Dünya

Dünyadan kısa kısa...

Dünyadaki son gelişmeler:

Birçoğu yaralı olan yüzlerce Ukrayna askeri, yaklaşık üç ay süren Rus bombardımanından sonra güneydeki Mariupol kentindeki Azovstal çelik fabrikalarından tahliye edildi. 
Tahliyeler, Ukrayna'nın şehrin kontrolünü Rusya'ya bıraktığını gösteriyor. Ukrayna ordusunun genelkurmayı, çelik fabrikalarında savaşan birimin "savaş görevini yerine getirdiğini" açıkladı. Ayrı olarak, savunma bakanlığı, birliklerinin daha önce kuşatılmış Ukrayna şehri Kharkiv yakınlarındaki Rusya sınırına kadar ilerlediğini duyurdu.

İsveç başbakanı, ülkesinin Finlandiya ile birlikte NATO'ya katılma niyetinde  olduğunu, ancak Türkiye iki ülkeyi de yeni bir üye olarak kabul etmeyeceğini duyurdu. Yeni devletlerin NATO’ya üyelik başvurusunu ittifakın 30 üyesinin hepsi onaylamalıdır. Geleneksel olarak tarafsız İskandinav ülkeleri, Rus misillemesine maruz kalmalarını en aza indirmek için NATO’ya hızlıca girmeyi umuyorlardı. [Türkiye her iki ülkeyi de PKK/YPG’ye destek verdiği ve İsveç ve Finlandiya’da FETÖ’nün okullarının halen faaliyette olmasından ötürü tepki gösteriyor]

Şangay’da üst üste üçüncü gün yeni bir Covid-19 vakası bildirilmedi. Yetkililerin karantinaları hafifletmeye başlaması bekleniyor. Pazartesi günü Çin’in en büyük kenti Şangay’ın belediye başkan yardımcısı, Çin'in haziran ayı ortasına kadar normale dönmesini umduğunu söyledi. 

Yaklaşık 1,5 milyon kişinin "ateş" belirtileri gösterdiği Kuzey Kore’de, ordu ilaç dağıtmak için seferber edildi ve potansiyel enfeksiyonları izlemek için 10.000'den fazla sağlık çalışanını görevlendirildi. 

Fransa'da 31 yıldan sonra ilk kadın başbakan

Elisabeth Borne, Jean Castex'in yerine Fransa'nın yeni başbakanı olarak seçildi. Şu anda Çalışma Bakanı olan Borne, 31 yıldır bu görevi üstlenen ilk kadın olacak. Nisan ayında yeniden cumhurbaşkanı seçildikten sonra Emmanuel Macron, bakanlara daha fazla danışan bir yönetim sergileme sözü verdi. Borne, merkez sol bir politikacıdır. Macron'un önceki iki başbakanı merkez sağdandı. 

Sri Lanka'nın yeni başbakanı çaresizlikten devlet havayollarını satmayı düşünüyor

Perşembe günü ana muhalefet partisi başkanıyken Sri Lanka'nın yeni başbakanı olan Ranil Wickremesinghe, ülkenin yakıt arzının tükendiğini söyledi. Ada,  benzeri görülmemiş bir finansal çöküş yaşıyor. Wickremesinghe, ulusal havayolu şirketini satma olasılığını değerlendirdi ve "önümüzdeki birkaç ay hayatımızın en zor ayları olacak" dedi.

Kaliforniya'da halka açık şirketlerin yönetim kurullarında birden fazla kadın yöneticinin bulunmasını gerektiren bir yasayı yargıç reddetti

Kaliforniya'daki bir yargıç, eyaletin 2018'de kabul ettiği ve halka açık şirketlerin yönetim kurullarında birden fazla kadın yöneticinin bulunmasını gerektiren bir yasayı reddetti. Yargıç bu tür kotaların cinsiyete dayalı ayrımcılık yaptığına ve böylece Kaliforniya anayasasını ihlal ettiğine karar verdi. Geçen ay, Kaliforniya’da halka açık şirketlerin yönetim kurullarında ırksal ve LGBT çeşitliliğini zorunlu kılan benzer bir yasa da anayasaya aykırı bulunmuştu.

