Finlerin sıcak, buhar dolu odalarda dinlenmeye olan tutkusu Perşembe günü UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü ) Somut Olmayan Kültürel Miraslar Listesi'ne girdi.

5.5 milyon kişi için tahmini üç milyon saunaya sahip olan ülkedeki buhar banyosu geleneği, yüzlerce yıl öncesine dayanıyor.

Birleşmiş Milletler (BM) organı karara ilişkin olarak, "Finlandiya'daki sauna kültürü, Finlandiya nüfusunun çoğunluğunun yaşamlarının ayrılmaz bir parçasıdır" açıklamasını yaptı.

UNESCO, Fin sauna kültürünün "kendini yıkamaktan çok daha fazlasını içerdiğini, saunada insanların bedenlerini ve zihinlerini temizlediğini ve iç huzur duygusunu kucakladığı"nı belirtti.

Yıllar boyunca, Fin liderler düzenli olarak meslektaşlarını ve yabancı ileri gelenleri siyasi tartışmaları daha rahat bir ortamda sürdürmek için saunaya davet etti ve Soğuk Savaş döneminde iki kere Finlandiya Başbakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı yapmış Urho Kekkonen'in "sauna diplomasisi" Finlandiya'nın komşu Sovyet Rusya ile ilişkilerinin temel taşı haline geldi.

Ancak bu uygulama, cinsiyetler genellikle ayrı yıkandıkları için kadınları dışladığı gerekçesiyle ağır eleştirilere maruz kaldı.

Finlandiya kültüründe, kışın saunadan çıkınca ülkenin binlerce buzlu gölünden birine dalma adeti revaçtadır ve bu ritüel birçok saunaseverin bedensel ve zihinsel sağlığı iyileştirdiğine dair ısrarlı olduğu bir ritüeldir.

Saunanın içinde, tek başına veya başkalarıyla birlikte, genellikle sessiz yapılan tefekkür, düzenli kiliseye gitmenin nadir olduğu Finler için neredeyse kutsaldır.

Geleneksel olarak sauna, yaşamın başladığı ve bittiği yer olmuştur. 1940'lara kadar, kırsal kesim kadınları evde sıcak su ve mahremiyetin olduğu tek yer olarak sık sık saunada doğum yapardı. Sauna, ölenin arkasından son ayinlerin yapıldığı da yerdir. 

"Sauna" terimi, Fin dilinden uluslararası kullanıma geçen birkaç kelimeden biridir ve ismin etimolojisi buhar oluşturmak için üzerine su atılan sıcak taşlara dayanır.

Finler 11 yıl boyunca saunaya dayanıklılığın yarıştığı dünya şampiyonasına ev sahipliği yaptı, ancak 2010 yılında 110 derece sıcaklıkta bir rakibin ölümünden sonra şampiyonaya son verildi.

2019'da, 101 farklı ülkeden gelenler başkent Helsinki'de muazzam bir buhar banyosu yaptığında, Finlandiya tek bir saunada en yüksek sayıda farklı milletten insanın bir arada bulunmasına ilişkin dünya rekorunu Çin'den geri aldı.

Kaynak: AFP

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miraslar Listesi’nde Türkiye’den ve Kıbrıs Türk kültüründen 18 unsur ve gelenek yer alıyor:  Meddahlık (2008), Mevlevi Sema Töreni (2008), Âşıklık Geleneği (2009), Nevruz (Çokuluslu) (2009), Karagöz (2009), Geleneksel Sohbet Toplantıları (2010), Kırkpınar Yağlı Güreş Festivali (2010), Alevi-Bektaşi Ritüeli Semah (2010), Tören Keşkeği Geleneği (2011), Mesir Macunu Festivali (2012), Türk Kahvesi Kültürü ve Geleneği (2013), Ebru: Türk Kağıt Süsleme Sanatı (2014), Geleneksel Çini Ustalığı (2016), İnce Ekmek Yapma ve Paylaşma Kültürü: Lavaş, Katırma, Jupka, Yufka (Çokuluslu) (2016), Bahar Kutlaması: Hıdrellez (Çokuluslu) (2017), Islık Dili (2017) (UNESCO Acil Koruma Gerektiren Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi), Dede Korkut Mirası: Destan Kültürü, Halk Masalları ve Müzik (Çokuluslu) (2018), Geleneksel Türk Okçuluğu.