Dünya

Latin Amerika’da sol yükseliyor: Kolombiya’da seçilen Gustavo Petro’nun seçim vaatleri neler?

Kolombiya pazar günü yeni bir siyasi döneme başladı. Ülkeyi çağdaş tarihinde ilk kez sol yönetecek.

Kolombiya pazar günü yeni bir siyasi döneme başladı. Ülkeyi çağdaş tarihinde ilk kez sol yönetecek. Gustavo Petro, popülist Rodolfo Hernández'in aldığı %47,3 oya karşılık oyların %50,4'ünü alarak cumhurbaşkanlığını kazandı.

Demokratik sosyalist, merkez sol, demokratik kapitalistler, sosyal demokratlar, çevreciler, doğrudan yönetimciler ve merkez soldan oluşan ‘Pacto Histórico’ (Tarihi Antlaşma) siyasi koalisyonunun ses getiren zaferi, on yıllarca süren muhafazakâr hükümetlerin ardından ülkenin değişim arzusunu açıkça gösteriyor. Petro'nun üç puanlık zafer marjı, seçim sahtekârlığı şüphelerini ortadan kaldırdı ve Kolombiya'nın yakın tarihindeki en gergin başkanlık kampanyasını sona erdirdi.

Petro, Hernández'e karşı siyasi bir savaş yürüttü, ancak aynı zamanda kendi imajı ve itibarı ile de savaştı. 62 yaşındaki Petro bir zamanlar artık feshedilmiş olan M-19 hareketinde isyancıydı ve gruba katılımı nedeniyle hapse atıldıktan sonra affedildi.

Petro ile birlikte Kolombiya için bir başka ilk, ülkenin ilk Siyah başkan yardımcısı Francia Márquez'e sahip olacak olması... Bir zamanlar ölüm tehditleri nedeniyle evinden kaçmak zorunda kalan Afro-Kolombiyalı çevreci siyasetçi, eşitlik bakanı olarak da görev yapacak. 

Başarısı zor kazanıldı. Petro bile Francia Márquez’i başkan yardımcısı olarak takımına alma konusunda emin değildi. Márquez kampanyanın yıldızı oldu ve beklenmedik şekilde Petro'ya verilen oyları katalize etti. Afro-Kolombiya oylarını, kadınları, ülkenin uzak bölgelerindeki insanları, "hiç kimseler" olarak adlandırdığı kişileri bir araya getirmeyi başardı. Başkanın sağ kolu olmaya yükselen bekar anne Francia Márquez’de tanık oldukları vahşetin yüzü olarak kendilerini gördüler.

Ülkenin derin toplumsal eşitsizliklerinden bıkmış ve geleneksel egemen seçkinlerden memnun olmayan sokak protestolarının hayal kırıklığı sonunda sandıkta ortaya çıktı. 

2019'da ve 2021'de toplumsal hoşnutsuzluk, tüm şehirleri felç eden ve polis baskısıyla çoğunlukla genç düzinelerce ölüme yol açan kitlesel protestolara neden olmuştu.

Petro'nun önünde çok büyük zorluklar var. Zaferiyle hayatlarında gerçek bir değişim getireceğini uman tüm insanları hayal kırıklığına uğratamaz. Ama aynı zamanda parçalanmış ve bölünmüş bir ülkeyi birleştirmesi gerekiyor.

Petro seçimlerde tüm siyasi hayatı boyunca karşı çıktığı aynı güçlerle, eski cumhurbaşkanı Álvaro Uribe'nin, geleneksel partilerin, siyasi seçkinlerin, müesses nizamın mirası ile karşı karşıya kalacağını düşünüyordu. Ancak karşı tarafın adayı Fico Gutiérrez, oylamanın ilk turunda çoktan yenilmişti. Ülkenin yüzde altmışı bu turda değişim için oy kullanmıştı ve Gutiérrez'i destekleyenler Truva atı adayına, kaba ve yıkıcı Rodolfo Hernández’e geçti. Hernández ilk turdan sonra mağlup Gutiérrez'i destekleyen tüm muhafazakâr seçmenleri toplayarak anketlerde öne geçen Trump tarzı bir adaydı.

