Yaprak kesen ve bu yaprakları yuvalara taşıyan karıncaların yaprakları yemedikleri ve yuvalarında karıncalar için yiyecek üreten mantarları ve mantar bahçesini besledikleri biliniyor.

Karıncaların ne kadar zamandır mantar yetiştirdiğini bulmaya çalışan ve perşembe günü Science dergisinde yayımlanan bir araştırmada, DNA analizi yapan karıncaların 66 milyon yıl önce bir asteroit Dünya'ya çarptıktan sonra mantar yetiştirmeye başladıkları belirlendi.

Tam 150 yıl önce, bilim insanları yaprak kesici karıncaların yuvalarının içinde mantar bahçeleri yetiştirdiklerini, mantarları yaprak parçalarıyla beslediklerini ve karşılığında mantar ağlarının uçlarını yediklerini ilk kez keşfetti. Bu keşiften sonra karıncaların insanlardan çok daha önce tarım yapmaya başladığı ise yeni belirlendi.

Washington, DC'deki Smithsonian Ulusal Doğa Tarihi Müzesi'nde zoolojinin bir dalı olan böcek bilimcisi (entomolog) olarak çalışan ve çalışmanın baş yazarı olan Dr. Ted R. Schultz , “Karıncalar tıpkı insanlar gibi tarım yapıyor. Küçük beyinleri var ve yine de bu karmaşık davranış dizisini gerçekleştirmeyi başarıyorlar.” dedi.

Schultz'a göre, yüzyıllardır hem karıncalara hem de mantarlara fayda sağlayan karınca çiftçiliği uygulamalarının daha iyi anlaşılması, bir gün insanların daha etkili tarım yöntemleri geliştirmesine de yardımcı olabilir.

Dr. Schultz, bu sıra dışı davranışın nasıl evrimleştiğini anlamaya çalışmak için 35 yıldan uzun süredir yaprak kesiciler de dahil olmak üzere mantar yetiştiren karıncaları inceliyor.

Karıncalar ve mantarlar arasındaki bu ilişkinin evrimini izlemek için Schultz ve meslektaşları karmaşık aile ağaçları oluşturdular ve karıncalar tarafından yetiştirildiği bilinen 288 tür de dahil olmak üzere 475 mantar türünün DNA'sını kullanarak tüm bu organizmaların nasıl ilişkili olduğunu bir araya getirdiler. Çalışma ekibi, 208 mantar çiftçisi türü de dahil olmak üzere 276 karınca türünün DNA'sını da sınıflandırdı.

Modern mantar yetiştiren karıncaların ataları 66 milyon önce evrimleşti

Araştırmaya göre, karıncalar 66 milyon yıl önce bir asteroit Dünya'ya çarptıktan sonra mantar yetiştirmeye başladı. 

Devasa asteroit Meksika'nın Yucatán Yarımadası'na çarptığı zaman toz bulutu güneş ışığını engelledi ve dinozorlar dahil bitki ve hayvanlar öldü. Ölü bitkileri parçalayan mantarlar çoğaldı

Araştırmacılar, modern karıncaların mantar yetiştiren atalarının 66 milyon yıl önce evrimleşmeye başladığını buldu. Bu zaman dilimi ‘Kretase-Paleojen yok oluşu’ olarak tanımlanan devasa bir asteroitin Meksika'nın Chicxulub kentindeki Yucatán Yarımadası'na çarptığı zamandı. Çarpışmadan kaynaklanan toz bulutu güneş ışığını engelledi ve dinozorlar (kuşlar hariç) dahil olmak üzere bitki ve hayvanların dramatik bir şekilde yok olmasına neden oldu. Ancak bu yıkım ve çürüme, ölü bitkileri parçalayan mantarlar için altın bir fırsat yarattı.

Schultz, "Aslında mantarların Kretase-Paleojen olayının sona ermesinden hemen sonra kısa bir süre çoğaldıklarına dair kanıtlar var " dedi.

Modern yaprak kesicilerin ve mantar yetiştiren diğer karıncaların ataları da bu dönemde çeşitlendi ve yıllar içinde mantarlarla birlikte evrimleştikleri görüldü; öyle ki bazı karıncalar, bugün yalnızca karınca yuvalarında bulunan mantar türlerini "evcilleştirdi".

New York'un kuzeyindeki Cornell Üniversitesi'nde entomoloji ve evrimsel biyoloji profesörü olan Dr. Corrie Moreau, Schultz'un asteroit çarpmasının karıncalarda mantar çiftçiliğinin evrimleşmesine yol açtığı yönündeki hipotezine katılıyor.

Kraliçe karıncanın kızı annesinin yuvasını terk edip kendi yuvasını kurmaya hazırlandığında annesinden bir miktar mantar alıyor

Bu paylaşılan evrimsel tarih, hem karıncalara hem de mantarlara ‘mutualizm’ adı verilen bir şekilde fayda sağlamış gibi görünüyor: Karıncalar yiyecek, mantarlar ise barınak ve aş buluyor, ayrıca karıncalar dikkatli bakımlarıyla yeni bölgeleri ele geçirirken yayılma şansı elde ediyor.

Schultz, "Bir kraliçe karıncanın kızı annesinin yuvasını terk edip kendi yuvasını kurmaya hazır olduğunda annesinin mantarından bir miktar ağzına alır" dedi.

Karıncalar ve mantarlar birbirlerine yardım ederler, ancak aynı zamanda insan çiftçilere de yardım edebilirler.

35 yıldır karıncaları inceleyen Dr. Ted R. Schultz

"İnsanlar 12.000 yıldır tarım yapıyor, karıncalar ise 66 milyon yıldır"

Schultz, "İnsanlar 12.000 yıldır tarım yapıyor, karıncalar ise 66 milyon yıldır." dedi.

Karıncalar, mantar mahsullerini hastalıklardan korumak için yararlı bakterileri kullanıyorlar ve mahsullerinde insan çiftçilerin elde ettiğinden daha başarılı görünüyorlar.

Dr. Schultz, "Sürekli olarak antibiyotik direnciyle uğraşıyoruz ve bunun üstesinden gelmek için yeni antibiyotikler bulmaya çalışıyoruz” diyor ve karıncaların bunu nasıl yaptıklarını anlaşılması durumunda bu bilgiyle insanların tarım uygulamalarını iyileştirebileceğini savunuyor.

Kaynak: CNN