Türkiye’nin en büyük enerji şirketlerinden Aksa Enerji, Financial Times’ın iddiasına göre, 2015 yılında Batı Afrika ülkesi Gana’da bir elektrik santrali ihalesini kazanmak için Gana hükümetine, Gana'daki çeşitli devlet dairelerinin yetkililerine ve aracılara toplam 2,5 milyon Dolar rüşvet verdi. Financial Times'dan Laura Pitel, Laura Noonan ve Neil Munshi'nin hazırladığı haberde, konu hakkında bilgi veren iki güvenilir kaynak, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından açılan bir soruşturmada adı ‘bir Türk enerji şirketi’ olarak geçen şirketin, soruşturma dosyasında yer alan detaylar uyarınca Aksa Enerji olduğuna işaret etti. Dönemin Gana Enerji Bakanı Yardımıcısı John Jinapor da, olaya ilişkin geçen hafta bir radyo kanalına yaptığı açıklamada, bahse konu şirketin Aksa Enerji olduğunu iddia etti. 13 Nisan 2020’de ABD’de, hem ABD hem Gana vatandaşı olan Asante Berko aleyhine açılan bir davada, bir Türk enerji şirketinin (iddia edilen Aksa Enerji), Goldman Sachs’ın Londra’daki bir yan kuruluşunda önceden yöneticilik yapan Asante Berko üzerinden dönemin Gana hükümetinin bazı bakanlarına, Gana’daki çeşitli devlet dairelerinin yöneticilerine ve Gana’nın bazı parlamento üyelerine rüşvet dağıttığı ileri sürülüyor. Elektronik yazışmaların emare olarak sunulduğu soruşturma dosyasında, Goldman Sachs Group Inc’de 2016 yılına kadar çalışan Asante Berko’nun, ‘enerji şirketi’nden gelecek kaynakla, Gana hükümeti ile santral anlaşmasını imzalayabilmesi için 3 milyon Dolar ila 4,5 milyon Dolar arasındaki bir meblağı rüşvet olarak dağıtmayı kabul ettiği, ‘enerji şirketi'nin 2,5 milyon Dolar rüşvet parasını bir aracı firmanın hesabına yatırdığına ilişkin yazışmalar, faturalar, dekontlar ve e-posta içerikleri aktarılıyor. Emare olarak sunulan 14 Nisan 2015 tarihli bir e-postada, enerji şirketi ile Asante Berko arasındaki anlaşmanın detayları şöyle aktarılıyor: ‘Enerji şirketi’ hükümetle santral anlaşması imzalandığında, Asante Berko ‘enerji şirketi’nden gönderilecek 1,5 milyon Dolar'ı rüşvet olarak dağıtacak. Gana Hükümeti'nden ‘enerji şirketi’ne verilecek teminat sağladığında ise ekstra bir 1.5 milyon Dolar daha rüşvet parası olarak ‘enerji şirketi’ tarafından yollanacak. Santral çalışmaya başladığında ise ‘enerji şirketi’ yeni bir 1.5 milyon Dolar'ı daha rüşvet olarak teslim edecek. Mahkeme dosyasında rüşvete ayrılan kaynağın büyük bir kısmının ‘enerji şirketi’nin (iddia edilen Aksa Enerji’nin) Türkiye'deki hesaplarından göderildiği belirtiliyor. 22 Mayıs 2015'de ‘enerji şirketi’nin 1,5 milyon Dolar'ı aracı şirketin hesabına gönderdiği ve bunun gibi pek çok diğer ödeme bilgisi ve yazışma içeriği dosyada aktarılıyor. -Haberimizin devamında, en aşağıdaki 'slider'da davada geçen tüm yazışmaları ve iddiaları orijinal dava dosyasından İngilizce olarak okuyabilirsiniz.