Üç bilim insanı, şifreleme alanı gibi önemli uygulamaları olan kuantum bilgi bilimi üzerine yaptıkları çalışmalar nedeniyle salı günü bu yılki Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

Ödülü kazanan fizikçilerin Fransa'daki Université Paris-Saclay ve École Polytechnique'den Alain Aspect, Kaliforniya’dan John F. Clauser ve Avusturya Viyana Üniversitesi'nden Anton Zeilinger oldukları açıklandı. 

Bilim insanları, fotonlar olarak bilinen parçacıkların, büyük mesafelerle ayrıldıklarında bile birbirleriyle nasıl bağlanabileceğini, başka bir ifadeyle "dolaşık" olabileceğini keşfettikleri için İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından ödüle layık görüldü.

Nobel komitesi üyesi Eva Olsson, "Kuantum bilgi bilimi canlı ve hızla gelişen bir alandır. Güvenli bilgi aktarımı, kuantum hesaplama ve algılama teknolojisi gibi alanlarda geniş ve potansiyel etkileri var. Kökeni kuantum mekaniğininkine kadar izlenebilir. Tahminleri başka bir dünyaya kapılar açtı ve aynı zamanda ölçümleri nasıl yorumladığımızın temellerini de sarstı" dedi.

Duyurudan sonra bir basın toplantısına telefonla katılan ödülü kazanan fizikçilerden Zeilinger, ödülü aldığını duyduğundan bu yana "halen şokta olduğu"nu söyledi. Viyana Üniversitesi'nden 77 yaşındaki Zeilinger, "Ama bu çok olumlu bir şok" diye ekledi.

Clauser, Aspect ve Zeilinger’in on yıldan fazla bir süredir Nobel ödülü alacaklarına dair spekülasyonlar yapılıyordu. Zira 2010 yılında İsrail'de Nobel'in olası bir öncüsü olarak görülen Wolf Ödülü'nü kazandılar.

Stockholm'deki İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ndeki duyuru, Palaiseau, Fransa'daki Université Paris-Saclay ve École Polytechnique'nin Alain Aspect ödülünü kazandı; J.F. Clauser & Assoc., Walnut Creek, Kaliforniya'dan John F. Clauser ve Avusturya Viyana Üniversitesi'nden Anton Zeilinger.

Fizikçiler genellikle ilk bakışta günlük kaygılardan uzak görünen, küçük parçacıklar ve uzay ve zamanın engin gizemi gibi problemlerle uğraşırken, araştırmaları bilimin birçok pratik uygulamasının temellerini atar.

Geçen yıl ödül, çalışmaları doğanın karmaşık güçlerini açıklamaya ve tahmin etmeye yardımcı olan ve böylece iklim değişikliği anlayışımızı genişleten üç bilim insanına, Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann ve Giorgio Parisi verilmişti.

Bir hafta sürecek Nobel Ödülü duyuruları, pazartesi günü İsveçli bilim adamı Svante Paabo'nun, bağışıklık sistemimize önemli bilgiler sağlayan Neandertal insan DNA'sının sırlarını ortaya çıkardığı için tıp ödülünü almasıyla başladı.

Çarşamba günü kimya ve perşembe günü edebiyat alanında ödüllerin verilmesine devam edilecek. 2022 Nobel Barış Ödülü cuma günü, ekonomi ödülü ise 10 Ekim'de açıklanacak.

10 milyon İsveç kronu (yaklaşık 900.000 dolar) nakit para almaya hak kazanan ödül sahiplerine ödülleri 10 Aralık'ta dağıtılacak.

Ödüllerde verilen para,1895'te ölen ödülün yaratıcısı İsveçli mucit Alfred Nobel'in bıraktığı bir mirastan ödeniyor.
Kaynak: Associated Press