İtalya'nın adalet sistemi, gelişmiş dünyanın en yavaş işleyen adalet sistemi olmasıyla ünlüdür. Basit sözleşme anlaşmazlıklarının bile çözülmesi yıllar alabilir. İtalyanlar dava batağına düşme riski nedeniyle tanınmış müşteriler veya bildikleri tedarikçiler dışında herhangi biriyle iş yapmaktan genellikle cayarlar. Yabancı yatırımcılarsa karmaşık bürokrasi ve düzenlemelerin yanı sıra işlevsiz mahkeme sistemi sebebiyle İtalya'da iş yapmayı çekici görmez.

Başbakan Mario Draghi hükümeti, ülkenin ekonomik durgunluğunu sona erdirmek amacıyla adalet sistemini düzene koymayı öncelikli revizyonlarından biri haline getirdi. İtalya ekonomisi son 20 yılda zar zor büyüdü.

Avrupa Merkez Bankası'nın oldukça saygın eski bir başkanı olan İtalya Başbakanı Draghi, iki partili bir koalisyon hükümetinden sorumlu olarak bir ila iki yıl arasında kısa bir görev süresine sahip. Başlıca görevi, İtalya'yı Covid-19 pandemisinden ve buna bağlı ekonomik çöküşten uzaklaştırmaktır. Başbakan kısa görev süresine rağmen İtalya'yı geride bırakan ve uzun süredir devam eden sorunları ortadan kaldırmak için birkaç büyük değişiklik yapmaya çalışıyor.

Önceki İtalyan hükümetleri, zamanaşımı değişiklikleri ve bazı evrak işlerini dijitalleştirme çabalarıyla adalet sisteminde parça parça reformlar yaptıysa da son zamanlarda hiçbir hükümet bu kadar kapsamlı bir revizyon girişiminde bulunmadı.

Avrupa Birliği tahminlerine göre, hukuk veya ticari davalarda alt mahkemeden karar alınması İtalya'da 500 günden fazla sürerken, Almanya'da 217 gün sürüyor. İtalya'da bir karara itiraz etmek daha da uzun sürüyor: İlk temyiz için ortalama 800 gün ve İtalya'nın yüksek mahkemesine ikinci bir temyiz için ortalama 1.300 gün geçiyor.

Avrupa Konseyi'ne göre, İtalya’nın ceza davalarının neticelendirilmesi tüm büyük Avrupa ekonomileri arasında en yavaşı.

Ceza yargılamalarının süresini dörtte bir oranında, hukuk davalarının süresinin ise % 40 kısaltılması hedefleniyor

İtalya Parlamentosu şu anda ceza yargılamalarının süresini dörtte bir, hukuk davalarının süresini ise % 40 kısaltmayı amaçlayan bir dizi adalet reformunu tartışıyor. Hükümet ayrıca, kötü şöhrete sahip iflas işlemlerini hızlandırmak için önlemler aldı.

Sorunun kaynağı: Kaynak eksikliği, iyi eğitimli personel, bürokrasi, dijitalleşme eksikliği ve mahkemelere aşırı kolay ve yaygın başvuru

Avukatlar ve yargıçlar, kaynak eksikliği ve iyi eğitimli personel, bürokrasi, dijitalleşme eksikliği ve hukuk uyuşmazlıklarını çözmek için mahkemelere aşırı kolay ve yaygın başvurunun bir araya gelmesinin, yönetilemez bir dava yığınına yol açtığını söylüyor.

İtalyan hukuk firması Legance Avvocati'nin ortağı ve aynı zamanda ABD'li yatırımcılara danışmanlık yapan avukat Marco Gubitosi, "İtalya'daki uluslararası yatırımcılar ve benzeri şekilde İtalyanlar için de en büyük endişe İtalya'nın adalet sistemidir" dedi.

Araştırma firması Oxford Economics'e göre, son on yılda İtalya'daki toplam ticari yatırım her yıl ortalama % 0,3 azalırken, euro bölgesinin geri kalanında yıllık % 1,7 ve ABD'de yıllık % 3,5 arttı.

Ceza davalarında temyiz süresi konusunda katı sınırlamalar getirilecek, süre geçerse dava düşürülecek

İtalya Adalet Bakanı Marta Cartabia eylül ayı başlarında bir yatırımcı konferansında yaptığı açıklamada, "Tüm adalet sisteminde derin bir reform gerekli. Statüko bir seçenek değil" dedi.

Marta Cartabia tarafından hazırlanan önerilen revizyonlara göre, ceza davalarında temyiz süresi konusunda katı sınırlamalar getirecek ve bundan sonra mahkemeler davayı düşürmek zorunda kalacak. 

Hukuk davalarını mahkeme salonlarından uzak tutmak için tahkim ve diğer mahkeme dışı anlaşmalar teşvik edilecek

Hukuk davalarını mahkeme salonlarından uzak tutmak için ayrıca tahkim ve diğer mahkeme dışı anlaşmaların teşvik edilmesini öneriliyor.

Alt mahkeme kararlarına itiraz zorlaştırılacak
Yeni kurallar ayrıca, temyiz mahkemelerini tıkayan yaygın bir alışkanlığı dizginlemek için bir alt mahkeme kararına itiraz etmeyi daha da zorlaştıracak.

Daha fazla yargıç, katip ve asistan işe alınacak

Hükümet ayrıca, davaları ve belgeleri incelerken genellikle çok az yardım alan yargıçların iş yükünün bir kısmını hafifletmek için daha fazla yargıcın yanı sıra 16.000 katip ve 5.400 idari asistanı işe almayı planlıyor. 

Dijital teknolojiye yatırım yapılacak
Revizyonlar, İtalya'nın kağıt tabanlı adalet sisteminde potansiyel bir devrim yaparak, dijital teknolojiye yatırım yapılmasını da hedefliyor.

Eleştiriler de var: Temyiz mahkemeleri süreyi kaçırırsa birçok suçlu serbest kalabilir

Ulusal Hakimler Birliği Başkanı Giuseppe Santalucia, “Reformlar, özellikle sivil alanda birçok iyi fikir içeriyor, ancak genel olarak hükümetin hedefinin, hukuk prosedürlerini daha da basitleştirmediği sürece çok iddialı olduğunu düşünüyorum” dedi.

Santalucia, ceza davalarında temyiz süresinin kanunla sınırlandırılmasının çok ileri bir adım olduğunu ve bundan korktuğunu belirtti. İlk temyiz için iki yıl ve yüksek mahkemeye temyiz için bir yıl daha sürecek olan belirli bir süre içinde davanın sonuçlanamaması durumunda yüzlerce davanın geçersiz kılınması sonucu doğabilir. Santalucia, temyiz mahkemelerinin bu süreyi kaçırması söz konusu olursa, bunun birçok suçlunun serbest kalmasına yol açabileceğini vurguladı.

Hükümet, mahkemelere uyum sağlamaları için yeni zaman sınırlarını aşamalı olarak uygulayacağını kaydetti. Tecavüz veya uyuşturucu kaçakçılığı gibi ciddi suçlar için temyizler daha uzun sürebilir ve müebbet hapis cezası gerektiren suçları içeren davalarda ise süreler uygulanmayabilir.
Kaynak: Wall Street Journal