Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde Rus askeri güçlerine destek olmak için savaşa katılan ancak sonrasında üst düzey Rus askeri yetkilileri savaşta yaptıkları hatalar nedeniyle eleştirmeye başlayan paramiliter, paralı asker grubu Wagner ve kurucu lideri Yevgeny Prigozhin Rus askeri birimlerine karşı isyan başlattı.

Cuma gecesini cumartesiye bağlayan gece başlayan isyanda hedef önce Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu iken Wagner Grubu’na karşı soruşturma başlatılmasıyla Prigozhin söylemini değiştirerek, Rusya Devlet Başkanı Putin’i ve rejimi eleştiren açıklamalar yapmaya başladı. 

Rusya'nın güneyindeki Rostov-na-Donu kentinin kontrolünü ele geçiren Yevgeny Prigozhin, Moskova'ya yürümekle tehdit etti. Buna karşılık Putin yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında, Prigozhin'in isyanını "ihanet" ve Rusya ve Rus halkının "sırtından bıçaklanması" olarak nitelendirdi.

1,1 milyon nüfuslu bir şehir olan Rostov-na-Donu'da Rusya'nın beş askeri karargâhından biri bulunuyor. Rostov, Rusya'nın Ukrayna ile çatışmasında 2014'ten bu yana birincil rol oynadı. Şehrin askeri bir merkez olarak önemi, Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna işgalini başlatmasından bu yana devam ediyor.

İsyanın başlangıcında Wagner tarafından yapılan açıklamada, "Wagner Grubu komutanlarının konseyi kararı aldı: Ülkenin askeri komutanlığının yaydığı kötülük durdurulmalı. Askerlerin hayatlarını hiçe sayıyorlar, 'adalet' kelimesinin ne anlama geldiğini unuttular ve biz de onu eski haline getireceğiz. Bu nedenle bugün adamlarımızı öldürenler ve on binlerce Rus askeri cezalandırılacak."

"Başladığımız işi bitirdikten sonra, anavatanımızı savunmak için cepheye döneceğiz. Cumhurbaşkanlığı makamı, hükümet, Rusya İçişleri Bakanlığı, Rusya Ulusal Muhafızları ve diğer yapılarla gelecekte de çalışmaya devam edilecek. Rus askerlerini öldürenlerle mücadele edeceğiz ve geri döneceğiz" denilmişti.

İlk açıklamadan sonra Rusya Devlet Başkanı Putin’in Prigozhin’i ‘ihanet’le suçlamasının ardından, Prigozhin’in kurucusu olduğu Wagner Grubu merkezinin aranması ve Prigozhin’e karşı Rusya Başsavcılığının "12 ila 20 yıl hapis cezası” verilebilir bir suçlama yapması ile Wagner Grubu söylemini değiştirdi. 

Prigozhin, son sesli mesajında, "Anavatana ihanet konusunda, cumhurbaşkanı derinden yanılıyor" dedi ve şöyle devam etti: "Biz anavatanımızın vatanseverleriyiz. Biz, PMC Wagner’in tüm savaşçıları, savaştık ve savaşmaya devam edeceğiz. Ve hiç kimse cumhurbaşkanının, FSB'nin veya bir başkasının emriyle teslim olmayı planlamıyor. Çünkü ülkenin artık yolsuzluk, yalan ve bürokrasi altında yaşamasını istemiyoruz." 

Yevgeny Prigozhin’in, Rus askeri liderliği ile fiili bir silahlı çatışma ilan etmesi sonrasında Rusya Savunma Bakanlığı tarafından Wagner birimlerine yönelik füze ve bombalı saldırılar yapıldığı iddiası ise yalanlandı.

Prigozhin “sosyal medyada yayınlanan her şey bir provokasyondan başka bir şey değildir ve %100 gerçek dışıdır" açıklamasını yaptı.

Avrupa’dan yayın yapan Rus muhalif yayın organı Novaya-Europe'un askeri gözlemcisi Georgy Aleksandrov, söz konusu saldırıya ilişkin Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yayımlanan videonun inandırıcı görünmediğini savundu. 

Araştırmacı gazetecilik kuruluşu Bellingcat’tan gazeteci Aric Toler, Wagner Grubu kampına yapıldığı iddia edilen saldırılara ilişkin görüntülerin Rus askeri blog yazarı Alexander Smirnov tarafından daha önce çekilen videolardan alındığını ileri sürdü.

Daha önce Rostov-na-Donu'nda bulunan Güney Askeri Bölge Karargahı'nın PMC Wagner tarafından ele geçirildiği, Prigozhin’in orada savunma bakan yardımcısıyla görüşmeler yürüttüğü bildirilmişti.

Wagner Grubu, kendilerine saldırmaya çalışan üç helikopteri de düşürdüklerini iddia etti.

Rusya Ulaştırma Bakanlığı'nın bildirdiğine göre, Moskova Nehri boyunca trafik durduruldu. İskelelerde yapılan çalışmalar da kısıtlandı.

St. Petersburg'da, Prigozhin'in medya grubunun sunucularına el konularak yayınlar internetten kaldırıldı.

Telegram kanalları, PMC Wagner'in askeri işe alım reklamlarının reklam panolarından kaldırıldığına ilşkin videolar yayınlıyor.
Kaynaklar: Novaya Gazeta – New York Times