Amerikan yayın kuruluşu The Free Press, New York Belediye Başkanlığı için nasıl sosyalist bir adayın öne çıktığını irdeledi.

ABD’deki profesyonel yönetici sınıfın geçirdiği dönüşüm, “yükselen genç beyaz yakalılar” olarak tanımlanan Yuppie’lerin neden giderek sosyalistlere yöneldiğini gözler önüne seriyor.

Amerika Demokratik Sosyalistleri (DSA) tarafından düzenlenen New York’taki bir seçim partisinde gözlemlerini aktaran gazeteci River Page, genç ve AirPods’lu profesyonellerin, New York Belediye Başkanı adayı Zohran Mamdani gibi sosyalist adaylara neden oy verdiklerini şöyle açıklıyor: Katılımcıların çoğu 75-150 bin dolar arası gelir grubundan. Ancak yaşadıkları New York’da  gelirleri hâlâ mülkiyet edinmeye ve çocuk yetiştirmeye yetmiyor.

Maaşlı ama mülksüzler

Profesyonel yönetici sınıf maaşlı ama mülksüz. Eğitilmişler ama güvencesizler. İşte bu çelişki bu sınıfı radikalleştiriyor.

1989 tarihli, 'Düşme Korkusu: Orta Sınıfın İç Dünyası' ('Fear of Falling: The Inner Life of the Middle Class') kitabında sosyolog Barbara Ehrenreich, orta sınıfın yoksullara yardım etmekten vazgeçip kariyerlerine sığınarak nasıl sağa kaydığını yazmıştı. Bu sınıf, artan suç oranları nedeniyle siyah yoksullara karşı hayal kırıklığı yaşamıştı. 1980’lerde Ronald Reagan’a oy veren ve 1980’lerin gösterişli yaşam tarzını gönülden benimseyen profesyonel yönetici sınıf bugün tam tersine, Mamdani gibi adayları destekliyor. Ehrenreich’ın analizine göre, bu sınıfın temel güdüsü hiçbir zaman ideoloji değil, güvence arayışıydı.

Profesyonel yönetici sınıf için kırılma anı: Büyük durgunluk ve yapay zeka

Page, bu dönüşümün 2008’deki büyük durgunluk, Covid-19 ve beyaz yakalı işlerin yapay zeka tehdidi altına girmesiyle birlikte hızlandığını belirtiyor. Ekonomik güvencesizlik, profesyonel sınıfı yeniden siyasallaştırdı. Ancak bu sefer merkez sağa değil, radikal sola yöneliyorlar. Bu sınıfın üniversite diplomaları, “iyi” işleri ve şehirli yaşam tarzı, artık kendilerini orta sınıf hayallerine ulaştıramıyor.

Kimlik siyasetinden sınıf siyasetine kayış

San Francisco, Portland, Washington DC ve New York gibi şehirlerdeki yüksek yaşam maliyetleri ve artan eşitsizlik, profesyonel yönetici sınıfın kimlik odaklı liberalizmin ötesine geçerek sınıf mücadelesi eksenine kaymasına neden oldu. Bu nedenle “trans hakları = sınıf mücadelesi” gibi sloganlar, ideolojik olmaktan çok güvensizlikle yoğrulmuş bir öfkenin sembolleri haline geliyor.

Neoliberallikten yeni sola

Demokrat Parti içindeki bir başka blok ise neoliberalizmin "aslında hiç uygulanmadığı" tezini savunarak eski düzeni restore etmeye çalışıyor. Ancak bu girişimler, Mamdani gibi adayların kazandığı şehirlerde gerçekliğini yitiriyor. Mamdani’nin, özellikle alt ve üst gelir grubunda başarısız olması ama profesyonel beyaz yakalılardan ciddi destek alması bu değişimi ortaya koyuyor.

“Hak etmediğim bir hayatı kabul etmeyeceğim”

River Page, yazısını güçlü bir tespit ve ironik bir gözlemle tamamlıyor: “Herkesten yeteneğine göre, herkese ihtiyacına göre” sloganı hala sosyalistlerin idealist manifestosu olabilir ama profesyonel yönetici sınıfın asıl sloganı şu: “Hak etmediğim bir hayatı kabul etmeyeceğim.”

Bu kayış, kurumsal güvencelerin yitirildiği, rekabetin hiç azalmadığı, mülksüz ama eğitimli sınıfın siyasi tepkisi. Sosyalist olmak, artık ezilen değil, düşme korkusuyla sarsılan bir sınıfın çıkış stratejisi haline geldi.

Gazeteciye göre Zohran Mamdani’nin yükselişi, sadece sol siyasetin değil, aynı zamanda büyük şehirlerdeki ekonomik eşitsizliğin ve sistemin vaatlerine inancını yitirmiş eğitimli sınıfın çaresizliğinin politik bir sonucu. Yuppie’ler sosyalist oldu çünkü sistem artık onlara bile gelecek vadetmiyor.

Makalenin bütününü The Free Press’den okuyabilirsiniz.