Tayland ve Kamboçya arasında perşembe günü başlayan sınır çatışmaları, son 14 yılın en kanlı krizi hâline geldi. Tayland Sağlık Bakanlığı’na göre, şu ana dek Tayland'dan 131.000'den fazla kişi tahliye edildi. Ülkede altı asker ve bir düzineden fazla sivilin hayatını kaybettiği açıklandı. Kamboçya'da ise en az bir sivilin öldüğü, yüzlercesinin traktörle taşınan vagonlarla evlerini terk ettiği bildirildi.

Tayland Başbakan Vekili: Savaş çıkabilir

Tayland Başbakan Vekili Phumtham Wechayachai, cuma günü yaptığı açıklamada çatışmaların "yoğunlaştığını" ve "savaşa dönüşebileceğini" söyledi. Tayland ordusu, cuma gecesi yaptığı açıklamada, iki ülkenin hak iddia ettiği bir tapınağın yakınlarında yaklaşık 100 Kamboçyalı askeri öldürdüğünü ileri sürdü. Ancak bu iddia bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı ve Kamboçya hükümeti yorum yapmaktan kaçındı.

Sıkıyönetim ilan edildi, siviller sığınaklara indi

Tayland, Kamboçya sınırındaki sekiz bölgede sıkıyönetim ilan etti. Gün boyu devam eden ağır silah ve topçu atışları nedeniyle sınırın her iki tarafındaki siviller sığınaklara çekildi. Surin Eyaleti’ndeki bir tapınakta saklanan çiftçi Buakam Sangphet, “Dosttuk, ama şimdi ilişkimiz paramparça oldu” sözleriyle duygularını dile getirdi.

Ateşkes çabaları başarısız oldu

Kamboçya Başbakanı Hun Manet, Tayland’ı ateşkesten geri adım atmakla suçladı. Malezya Başbakanı Enver İbrahim’in arabuluculuğunda yürütülen müzakerelerde, Tayland’ın perşembe gecesi ateşkese onay verdiği, ancak bir saat sonra bu kararı geri çektiği öne sürüldü. Tayland Dışişleri Bakanlığı, konuya ilişkin yorum taleplerine yanıt vermedi. Anwar ise iki tarafın da çatışmaları durdurmaya "hazır göründüğünü" söyledi.

Tayland, Amerikan yapımı F-16’ları ilk kez kullandı

Tayland ordusu, Kamboçya'nın roket saldırılarına karşılık olarak Amerikan yapımı F-16 savaş uçaklarıyla Kamboçya’daki bazı hedefleri bombaladı. Bu hamle, Tayland’ın savaş uçaklarını sınır ötesi bir operasyon için nadir bir şekilde kullanmasıyla dikkat çekti. Tayland’ın askeri kapasitesinin, Kamboçya ordusuna göre daha üstün olduğu vurgulanıyor.

Prasat Ta Muen Thom tapınağı, mart ayında. Fotoğraf: AFP

Çatışmaların odağında Prasat Ta Muen Thom tapınağı var

Son çatışmalar, her iki ülkenin de hak iddia ettiği antik Prasat Ta Muen Thom tapınağı yakınlarında patlak verdi. Gerginliğin fitilini ateşleyen olay ise, mayıs sonunda bir Kamboçyalı askerin öldürülmesiydi. Bu tapınak ve çevresi daha önce de 2011’e kadar süren kanlı çatışmalara sahne olmuştu.

Karşılıklı suçlamalar ve büyükelçi krizleri

Her iki ülke de saldırıya ilk olarak karşı tarafın başladığını savundu. Diplomatik gerilim tırmanırken, karşılıklı olarak büyükelçiler sınır dışı edildi. Bu gelişme, diplomatik çözüm umutlarını gölgede bıraktı.

ABD ve Çin’den barış çağrısı

Tayland ile güvenlik anlaşması bulunan ABD, saldırıların durdurulması ve sivillerin korunması çağrısında bulundu. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ise çatışmaları "üzücü ve endişe verici" olarak niteledi. Wang Yi, sorunun kökeninde "Batılı sömürgecilerin mirasının" bulunduğunu belirtti. Fransa’nın sömürge döneminde çizdiği sınırların bugün hâlâ sorun kaynağı olduğu vurgulandı.

Çin, krizin azaltılmasında yapıcı rol üstlenmek istiyor

Çin, hem Tayland hem Kamboçya'nın en büyük ticaret ortağı olarak gerginliği azaltmak için devreye girmeye hazır olduğunu duyurdu. Wang Yi, "yapıcı bir rol oynamaya devam edeceğiz" dedi.

Haberin tamamını New York Times'dan okuyabilirsiniz.