha fazla kamu harcaması, vergi indirimleri ve doğumu teşvik eden politikalarıyla dikkat çekiyor. Bu yönleriyle Viktor Orban gibi liderlerin politikalarına benzerlik gösteriyor. Kadınların daha az kariyer, daha çok annelik rolüne yönelmesi gerektiğini savunuyor.

Aşı karşıtlığı ve tarımda kendi kendine yeterlilik

Covid-19 döneminde dikkat çeken aşı karşıtı söylemler, Sanseito’nun kimyasal gübrelere karşı çıkışıyla birleşiyor. Parti, Japonya'nın gıda ithalatına karşı çıkarak 2050 yılına kadar %100 gıda bağımsızlığı hedefliyor. Bu duruş, ABD’de Robert F. Kennedy Jr.’ın sağlık programlarını da hatırlatıyor.

Sistem içindeki sınırlı etki ve geleceği

Parti alt mecliste sınırlı bir temsile sahip ve büyük partilerle birlikte çalışmak istemiyor. Japon siyasi sistemi, sık sık kısa ömürlü yeni partiler üretse de Sanseito’nun sosyal medya gücü ve tabanındaki genç seçmen ilgisi, harekete belirli bir ivme kazandırıyor.

Uzman görüşü: Seçmen öfkesi

Eurasia Group’tan David Boling, pandemi sonrası dönemde artan enflasyonun seçmenleri daha duyarlı hale getirdiğini belirtiyor. Japan Foresight’tan Tobias Harris ise partinin seçmen öfkesinden kazanç sağladığını vurguluyor. Ekonomist Paul Sheard ise “Japonya’da yeni partiler kolay ortaya çıkar. Gelirler ve giderler,” diyerek, Sanseito'nun sürdürülebilirliğine dair şüpheleri dile getiriyor.

Haberin tamamını Wall Street Journal'dan okuyabilirsiniz.