Gelecek ay yapılacak Kıbrıs Türk Sanayi Odası’nın Olağan Genel Kurul’unda seçilecek yeni yönetimi, iki grup arasındaki mücadele belirleyecek gibi görünüyor. Mevcut yönetim bir başka adayla seçim yarışına girmeyi planlarken karşı grubun, 2015 yılında açılan hellim davasının rövanşını almaya hazırlandığı iddia ediliyor.

Hatırlanacağı üzere coğrafi tescili Sanayi Odası tarafından yaptırılan hellimin Türkiye’de üretilmesine karşı davalar açılmış ve Kıbrıs Türk Sanayi Odası lehine alınan ara emirleri ile Türkiye’de hellim üretiminin önüne geçilmesi amaçlanmıştı. Ne var ki Türkiye’de hellim üretimi yapan şirketlerin bazıları ‘kızartma peynir’ adıyla hellim üretimine devam ediyor. Bazıları da karşı dava açarak, Türkiye pazarında hellim satışını sürdürüyor.

Sanayi Odası seçimlerinde, Türkiye’de başka adla hellim üreten Kıbrıslı bir şirketin başını çektiği grup mevcut yönetime karşı kendi listesi ile seçime katılmayı planlıyor. Birçok iddianın ortaya atıldığı seçim öncesi trafikte, Türkiye’de ucuz süt, düşük işgücü maliyeti ve görece az maliyetli enerji ile çok daha uygun fiyata imal edilen hellimin Kıbrıs pazarına başka adla satılarak, ülkedeki hellim üreticilerinin zora sokulacağı ileri sürülüyor. Karşı grup ise bu iddiaları reddederek, 8 senedir yönetimde olan ekibin yorulduğunu ve yeni bir sinerji ile bayrağı devralıp daha iyi bir yere taşımak istediklerini vurguluyor. Ancak bu savlar ikna edici bir etki yaratmışa benzemiyor.

Bir parantez açarak Kıbrıs Türk Sanayi Odası seçimlerinden dünyaya dönersek, bir başka gerçeğin kapımızın önünde beklediğini fark edebiliriz. 4. Sanayi Devrimi ya da Endüstri 4.0 olarak bilinen, üretimin robotlaşması ve sanayinin akıllı makinelere entegre olması süreci, gıda sektöründe de üretim bandının robotlara devredilmesini dayatıyor. Çin sanayisi dünyanın en çok robot kullanan ekonomisini yaratıyor. Asya devi yılda 3 milyar doları fabrikalardaki robotik otomasyona yatırıyor. 2020’ye kadar Çin’deki robot ve donanım için yapılan toplam yatırım 60 milyar dolara dayanacak. Dünya, emek gücünün yerini almaya başlayan robotlar karşısında insanların nasıl geçineceğini tartışıyor. Üretimin otomasyonu ile insanların fabrikalardan çok, daha yüksek ücrete hizmet sektöründe istihdam edilmesi bir seçenek olarak sunuluyor. İkinci seçenek ise Finlandiya, Hollanda veya Kenya’da uygulamalarına başlanan her vatandaşa işi olsun ya da olmasın, hiçbir şart aranmaksızın asgari temel gelir ödenmesi... Akıllı robotlar tarafından fabrikalarda öldürülen ya da yaralanan çalışanlarla ilgili teknik kazalar artsa da, kapitalizm işsiz kalacakların temel gelirle asgari ihtiyaçlarının karşılanacağı, yeni bir sistem kurguluyor.

Tekrar hellime gelirsek, hellim fabrikalarında eninde sonunda robotlaşmaya geçiş kaçınılmaz. Öte yandan tüm dünyaya daha yüksek standartlarda hellim satılmasının ön koşulu, 4. Sanayi Devrimi’nin gereklerine uymaktan geçecek. Robotik otomasyon, üretim standartlarının çok daha spesifik olmasını gerektirecek ve küresel rekabet insan eli değmemiş ürünleri fiyat avantajı ile tüketiciye sunacak.

Fransa’nın doğusundaki Le Fort des Rousses bölgesinde, 1900’ün başından bu yana üretilen çedar peyniri artık robotlar tarafından kalite kontrolden geçiriliyor. İsveç’in geleneksel peyniri Västerbotten, neredeyse tamamıyla robotlar tarafından üretiliyor.

Akıllı robotlarla % 30 daha hızlı, % 25 daha verimli, esnek ve daha kazançlı gıda üretimi olanaklı.

Kıbrıs’ın en önemli ihraç markası hellim için kim kimi batıracak; kim kimden rövanşı alacak tartışması yapmak yerine hellimin yakın gelecekte nasıl üretileceğine odaklanılması, yerelden küresele sıçranması ve teknolojik sürecin Ada ekonomisine neler sağlayacağının öngörülmesi daha mantıklı olurdu.

Kapalı kapılar ardında kimseye fayda sağlamayacak çekişmelerle vakit öldürmektense ‘10 sene sonra hellimde nerede olacağız’ sorusunu bugünden tartışmaya başlamak ve inovasyon üzerine yoğunlaşmak, ülkemizin biricik sanayi kurumunun ve seçilecek yeni yönetiminin önündeki en temel görev olmalıdır.