Ancak başkanlık kampanyası çok uzun sürdü. Hernández, ilk turdan sonra bocalamaya başladı, sosyal medya yayınlarının arkasına saklanma ve tek bir tartışmaya bile katılmayı reddetme konusundaki başarısız bir stratejiye saplanıp kaldı. Ve Bucaramanga kentinin belediye başkanı olduğu günlerden kaynaklanan ciddi yolsuzluk suçlamalarını sarsamadı. Hernández, zaferine sonuna kadar güvenmeye devam etti ve sonra yenilgiyi de çabucak kabul etti. Hernández, "Gustavo'yu zaferinden dolayı tebrik etmek ve Kolombiya'nın bugün oy verdiği değişim vaatlerini yerine getirmekte desteğimi sunmak için aradım" dedi.

Petro 7 Ağustos'ta göreve başlayacak. Kolombiya'nın yeni hükümeti, halihazırda Meksika'dan sol lider Andrés Manuel López Obrador (2018), Arjantin'in soldan Devlet Başkanı Alberto Fernández (2019), Bolivya'dan solcu Devlet Başkanı Luis Arce (2020), Peru'dan seçilen solcu Devlet Başkanı Pedro Castillo (2021) ve Şili'den seçilen sol lider Gabriel Boric (2022) Honduras’tan seçilen solcu lider Xiomara Castro (2022) ile birlikte Latin Amerika’daki sol bloğun bir parçası olacak.

Petro seçim kampanyasında yolsuzlukla savaşacağını söyledi.

İddialı emekli maaşları, vergi, sağlık ve tarım reformlarının yanı sıra Kolombiya'nın uyuşturucu kaçakçıları ve diğer silahlı gruplarla mücadele biçiminde değişiklikler önerdi. 

Başkanlık kampanyasında “Petrol ve kömür ekonomisinden tarımsal verimliliğe dayalı bir ekonomiye geçiş" ve ülkede hasat edilen 11 ana ürünün yetiştiriciliğinin teşvik edilmesi gibi çeşitli öneriler sundu.

El Tiempo’ya verdiği röportajda, "Vereceğim ilk karar, Kolombiya'da petrol arama sözleşmelerini durdurmak. Bu açık bir mesajdır: Ekstraktivist [doğal kaynak sömürüsüne ve doğal zenginliklerin metalaştırılarak küresel piyasalara sunulmasına dayanan ekonomi] bir ekonomiye değil, üretken bir ekonomiye doğru gidiyoruz" dedi.

Kolombiya'da katma değeri teşvik eden girdiler üzerindeki tarifelerin kaldırıldığı bir politikanın yanı sıra temiz enerji ile tarımda çalışan küçük ve orta ölçekli üretken şirketler için daha az vergiyi öneren yapısal bir vergi reformundan da bahsetti.

Kendisinden önce maden-petrol çıkaran şirketleri teşvik eden ve yüksek gelirli ve yüksek varlığa sahip gerçek ve tüzel kişileri destekleyen vergi avantajlarını kademeli olarak azaltacak yeni bir vergi reformu önerdi.

KDV'yi aile sepetine uzatmayacağına dair güvence verdi ve yeni "sağlıklı vergilere" atıfta bulundu.

Petro, hükümetinde, "kırsal nüfusun yeni üretken ekonomi modelinin bir parçası haline gelmesi için" toprağın ve ekonomilerin değiştirilmesine odaklanacağını ve köylüler için "güvenli geliri garanti eden" programlar uygulayacağını söyledi.

Genel Emeklilik Sistemi'ni birleştireceğini ve hükümetinin emekli maaşı alma hakkına sahip olmayan yaşlı yetişkinler için asgari ücretin yarısı kadar katkısız emeklilik ikramiyesi vereceğini belirtti.

Ayrıca, emeklilik yaşını artırmayacağını da kaydetti.

Kaynaklar: El Pais – El Tiempo

:
share
Siteyi Telegram'da Paylaşın
Siteyi WhatsApp'ta Paylaşın
Siteyi Twitter'da Paylaşın
Siteyi Facebook'ta Paylaşın