Kuzey İrlanda ve İngiliz hükümeti ve AB arasında protokol çatlağı büyüyor

İngiliz hükümetinin yakında Brexit sonrası tartışmalı bir ticaret anlaşması olan Kuzey İrlanda protokolünün bazı kısımlarını geçersiz kılmak için tek taraflı yetkiler verecek yasayı açıklaması bekleniyor. Protokol, Büyük Britanya ile Kuzey İrlanda arasında bir deniz sınırı oluşturarak İrlanda ile kara sınırı oluşturmaktan kaçınıyor. Birleşik Krallık içindeki bu bölünme, İngiliz yanlısı partilerin protestosuna neden oluyor. Bunlardan biri, DUP (Demokratik Birlikçi Parti). DUP Belfast'ta yeni seçilen meclisin iş yapmasını engelleyerek protestosunu gösteriyor.

Hükümetin yasama planı Kuzey İrlanda'da popüler değil. Kamuoyu ve İrlanda milliyetçisi Sinn Féin partisi, Kuzey İrlanda’yı AB pazarına ve İrlanda'ya daha yakın tutan protokolü destekliyor. AB, İngiltere'nin sadece iki yıl önce imzaladığı ve onayladığı bir anlaşmadan vazgeçmeyi önermesine kızgın. Britanya ise son seçimlerde güç kaybeden DUP'u Kuzey İrlanda'nın güç paylaşımı yürütme organına geri almayı ve ardından AB ile müzakerelere devam etmeyi umuyor. Ancak her iki amaca da ulaşamayabilir: DUP protokolün yırtılmasını istiyor ve AB ise tek taraflı eylem tehditleri altında protokolü müzakere etmeyi reddediyor.

Putin'in ekonomi generali: Elvira Nabiullina

Rusya'nın merkez bankacısı giydiği kıyafetlerle, takılarıyla mesajlaş vermekten hoşlanıyor. 2020 yılında Elvira Nabiullina faiz oranlarını düşürdüğünde güvercin şeklinde bir broş seçmişti. Bir yıl sonra yakasına büyük bir şahin taktı. Şubat ayında giydiği ve ülkesi Ukrayna'yı işgal ettikten sonra rekor faiz artışlarını ilan ederken giydiği cenazeye gider gibi giydiği siyah  elbisesi, 20 yılını inşa etmeye harcadığı bir ekonomi için yas işareti olarak yorumlandı. 

Ufa şehrinde işçi sınıfı Tatar bir ailede doğan Nabiullina, Moskova Devlet Üniversitesi'nde ekonomi okudu. Ekonomik Kalkınma ve Ticaret Bakanlığı'ndaki kariyerinin başlarında Putin'in baş ekonomi danışmanı olarak bir yıl geçirdi. 2013 yılında Rusya Merkez Bankası Başkanı oldu. Ertesi yıl Rusya Kırım'ı ilhak etti ve Rusya G8'den çıkarıldı. Nabiullina G8’deki ilk kadın merkez bankacısıydı. Elvira Nabiullina Merkez Bankası Başkanı olduktan sadece bir yıl sonra rublenin değer kaybetmesi ve yükselen fiyatlarla karşı karşıya kaldı. Faiz oranlarını keskin bir şekilde artırma kararı, ekonomik olarak ortodoks ama politik olarak riskli olsa da enflasyonu düşürdü ve IMF tarafından övüldü. 400 bankacılık lisansını iptal etti ve tehlikeli bankaları kapattı. Yaptırımlara karşılık "kale Rusya"yı hazırlamak için, merkez bankalarının varlıklarını Amerikan bankalarından ve Amerikan dolarından uzaklaştırdı.

