Radio France Internationale’ın yorumuna göre, bir zamanlar rakip olan Türkiye ve Mısır arasında nadir olarak gerçekleşen ortak deniz tatbikatı, uzun süredir devam eden ittifakların değiştiği ve Doğu Akdeniz'de yeni rakip ortaklıkların şekillendiği bir dönemde, İsrail için bir uyarı olarak görülüyor.

Türk ve Mısır savaş gemileri, 13 yıl aradan sonra geçen hafta Doğu Akdeniz'de büyük bir deniz tatbikatı gerçekleştirdi.

Tatbikat, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin, Türkiye lideri Recep Tayyip Erdoğan'ın yakın müttefiki Muhammed Mursi'yi devirmesiyle başlayan ve yıllar süren gerginliğin ardından ilişkileri onarma yolunda atılan son adım oldu.

İstanbul Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Serhat Güvenç, tatbikatın "İlişkilerdeki iyileşmenin pekiştirildiğini" belirterek, tatbikatın "İsrail'e yeni bir hizalanma konusunda güçlü bir mesaj" verdiğini söyledi.

“Mısır, artık Türkiye karşıtı kampın bir parçası değil”

Doğu Akdeniz'deki deniz tatbikatlarına daha önce Kıbrıs , Yunanistan ve İsrail'in katıldığını belirten Güvenç, bu kez Mısır'ın bu ülkelerle bağlarını kopararak, bölgedeki Türkiye karşıtı kampın artık bir parçası olmadığını gösterdiğini söyledi.

Türk-Mısır tatbikatı, Kahire'nin Ankara'nın bölgedeki rakipleriyle yıllardır güçlü bağlar kurduğu bir dönemin ardından gerçekleşti. Bu değişim İsrail'in de dikkatinden kaçmadı.

Tel Aviv'deki Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nde İsrail dış politika uzmanı olan Gallia Lindenstrauss, "Kesinlikle, Türkiye ve Mısır'ın uzun yıllar sonra bir deniz tatbikatı gerçekleştirmesi büyük bir olay." dedi.

Ankara son yıllarda donanmasını genişletip modernize etti. Lindenstrauss, bunun Türkiye'nin bazı komşularını rahatsız ettiğini ve İsrail'e Yunanistan ve [güney] Kıbrıs ile ortak zemin sağladığını söyledi.

"Bazılarının da Türkiye ile, örneğin [güney] Kıbrıs ve Yunanistan ile oldukça büyük anlaşmazlıkları var. Yunanistan ve [güney] Kıbrıs'ın İsrail ile ilişkileri 2010'dan beri gelişiyor. Birlikte birçok askeri tatbikat gördük. Üç aktör arasında silah tedarikleri gördük ve bu bir süredir devam ediyor. Yani İsrail yalnız değil." dedi.

Türkiye'nin Ege ve Akdeniz'de Yunanistan ve Kıbrıs Rum Yönetimi ile uzun süredir devam eden toprak anlaşmazlıkları bulunuyor.

Güvenç, İsrail'in [güney] Kıbrıs merkezli rekabette Türkiye'ye karşı üstünlük sağladığını söyledi.

"Rumlar İsrail'den çok önemli bir hava savunma sistemi edinip aktif hale getirdiler. Türk ordusunun, özellikle de Türk Hava Kuvvetleri'nin işini çok daha zorlaştırdılar." dedi.

"Bu, İsrail'in [güney] Kıbrıs ve Yunanistan'ın yanında yer alması sonucunda Doğu Akdeniz'deki güç dengelerinin nasıl değiştiğine dair bir fikir veriyor." yorumunu yaptı.

"İsrail'e baskı yaparak tutumunu değiştirmesi için iş birliği yapıyorlar"

Bu rekabetlere rağmen Türkiye ve Mısır, İsrail'in Gazze'deki savaşına karşı muhalefette ve İsrail'in artan bölgesel gücüne ilişkin daha geniş endişelerde ortak bir zemin buluyorlar.

Sisi'nin eylül ayında İsrail'i düşman olarak nitelendirdiği bildirilmişti.

Lindenstrauss, "Orta Doğu'da, özellikle de Müslüman dünyasında, en baskın ve önemli aktörün kim olduğu konusunda bir rekabet var." dedi.

"Türkiye ve Mısır'ın İsrail'e karşı ortak bir eylemde bulunacağını gerçekten hayal edemiyorum. İsrail'e baskı yaparak tutumunu değiştirmesi için iş birliği yapacaklarını hayal edebiliyorum ki şu anda olan da bu.” yorumunda bulundu.

Kahire ve Ankara, rakip hükümetleri destekledikleri Libya konusunda anlaşmazlıklarını sürdürüyor. Ancak analistler, Gazze çatışmasının sonuçlarının bölgenin güç hesaplarını giderek daha fazla şekillendirdiği konusunda uyarıyor.

Serhat Güvenç, barış çabalarının sonucunun Akdeniz'deki gelecekteki dengeleri belirleyebileceğini söyledi.

"Yunanistan, Kıbrıs Rum Kesimi ve İsrail arasında bir ittifak görüyoruz. Ancak Gazze meselesi ele alındığında, İsrail açısından Türkiye stratejik olarak bu iki ülkeden daha önemli." dedi.

"Ancak bölgenin stratejik yapısı bir çözüm sağlamazsa, genel durumda bir bozulma görebiliriz. O zaman Rusya, Çin ve hatta Hindistan gibi dış aktörler, sorunu daha da karmaşıklaştırmak için taraflardan biri veya diğeri tarafından davet edilecektir." diyerek düşüncelerini dile getirdi.

Kaynak: RFI