Yatırım karşılığında Kıbrıs vatandaşlığı verme programının kötüye kullanılmasıyla ilgili skandalın ardından Kıbrıs’ın güneyinde inşaat patlamasının sonuna gelindi. 

Fileleftheros gazetesinde yayınlanan haberde, ‘altın pasaport’ uygulamasının kaldırılmasıyla birlikte, geliştirici şirketlere sağlanan imtiyazlar ve teşvikler de durunca yüksek katlı inşaat projelerinin sayısında düşüş yaşandığına dikkat çekildi. 

2018 sonunda, Kıbrıs’ın güneyinde yüksek binaların inşası için toplam 56 izin verildi. 2019’da verilen izin sayısı 20 inşaata, 2020’de 16 projeye ve 2021’in ilk dört ayında ise ruhsat verilen inşaat sayısı 2’ye düştü.

Kıbrıs Rum Şehir Planlama Dairesi verilerine göre, 2018 yılında Larnaka ilinde 26 katlı ve üzeri kule olarak 1 izin başvurusu ve ayrıca 2019'da da 1 adet 21-25 katlı yüksek bina izni verildi. Baf'ta 2018'de 16-20 katlı binalar için 2 proje ve 2019'da, 21-25 katlı 1 başvuru onaylandı. Güney Lefkoşa'da çok sayıda yüksek katlı bina inşaat halindeyken, şimdiye kadar en yüksek 34 katlı bir binanın inşaatı tamamlandı.

Ayia Napa’daki marina projesi aynı zamanda 26 katlı bir kule de içeriyor. Projede ilk tasarım 26 katlı iki kule içindi, fakat yatırım programının kaldırılmasının ardından şirket ikinci kulenin inşasına devam etmeyeceğini açıkladı.

Yüksek katlı binaların en çok inşa edildiği kent Limasol

Kıbrıs'ın güneyinde en fazla kalkınma projesine sahip şehir ise Limasol. Şehir Planlama Dairesi’ne göre, 2018'in başından 29 Nisan 2021'e kadar 26 kattan fazla yüksekliğe sahip binaların inşası için 12 ruhsat verildi; bunlardan 11'i Limasol’da ve projeler ya inşa ediliyor ya da halihazırda yapılmış durumda. 

2021'in ilk dört ayında, Şehir Planlama Departmanı, biri Limasol ve diğeri Larnaka için olmak üzere 15 katlı yüksek binalar için sadece iki projeyi onayladı. 

Ruhsat verilen ve başlayan inşaatların bitirilememesi riski var

İnşaat patlamasının bir sonucu olarak, Limasol’un silueti önemli ölçüde değişti. Bununla birlikte, 1 Kasım 2020'den itibaren resmi olarak kaldırılan, ancak aslında 2019 sonbaharında revizyona girmeye başlayan "altın pasaport" programının iptal edilmesiyle, önümüzdeki aylarda ve hatta belki gelecek yıllarda güney Kıbrıs'ın en büyük sahil kentinin önemli değişikliklere uğraması olası görünmüyor. 

Ayrıca, yatırım karşılığı vatandaşlık programının sona ermesi ile inşaat halindeki yapıların bitirilememesi riski ortaya çıkabilecek ve kentin görsel çekiciliği yarım kalmış projelerin bolluğundan ötürü zarar görecek.

"Altın pasaportlar" skandalı,  Ağustos 2020'de Katar merkezli uluslararası medya kuruluşu El Cezire’nin, [Güney] Kıbrıs Cumhuriyeti yetkililerinin yatırım karşılığı vatandaşlık programını kötüye kullandığını ve sabıkalı yabacılara, siyasi nüfuz sahibi kişilere ve ailelerine vatandaşlık verdiğini kanıtlayan "Kıbrıs Belgeleri" adlı yayınla başladı. Skandal, [Güney] Kıbrıs Cumhuriyeti Meclis Başkanı Dimitris Silluris'in ve AKEL milletvekili Christakis Giovanis’in istifasına yol açtı.

Kıbrıslı Rum Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis, Ocak 2021'de Kıbrıslı Rum toplumuna yaptığı konuşmada, programa yönelik eleştiriler konusunda programın ülke ekonomisine sağladığı büyük faydalar nedeniyle sessiz kalındığını söyledi. El Cezire’nin ‘Cyprus Papers’ yayınının kendisini ve hükümetini karalamak için "kamuoyunu manipüle etme amacı taşıyan kasıtlı bir kampanya" olarak gördüğünü kaydetti. Anastasiadis programda boşluklar ve zayıflıklar olduğunu ise kabul etti.

Skandalı araştırmak için Kıbrıs’ın güneyinde kurulan bağımsız bir komisyon bir ara rapor yayınlayarak, "altın pasaport" sahibi olanların yaklaşık % 52'sinin yasayı ihlal ederek vatandaşlık aldığını açıkça ortaya koydu. Rapor 14 Mayıs'ta polise verildi ve ilk ceza davası açıldı.
Kaynak: Fileleftheros