ABD’de 5 Ocak Cuma günü havadayken Alaska Havayolları’nın filosundaki Boeing 737 Max 9 tipi uçağın kapısı, yaklaşık 5 bin metre yükseklikte koparak Portland'ın güney batısında bir yerleşim yeri yakınlarında düşmüştü. Havayolu firmasının patlayan kapıyı öncesinde kullanım dışı bıraktığı belirlenmişti.

Yetkililer kapının düştüğü yerde kapıyla birlikte, halen çalışır durumda bir iPhone ile koltuk başlığı bulmuştu. 

Uçuşun ortasında patlayan kapı panelinin nasıl patladığını araştıran Amerikan Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu'nun (NTSB, National Transportation Safety Board) yayımladığı salı günkü ön rapora göre, kapı panelini sabitlenmesi için takılması gereken cıvatalardan üçünün takılmadığı ortaya çıktı. Eksik civataların Boeing’in bir fabrikasında olduğu tespit edildi. 

Ön raporla birlikte Boeing ve Max gövdelerini inşa eden Boeing’in tedarikçisi Spirit AeroSystems'deki üretim ve güvenlik süreçleri gündeme geldi. 

Raporda, "[kapı] tapasının yukarı doğru hareketini önleyen dört cıvatanın eksik olduğu" kaydedildi. Rapora göre gövde, Ağustos 2023'ün sonlarında Boeing'in Washington, Renton'daki fabrikasına getirildi. Fabrikada yapılan incelemede, kapı tapasının bitişiğinde daha sonra patlayacak beş hasarlı perçin olduğu belirlendi. 

Tedarikçi Spirit'ten bir ekibin perçinleri değiştirmesi için kapı tapası geçen eylül ayında açıldı.

Raporda yayımlanan, Boeing çalışanları tarafından perçin çalışmasından sonra kısa mesaj yoluyla paylaşılan bir fotoğrafta ise kapı tapasının daha sonra üç cıvatası olmadan tekrar kapandığı belirlendi. Dördüncü cıvatanın yeri fotoğrafta görünmüyordu. 

Boeing CEO'su Dave Calhoun, ilk resmi raporla ilgili yaptığı açıklamada, “Boeing olanlardan sorumludur. Fabrikamızdan çıkan bir uçakta böyle bir olay olmamalı. Müşterilerimiz ve yolcuları için daha iyisini yapmalıyız" dedi. 

Boeing’in tedarikçisi Spirit ise şunları söyledi: "NTSB'nin ön raporunu incelerken, süreçlerimizde sürekli iyileştirme ve en yüksek güvenliği sağlamak, kalite ve güvenilirlik standartlarını yerine getirmek konusunda Boeing ve düzenleyicilerimizle yakın çalışmaya odaklanmayı sürdürüyoruz." 

Boeing kalite kontrol sorunlarını çözene kadar 737 Max üretemeyecek

ABD Federal Havacılık İdaresi'nin yeni başkanı Mike Whitaker, salı günü erken saatlerde Washington'daki milletvekillerine yaptığı açıklamada, Federal Havacılık İdaresi’nin (FAA, Federal Aviation Administration) Boeing'de 20 müfettişi ve Spirit'te şirketlerin üretim ve kalite kontrol uygulamalarını denetleyen altı müfettişi olduğunu ancak ileriye dönük olarak, üretim ve imalat faaliyetlerini yakından incelemek ve izlemek üzere daha fazla denetim yapılacağını, FAA'nın uçak sertifikasyonu için daha fazla müfettişe ihtiyaç duyacağını ve bu müfettişlerin bazılarının denetim sonrasında Boeing ve Spirit tesislerinde tutulacağını söyledi. 

Whitaker, "mevcut sistem çalışmıyor çünkü güvenli uçaklar teslim etmiyor" dedi. Boeing'in güvenlik kültürüne ve teşviklerine bakılması gerektiğini kaydederek, "bu güvenlik kültürüne sahip değilseniz, güvenli uçaklar yapmanın zor olduğunu düşünüyorum" dedi. 

Whitaker, bu standartların gereği yerine getirilene kadar Boeing’in daha fazla 737 Max uçak üretmeyeceğini belirtti. 

FAA, Boeing'e kalite kontrol sorunlarını çözene kadar 737 Max üretimini genişletmemesini emretti. 

Salı günü erken saatlerde Spirit, önümüzdeki yıl için Boeing’e sunduğu mali rehberliğini durduracağını açıkladı. Şirketin geçici CEO'su Pat Shanahan analistlere verdiği demeçte, gövde işinin önemli bir kısmının manuel olarak yapıldığını söyledi. 737'nin üretim kalitesini artırmak için "daha az manuel [iş], daha az yorumlama, daha fazla denetim" yapılacağını bildirdi.

Kaynak: Financial Times