ABD Başkanı Donald Trump, cuma günü sığır eti, kahve ve çok sayıda tarım ve gıda ürününe uygulanan gümrük vergilerini düşürme kararı alarak dikkat çekici bir politika değişikliğine imza attı.

Bu karar, hem Amerikalıların yükselen yaşam maliyetine yönelik tepkileri hafifletme çabasını hem de yönetimin uzun süredir savunduğu sert ticaret yaklaşımından kısmen geri adım atıldığını gösteriyor.

Trump, ağustos ayında neredeyse tüm ticaret ortaklarını kapsayan karşılıklı tarifeleri yeniden düzenleyen bir başkanlık emri yayımlamış ve meyve, kuruyemiş, baharat gibi yüzlerce temel gıda ürününü tarifelerden muaf tutmuştu.

Cuma günü açıklanan yeni kararla birlikte muafiyetler daha da genişletildi. Arjantin, Ekvador, Guatemala ve El Salvador’dan gelen birçok gıda ürünü, bu ülkelerle varılan ticaret çerçevesi anlaşmalarının ardından vergilerden muaf olacak. Böylece düzenleme, yalnızca anlaşma yapılan ülkeleri değil, karşılıklı tarifelerden etkilenen tüm ülkelerden yapılan gıda ithalatını kapsayan daha geniş bir çerçeveye oturdu.

Sığır eti gibi ABD’de yaygın olarak üretilen ürünler bile muafiyet kapsamına alındı

Başlangıçta ekonomi ekibinin “hiçbir muafiyet olmayacak” diyerek savunduğu politikada zamanla esnemeye gidilmek zorunda kalındı. ABD’de üretilmeyen ya da iç talebi karşılamaya yetmeyen ürünlerde vergiler kaldırıldı; son düzenlemeyle birlikte ise son aylarda rekor fiyatlara ulaşan sığır eti gibi ABD’de yaygın olarak üretilen ürünler bile muafiyet kapsamına alındı.

Bu politika değişikliği, yönetimin hem tüketicileri zorlayan fiyat artışları hem de bu ay Yüksek Mahkeme’de görülen kritik bir duruşmanın yarattığı hukuki belirsizlik nedeniyle “karşılıklı tarifeler” söylemini yumuşatma sürecinin bir parçası olarak görülüyor.

Seçmenler yükselen yaşam maliyetinden memnuniyetsiz

Kararın zamanlamasında siyasetin etkisi de büyük. 4 Kasım’daki New York belediye başkanlığı seçimi ile New Jersey ve Virginia’daki valilik yarışlarında Demokratların “uygun fiyatlı yaşam” mesajıyla Cumhuriyetçilere üstün gelmesi, artan fiyatların seçmen davranışında belirleyici bir faktör olduğunu ortaya koydu. Bu sonuçlar, yönetimle Cumhuriyetçiler arasında seçmenlerin yaşam maliyetinden duyduğu memnuniyetsizliğe nasıl yanıt verileceği konusunda günler süren tartışmaları tetikledi.

Trump ayrıca Amerikalılara 2.000 dolarlık iade çekleri vermek için gümrük vergilerinden elde edilen geliri kullanma fikrini ortaya attı ve sığır eti fiyatlarını yükseltmekle suçladığı et paketleme şirketlerine karşı bir antitröst soruşturması başlattı.

"Gümrük vergileri fiyatları artırır"

Demokratlar ve çok sayıda ekonomist, Trump’ın bu adımını, yönetimin uzun süre “gümrük vergilerini zaten yabancı şirketlerin ödediği” yönündeki tezlerinden geri dönüş olarak yorumluyor.

Washington merkezli, uluslararası araştırmalar yapan düşünce kuruluşu Vergi Vakfı’nın federal vergi politikası başkan yardımcısı Erica York, bu durumu şöyle özetledi: “Trump yönetimi, gümrük vergilerinin düşürülmesinin Amerikalı tüketiciler için fiyatları azaltacağını kabul ederek ekonomistlerin yıllardır söylediğini doğruluyor: Gümrük vergileri fiyatları artırır.”

Kaynak: WSJ