Çelik gibi olmakla anılan teknokrat şimdi şimdiye kadarki en büyük zorluğuyla karşı karşıya. Batı'nın yaptırımları ekonomiyi hırpalarken, Rusya'nın enerji ihracatı için yüksek fiyatlar bir miktar koruma sağladı. Nabiullina'nın sermaye kontrolleri, rublenin savaş öncesi seviyelere geri dönmesine yardımcı oldu ve ihracat durdu. Ancak nisan ayında enflasyon 20 yılın en yüksek seviyesine, %17,8'e ulaştı. Dünyadaki meslektaşları gibi, Nabiullina'nın da merkez bankasının bu yıl % 10'a kadar daralmasını beklediği Rus ekonomisini boğmadan fiyatları dizginlemesi gerekiyor. Haziran ayında Merkez Bankası Başkanı olarak üçüncü dönemine başlayacak. Ancak Rusya'nın savaş makinesinde önemli bir çark olarak kendisi durumdan rahatsız görünüyor. İşgalden sonra istifasını sunduğu söyleniyor. Ancak Putin kendisine kalmasını söylediğinde kabul etti.

ABD'de Pensilvanya'da yapılacak ön seçimlerde Trump aşırı sağcı adaya resmen destek verdi

Salı günü, Pensilvanyalılar son zamanlarda en yakından izlenen ön seçimler için oy kullanacak. Cumartesi günü, Donald Trump, parti içindekilerin kasım ayındaki ara dönem seçmenlerine hitap etmek için sağa çok uzak olduğuna inandığı vali adayı, eyalet senatörlerinden Doug Mastriano'yu desteklediğini resmen duyurdu. Trump, Cumhuriyetçi Senato ön seçimlerinde önce talk-show sunucusu Mehmet Öz'ü destekledi. Dr. Öz ve eski bir hedge fon girişimcisi David McCormick, kimin daha çok Trumpçı olduğunu kanıtlamak için on milyonlarca dolar harcadı ancak zayıf finanse edilen aşırı sağcı bir aday olan Kathy Barnette'nin anketlerde yükseldiği görüldü.

Demokrat Parti’deki senato ön seçimlerinde ön sıralarda yer alan John Fetterman'ın felç geçirmesine kadar kampanya dramasızdı. Fetterman geçen pazar günü felç geçirdiğini ancak iyileşmekte olduğunu açıkladı. Aday, kampanyasının "biraz bile yavaşlamadığını" söyledi.

Ukrayna'nın mirasını korumak için Ukrayna Devleti bir mimarlık bürosu ile anlaştı

Tarihi anıtlar genellikle savaştan ciddi zarar görür. Ukrayna hükümetine göre, Rusya'nın şubat ayında işgal etmesinden bu yana heykeller ve dini sanat eserleri de dahil olmak üzere en az 242 kültürel nesne zarar gördü veya tahrip edildi. 

Gönüllüler eserleri ellerinden geldiğince korudu. Esertlerin korunma sansını artırmak için Kiev Kültürel Mirası Koruma Dairesi ve diğer kültürel kuruluşlar bir koruma yöntemi tasarlaması için bir mimarlık firmasıyla anlaştı.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Michelangelo'nun "David"ini korumak üzere etrafına inşa edilen bir duvar da tarihi örnekleri inceledikten sonra ekip, iskele, kum torbaları ve yangın geciktirici kontrplaktan oluşan modüler bir sistem geliştirdi. Bu sistem, gönüllülerin anıtlardaki nesnelere zarar vermeden veya malzemeleri boşa harcamadan etraflarına modüller inşa etmelerini sağlayacaktır.

Görevlendirilen mimarlık bürosu Balbek, sistemin kültürel nesneleri patlamalardan, enkazdan, mermilerden ve yangından koruyacağını belirtiyor. Böylece Ukrayna tarihinin henüz tahrip olmamış mihenk taşları savaştan sağ çıkabilir.
Kaynak: The Economist

:
share
Siteyi Telegram'da Paylaşın
Siteyi WhatsApp'ta Paylaşın
Siteyi Twitter'da Paylaşın
Siteyi Facebook'ta Paylaşın