4 dilde yayın yapan ve milyonlarca kişiye ulaşan Fransa’nın saygın yayın organı France 24, Kuzey Kıbrıs’a eğitim amacıyla gelen 2 Kamerunlu öğrencinin üniversite harçlarını ödeyerek üniversiteye kayıt oldukları halde Kuzey Kıbrıs’a geldiklerinde hiçbir açıklama yapılmaksızın havaalanından sınır dışı edildikleri iddiasıyla birkaç ay önce kendilerine ulaştığını bildiridi. Yayın organı iddialar üzerine bir haberci ekibini KKTC’ye gönderdi.

Bahse konu 2 öğrencinin kayıt olduklarına ve yüzlerce Euro ödediklerine ilişkin 'Dünya Bilim Eğitim Sağlık Sanat' adlı Garanti Bankası hesabına yapılan ödeme dekontu gösterildi. Yayında açıklanmasa da Mikro-Makro’nun araştırmalarına göre bu hesap Kıbrıs Batı Üniversitesi’nin bir hesabıdır. Üniversite, 'Dünya Bilim, Eğitim, Sağlık, Sanat, Tarım ve Turizm (DBEST) Vakıf üniversitesi' olarak geçmektedir.

Kuzey Kıbrıs’ta üniversite sektörünün turizmden daha fazla gelir getiren bir sektör haline geldiği ve GSYİH'nın üçte birini oluşturduğu kaydedilen haberde, 23 üniversitede okumak için gelen yabancı öğrencilerin Afrikalı acenteler tarafından nasıl mağdur edildiği aktarıldı.

Çoğu acentenin sahibinin daha önce KKTC’de okumuş eski öğrenciler olduğu vurgulanan haberde, acentelerin öğrenci başına 800 dolar aldıklarını ve ayrıca üniversitelerden de ücret aldıkları kaydedildi.

Programda öğrenci getiren acentelerin birçoğunun yaptıkları reklamlarda öğrencilere AB üyesi [Güney] Kıbrıs’ta okuyacaklarını bildirdikleri ve pekçok reklamda Kuzey Kıbrıs ibaresinin konmadığı belgelendi.

Yayında ismi açıklanmayan ve yüzü blurlanan, Kuzey Kıbrıs’ta aynı zamanda doktora öğrencisi olan Kamerunlu bir komisyoncu kayıt yaptırdığı öğrencilerden aldığı para dışında güney Kıbrıs’takiler de dahil tüm üniversitelerle çalıştığını iddia etti ancak komisyon aldığı üniversitelerin adını vermekten kaçındı.

Sosyal medya hesaplarından paylaştığı reklamlarda Kıbrıs değil sadece Kuzey Kıbrıs ibaresi kullandığını ileri süren öğrenci komisyoncusunu araştıran haber ekibi, acentenin yasal bir şirket olmadığını, daha önce sadece Kıbrıs ibaresiyle reklam verdiğini ve hatta 2021’de sosyal medya hesabından güneye insan kaçırmak için pazarlık yaptığını tespit etti. 

Yayında öğrencilerin 400 euro karşılığında güneye geçirildiği belirtildi.

Programda sivil toplum kuruluşu Uluslararası Öğrencilerin Sesi (VOIS, Voice of International Students in Cyprus) üyeleri ile de görüşüldü. 

VOIS üyesi Sudanlı öğrenci Magazi Ahmed, acentelerin öğrencilere yanlış bilgi vererek Kuzey Kıbrıs’ta iş bulabileceklerini, konut bulmanın kolay ve ucuz olduğu ve üniversitelerden % 50 ila % 100 arasında burs alınabildiğini söylediklerinin altını çizdi ve “Buraya gelen tüm insanlar keşfettikleri gerçeklik karşısında şok oluyor. Diğer Avrupa ülkelerine kolayca ulaşabileceklerini düşünen arkadaşlarım da var” dedi.

Acentelerin vaatlerine kanan binlerce öğrencinin kendilerini beş parasız bulduğuna değinilen haberde, birçok öğrencinin üniversiteden ayrıldığı ve iş bulma olanaklarının çok kısıtlı olduğu kaydedildi. 

Kuzey Kıbrıs’ta 1 senelik eğitim için 3.000 euro ila 5.000 euro arasında değişen öğrenim ücretlerinin Avrupa veya Amerikan özel üniversitelerine kıyasla nispeten uygun fiyatlı olsa da, binlerce öğrencinin sadece ilk sene için ödeme yapıp eğitimin kalanını finanse etmek üzere bir iş bulacaklarını sandıkları ifade edildi. 

Yayında, Kuzey Kıbrıs’ta öğrenim ücretlerini ödemenin vize garantisi sağlamasından ötürü öğrenim ücretini ödememenin yasa dışı duruma düşmek anlamına geldiği ve bazı öğrencilerin geldikleri ülkelere sınır dışı edilmeden önce hapse girebildiği belirtildi.

Görüşülen izni bitmiş, John adındaki bir eski öğrenci bir inşaata çalışırken yaralandığını ve hastaneye gittiğini ancak hastanede kendisine antibiyotik dışında hiçbir şey verilmediği gibi yaralı haldeyken öğrenci izni olmadığı için hapse atıldığını açıkladı. Hapishaneyi ‘cehennem’ olarak nitelendiren John, VOIS’un yardımıyla hapishaneden çıkabildiğini ve her an ülkeden sınır dışı edilebileceğini söyledi. 'Kuzey Kıbrıs’ta zorluk yaşayan öğrencileri işe alan nadir firmalardan biri' olarak tanıtılan Lefkoşa’daki Ayşe Erçıkalar Küpeşte’ye giden John’un şimdilik tam zamanlı iş olmadığı söyleyen çalışanlar karşısında yıkıldığı görüldü. John, yüksek lisansını tamamlayabilmesi için 4.500 Euro ödemesi gerektiğini söyledi.

Yabacı öğrencilerin ayrımcılığa uğradığı ifade edilen haberde, en çok sağlıkta ve hastanelerde yabancı öğrencilerin ayrımcılık gördüğü kaydedildi.

2022 yılında çoğunluğu Kuzey Kıbrıs için öğrenci vizesi olan, sığınma hakkı elde etmeyi ya da şanslarını Avrupa'da denemeyi hayal eden 19.000'den fazla kişinin kuzeyden sınırı geçerek güney Kıbrıs’a geçtiği belirtilen haberde, geçen sene ise 7.000’den fazla öğrenci vizesine sahip kişinin güneye geçtiğine ve çoğu kişinin sığınma başvurularından sadece küçük bir azınlığının kabul edildiğinin farkında olmadığına dikkat çekildi. Bu kişilerin sığınmacı olarak başvuru yaptıkları ve yaşam şartlarının oldukça kötü olduğu Pournara mülteci kampına gönderildikleri kaydedildi.

Habere göre 2022'de sadece 331 kişi mülteci statüsü aldı.

Yayında KKTC Milli Eğitim Bakanı Nazım Çavuşoğlu ve Doğu Akdeniz Üniversitesi Rektör Yardımcısı Hasan Demirel ile de görüşüldü.
Kaynak: France 24, Corentin Bainier, Erika Olavarria ve Derek Thomson.