Lüks mallar sektörü giderek daha gelişmiş çeşitli yöntemlerle, suç çeteleri tarafından kara paranın aklanması için kullanılıyor.

Suçlular lüks malları severler, ancak mücevher ve araba gibi yüksek değerli eşyaları satın almaları mutlaka servetlerini göstermekle ilgili değildir. Çoğu zaman, amaç, orijinal suçun gelirlerini aklayarak, daha fazla yanlış yapmayı kolaylaştırmaktır.

Ve lüks mallar sektörü üzerinde kara para aklayanlar sadece finansal suçlular değil.  Fransa'nın önde gelen terörist uzmanlarından biri tarafından kaleme alınan yeni bir kitap, aşırılıkçıların vahşetlerini gerçekleştirmek için fon oluşturmak üzere lüks mal pazarlarını nasıl kullandıklarını ortaya koyuyor.

Lüks mallar fırsatçı suçlular için her zaman çekici olmuştur ve sorun gün geçtikçe büyümektedir.

Pazar ve tüketici verilerinde uzmanlaşmış Statista'ya göre, lüks mal pazarından elde edilen gelir dünya genelinde 2022'de 312 milyar ABD dolarının üzerinde olacak ve önümüzdeki 5 yıl içinde yıllık % 5,40 oranında artacağı tahmin ediliyor. 

Sonuç olarak, lüks malların satın alınması veya satılmasıyla ilişkili her işletme, kara para aklamayı önlemeye (AML, Anti-Money Laundering) yönelik güvenlik açıklarının ciddi bir şekilde farkında olmalıdır.

Bu yapılmadığında, finansal düzenleyicilerin dikkatini çekilebilir, para cezalarına ve hatta uzun vadeli itibar hasarına neden olabilir.

Kara para aklayıcılar ve teröristler neden lüks mallar sektörüne bu kadar ilgi duyuyor?

Lüks mallar sektörü, kara para aklama riskinin artmasına neden olan yapısı gereği bazı özelliklere sahiptir.

Mücevherler, değerli taşlar ve güzel sanat ürünleri kolayca taşınabilir, bu da bu malları suç teşebbüsü için oldukça uygun hale getirir.

Üst düzey arabalar, yatlar ve gayrimenkuller gibi daha büyük varlıklar ise, anonim paravan şirketler ve aracılar üzerinden gerçek sahipliği gizlemek amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır.

Diğer bir faktör, lüks eşya satan işletmelerde ortak bir özellik olarak var olan takdir ve gizlilik kültürüdür. Yüksek net değerli bir bireyin gizliliğine ve güvenliğine saygı duyma arzusu tamamıyla makul olabilir, ancak bu durum doğası gereği ek kara para aklama güvenlik açıklarına yol açar.

Pazarın genişliği başka bir konudur. İngiltere Gelir ve Gümrük İdaresi’nin Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesi Rehberi, lüks meta endüstrinin en az 17 alt sektörünü listeliyor ve bu da  düzenleyicilerin şüpheli faaliyetleri izlemesini zorlaştırıyor. 

Düzenleyiciler lüks mallar sektörünü giderek daha fazla sıkıştırıyor

Küresel düzenleyiciler, sektördeki kara para aklamanın kapsamının farkındadır ve birçok ülke incelemelerini sürekli olarak artırmaktadır.

Küresel finansal gözlemci, Mali Eylem Görev Gücü (FATF, Financial Action Task Force) ticarete dayalı kara para aklama raporunda lüks malların kara para aklama amacıyla kullanılması konusunda uyardı.

AB'de düzenleyici baskısı artıyor, lük mallar sektörü Kara Para Aklamayı Önleme Direktiflerinin her biri aracılığıyla hedeflendi ve 2020'de Beşinci Kara Para Aklamayı Önleme Direktifi ile genişletilmiş mevzuat getirildi.

ABD'de, Mali Suçları Uygulama Ağı (FinCEN, Financial Crimes Enforcement Network), bu yıl birkaç yüksek profilli kamu yolsuzluğu davasından sonra lüks malların rolüne odaklandı.

Son zamanlarda, Ukrayna'nın işgaliyle yaptırımların arttığı görüldü ve bu da üst düzey malların ele geçirilmesinin yanı sıra Rusya'ya ihraç edilmesi yasaklanan ürünlerin listelerinin yayınlamasıyla sonuçlandı.

Lüks mallar sektörünün sorumlulukları nelerdir?

Yüksek değerli ürün satan bayiler, bir iş ilişkisine girmeden önce veya 10.000 Euro ve fazlası bir kerelik işlem gerçekleştirirken tüm müşteriler ve gerçek sahibin kim olduğu üzerinde durum tespiti yapmalıdır.

Her zaman "müşterinizi tanımak" ve müşterinin söyledikleri kişi olduğunu doğrulamak için kapsamlı kimlik kontrolleri yapılması gerekir. Yüksek riskli müşteriler söz konusu olduğunda, daha da sıkı önlemler gerektiren gelişmiş durum tespitine ihtiyaç vardır. Bu kişiler arasına Siyasi Nüfuz Sahibi Kişiler (PEP, Politically Exposed Person) de dahildir.
Kaynak: Risk Screen