- Financial Times dışında, Gana'daki yerel yayınlarda ise olayın Goldman Sachs ekibince çözüldüğü ileri sürülerek, araştırma süreci şöyle paylaşılıyor: Asento Berko’nun Goldman Sachs yönetimini ve banka denetim personelini yanıltmak için konuyla ilgili yaptığı görüşmeleri kurumsal e-posta hesabından yürütmediği anlaşılıyor. Bunun üzerine Goldman Sachs’ın yan kuruluşlarını periyodik olarak denetleyen bir banka personeli tarafından Asante Berko hakkında gizli bir inceleme başlatılıyor. Olayın ortaya çıkmasıyla Asante Berko, 2016 yılının Aralık ayında derhal istifa ederek, Gana Devleti’ne bağlı kuruluş Tema Petrol Rafinerisi’nde yönetici olarak işe başlıyor. Ancak Berko’nun hakkında açılan bahse konu dava nedeniyle Tema’daki görevinden geçen hafta istifa ettiği ve istifasının kabul edildiği belirtiliyor. Davalı konumundaki Asento Berko ise Goldman Sachs’ın 2016’da Gana’daki elektrik santrali kurma projesinden çekilmesi ve Gana Devleti’nin proje için ilgili kaynağı sağlayamaması nedeniyle, finansmanı kendi gayretleri sayesinde güvenilir bir bankadan temin ettiğini, bunun karşılığında ücret olarak ‘enerji şirketi’nden (iddia olunan Aksa Enerji) 2 milyon Dolar aldığını, Gana’da hiç kimseye rüşvet verilmediğini ileri sürüyor. Aksa Enerji ABD’nin en büyük bankalarından Goldman Sachs’a 2012 yılında hisselerinin % 16.6’sını satmış, 2016’da banka Gana’daki projeden çekilmiş ve 2018’de hisselerini Aksa Enerji’ye geri satmıştı. 2016’da olayın ortaya çıkmasıyla projeden çekildiği ileri sürülen Goldman Sachs’ın, 2018’de Aksa Enerji’ye hisselerini 'piyasa değerinin 3 katına', tam 300 milyon Dolar'a geri satarak ortaklıktan ayrıldığı iddia ediliyor. Financial Times'in yorum talebine cevap vermeyen Aksa Enerji, Financial Times'a Salı günü (dün) bir açıklama gönderdi. Açıklamada, Aksa'nın davanın taraflarından biri olmadığı vurgulanarak, Aksa Enerji Grubu'nun 'ABD makamlarıyla işbirliği yapmaya ve tüm belge ve bilgileri paylaşmaya hazır olduğu' kaydedildi. Aksa Enerji’nin resmi web sitesinde, Aksa Enerji’nin Gana’da santral kurulumuna ise şöyle değiniliyor: ‘K.K.T.C’den sonra yurt dışında büyümeyi hedef edinen Aksa Enerji, globalleşme yolundaki ilk adımını 2015 yılında atmıştır. Verimlilik ve sürdürülebilirlik odaklı yaklaşımını yurt dışına taşımak için harekete geçen Aksa Enerji’nin ilk hedefi Afrika olmuş, bu kıtada Gana, Madagaskar ve Mali santralleri ile Afrika’daki varlığını pekiştirmiştir. Aksa Enerji, K.K.T.C, Gana, Madagaskar ve Mali cumhuriyetleri ile yaptığı garantili enerji satışı ve santral kurulumu anlaşmalarının yanı sıra, yurt dışındaki diğer yeni yatırım fırsatlarını da değerlendirmektedir.' Hatırlanacağı üzere, KKTC’de birçok tartışmaya neden olan Aksa ihalesi ve Aksa Enerji hakkında birtakım iddialar ortaya atılmıştı. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen) Başkanı Kubilay Özkıraç geçen haftalarda sosyal medeya hesabından paylaştığı bir görselle, Aksa’nın KKTC Hükümeti'ne yaptığı salgın yardımını eleştirmişti. Özkıraç daha da ileri giderek, bunun ‘siyasi bir rüşvet’ olduğunu öne sürmüştü. Öte yandan bazı kesimler de sendikanın Aksa'yı hedef almasının altında, yerel elektrik şirketleri lehine hareket etme stratejisinin yattığını iddia etmişti.