KKTC’de yıllardır gündemde olan üniversitelere sınavsız yabancı öğrenci alımı, Türkiye’de de ciddi bir sorun olmaya başladı. Bazı özel üniversitelerin giderek daha fazla sınavsız yabancı öğrenci alması kaliteli eğitimi savunan öğretim üyelerini endişelendiriyor.

Cumhuriyet gazetesinin haberine göre, danışmanlık şirketleri yabancı öğrencilere Türkiye’de ‘sınavsız yükseköğretim’ pazarlıyor ve yaptıkları yayınlarda, “Türkiye’deki vakıf üniversitelerinde okumak, sınavsız bir seçenektir. Türkiye’de üniversite okumak istiyorsanız lise mezuniyetinizin olması gerekmektedir. Kabulünüzü yüzde 100 garantili bir şekilde sağlıyoruz” deniliyor.

Türkiye’deki üniversitelerde uluslararası öğrenci sayısının giderek arttığına dikkat çekilen haberde, yabancı uyruklu toplam öğrenci sayısının 296 bin 566 olduğu ve bu öğrencilerinin 218 bin 380’nin Asya’dan; 61 bin 965’nin Afrika kıtasından geldiği, Avrupa ülkeleri uyruklu öğrenci sayısının 14 bin 59; Güney ve Kuzey Amerika’dan ise toplam 1.538 öğrencinin eğitim aldığı kaydedildi.

Türkiye’de her üniversite kendisinin belirlediği şartlara göre öğrenci kabul ediyor. Görünürde birçok kabul kriteri olsa da kimi üniversiteler bu öğrencileri “sınavsız”, yalnızca lise diploma notlarına bakarak alıyor. Bazı vakıf üniversiteleri, yabancı öğrencileri lise diploma notlarına bakarak kayıt ediyor. Uluslararası öğrenciler için eğitim ücretleri, üniversite ve bölüme göre 1.000 dolar ile 35 bin dolar arasında değişiyor. 

Çoğunluğu Afrika, Ortadoğu ve Türk Cumhuriyetlerinden gelen öğrencilere destek veren danışmanlık şirketlerinden birinin web sitesinde, “Yabancı öğrenciler Türkiye’de sınavsız üniversite okuyabilir. Sınavsız yabancı öğrenci kabul eden üniversiteler vakıf üniversiteleridir. Halk dilinde ‘özel üniversite’ diye tanımlanan üniversitelerde yabancı uyruklu öğrenciler için özel kontenjanlar ayrılmaktadır. Öğrencilerin Yabancı Öğrenci Sınavı’na girmeden eğitim alabilecekleri toplam 76 üniversite vardır. Kabulünüzü yüzde 100 garantili bir şekilde sağlıyoruz” ifadeleri geçiyor.

“Eğer yüzde 50 kontenjan uygulaması gerçekleşirse birçok Anadolu şehrinde sosyoekonomik ve demografik yapının kritik sorunlar ortaya çıkarması ihtimali vardır”

Haber için görüşülen Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Ekber Şahin, “Yabancı uyruklu öğrenci sayısında olağandışı durumlar görünen yükseköğretim kurumları için inceleme başlatılmalıdır. Eğer yüzde 50 kontenjan uygulaması gerçekleşirse birçok Anadolu şehrinde sosyoekonomik ve demografik yapının kritik sorunlar ortaya çıkarması ihtimali vardır” dedi. 

Yurt içinden öğrenci bulamayan programların, yurt dışındaki öğrencilere yöneldiklerine dikkat çeken Prof. Şahin, şöyle devam etti:

“Programlarına yüzde 1 ya da yüzde 2’lik dilimden öğrenci alan üniversitelerimiz yurt dışından başvuran öğrenciler için de yüksek başvuru koşulları koyuyor. Boş kontenjan sorunu yaşayan üniversitelerin ise yurt dışından başvuru koşullarını minimumda tuttukları görülüyor. Yabancı uyruklu olup liseyi orta derecede tamamlamış herkesin rahatlıkla kaydolabileceği üniversite programları eliyle ülkemizde yükseköğretim giderek itibarsızlaştırılıyor. Pek çok üniversite artık minimum çabayla diploma alınan yerlere dönüşmüş durumda.” 

"Yabancı uyruklu öğrencilerin mezun olduklarında gidip gitmedikleri, gitmiyorlarsa ne yaptıkları ise bilinmiyor"

Eğitimci Alaattin Dinçer ise “Ülke yurttaşı gençler okumak için başta Avrupa ve Amerika olmak üzere gelişmiş ülkelere doğru yoğun bir göç yaşarken gelişmemiş veya az gelişmiş ülkelerden ülkemize doğru yaşanan öğrenci göçünde son yıllarda kayda değer bir artış görülüyor. Yabancı uyruklu öğrencilerin mezun olduklarında gidip gitmedikleri, gitmiyorlarsa ne yaptıkları ise bilinmiyor” dedi. 

Onsekiz Mart Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Vedat Çalışkan, “Hiçbir sınav ve kural olmaksızın öğrencilerin üniversitelere girişlerinden bazı kişiler ve kurumlar çok büyük haksız kazançlar sağlamaktadır. Bu tür aracılık şirketleri öğrencilerden 3.000-5.000 USD arasında ücretler almaktadır” dedi.

Çözüm önerileri sıralandı

Prof. Vedat Çalışkan gazeteye sorunun çözümü için önerilerini sıraladı:
►Vakıf ve devlet üniversiteleri merkezi yapılan YÖS’ü esas almalı;
►Her ülke ve her program için kontenjanlar YÖK ve üniversiteler tarafından sınırlandırılmalı;
►Ticari amaçlı aracı kuruluşların üniversitelerle anlaşma yapmaları engellenmeli. 

Haberin devamını Cumhuriyet gazetesinden okuyabilirsiniz.