On binlerce protestocu geçen cumartesi günü Putin politikalarına muhalefet eden Rus muhalif Aleksey Navalni'nin serbest bırakılmasını talep etti. Aşırı soğuğu ve polis uyarılarını görmezden gelen protestocular Rusya’da mitinglere katıldı. Güvenlik güçleri 3.000'den fazla kişiyi gözaltına aldı ve mitingleri şiddet göstererek dağıttı. 

St. Petersburg'daki savcılar cumartesi günü geç saatlerde yaptıkları açıklamada, polisin kimliği belirsiz bir kadına karşı güç kullanımı da dahil olmak üzere güvenlik kuvvetlerinin ihlallerini araştırdıklarını belirtti.

Açıklama, çevik kuvvet polisi tarafından tekmelendikten sonra yere düşen orta yaşlı bir kadını gösteren bir videonun yerel basın tarafından yayınlaması ve görüntülerin halkın büyük tepkisini çekmesi üzerine yapıldı.

One of most serious injuries last night was in St Petersburg last night, where a 54 year old woman was kicked in stomach by police officer, completely unprovoked. She is now unconscious, in intensive care w head injury (source: police-linked social media) pic.twitter.com/oNAT4OmYAg

— Oliver Carroll (@olliecarroll) January 24, 2021

Videoda, adı Margarita Yudina olduğu öğrenilen bir kadın, tam teçhizatlı üç polise silahsız genç bir protestocuyu neden gözaltına aldıklarını soruyor. Polislerden biri kadının midesini tekmeliyor. Saint Petersburg'daki Dzhanelidze Hastanesi’ne kaldırılan kadın için hastane temsilcisi, Yudina'nın yoğun bakımda olduğunu ve durumunun "ciddi” olduğunu söyledi.

Yasağa meydan okumak
Navalni, Ağustos ayında devlet güvenlik görevlileri tarafından iç çamaşırına konduğu ileri sürülen bir sinir gazı ile zehirlenmiş ve tedavi için ailesinin talebi üzerine Almanya’ya gönderilmişti.Günlerce komada kaldıktan sonra iyileşen Navalni Almanya'dan Rusya'ya döndüğünde geçen hafta sonu tutuklanmış ve cumartesi günü destekçilerini protesto etmeye çağırmıştı.

More video of riot police beating protesters in Moscow. People are chanting “Shame! Shame!” (Video by @OvdInfo) pic.twitter.com/qXX93THycX

— Mike Eckel (@Mike_Eckel) January 23, 2021

Yetkililer, izinsiz bir etkinliğe katıldıkları için kovuşturma ve olası hapis cezasının yanı sıra COVID-19'a yakalanma riski taşıdıklarını söyleyerek insanları protestolardan uzak durmaları konusunda uyardı. Ancak protestocular yasağa ve acı soğuğa rağmen 60'tan fazla Rus şehrinde miting düzenledi.

OVD-Info protesto izleme grubu, Rusya genelinde 1.099'u başkent Moskova'da ve 386'sı St Petersburg'da olmak üzere en az 3.060 kişinin gözaltına alındığını ve bu sayının artmasının muhtemel olduğunu açıkladı.

En büyük izinsiz mitinglerden biri olarak tarihe geçen ve tahminen on binlerce insanın toplandığı Moskova'nın merkezinde, polisin insanları rastgele gözaltına aldığı görüldü. 

Navalni'nin eşi Yulia, katıldığı mitingde insanlarla konuşurken aniden Rus polisler tarafından gözaltına alındı. Kısa bir süre sonra serbest bırakıldı. Navalni'nin önde gelen yardımcılarından ve avukatlarından Lyubov Sobol da tutuklananlar arasındaydı.

Video of the moment when Navalny ally/lawyer Lyubov Sobol is grabbed by riot cops while speaking in Moscow. (Video by @tvrain) pic.twitter.com/dCY0nlLzgi

— Mike Eckel (@Mike_Eckel) January 23, 2021

Dünyanın en soğuk şehirlerinden biri olan ve cumartesi günü sıcaklığın -52 derece olduğu Sibirya kenti Yakutsk'ta polis, bir protestocuyu kollarından ve bacaklarından yakaladı ve bir minibüse sürükledi. 

Londra'daki King's College'da araştırmacı olan Anna Matveeva, El Cezire'ye yaptığı açıklamada, cumartesi günkü protestoların geniş coğrafi bir bölgeye yayılmasının altını çizdi.

Matveeva, "Polis acımasız ama protestoların coğrafyasının Moskova'dan Batı Rusya'ya ve ayrıca kuzey eyaletlerine kadar tüm kentlere yayılmış olması ve dövülebileceklerini, gözaltına alınabileceklerini ve sabıka kayıtları olacağını bilen insanların baskıya rağmen [hâlâ] dışarı çıkması önemlidir" dedi.

Riot cops being pelted with snowballs not from Pushkin Square, Moscow. https://t.co/RLm5fVSK75

— Mike Eckel (@Mike_Eckel) January 23, 2021

Amerika Birleşik Devletleri, Rusya’nın protestoculara ve gazetecilere karşı kullandığı "sert taktikler"i kınadı ve Navalni'nin "derhal ve koşulsuz" serbest bırakılması çağrısında bulundu.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price yaptığı açıklamada, "Rus yetkilileri, evrensel haklarını kullandıkları için gözaltına alınanların hepsini serbest bırakmaya çağırıyoruz" dedi.

Avrupa Birliği'nin Dış Politika Sorumlusu Josep Borrell, Twitter'dan yayınladığı bir gönderide yetkililerin "orantısız güç kullanımını” eleştirdi.

Britanya Dışişleri Bakanı Dominic Raab ise "barışçıl protestoculara ve gazetecilere karşı şiddet kullanımını" kınadı.

44 yaşındaki Navalni, uydurma olarak nitelendirdiği dört hukuki davanın sonucunu beklerken Moskova'da bir hapishanede bulunuyor. Navalni yıllarca hapiste kalabilir.

Öte yandan Navalni, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i cinayete teşebbüs emri vermekle suçluyor. Putin ise 44 yaşındaki Navalni’nin itibarını sarsmak için ABD destekli kirli bir kampanyanın bir parçası olduğunu iddia ediyor.

Devlete ait Rossiya Segodnya haber ajansında siyasi analist olarak çalışan Dimitry Babich, Navalni'yi konu yasaya geldiğinde özel muamele istemekle suçladı.

Babich Moskova'dan El Cezire'ye yaptığı açıklamada, “Navalni çok otoriter, diğer insanları dinlemiyor ve hiçbir zaman siyasi koalisyon yapmadı (…) Rusya'da pek çok insan Navalni’nin neden diğer insanlardan çok farklı muamele gördüğünü soruyor. Putin Navalni'nin tedaviye Almanya'ya gitmesine şahsen izin verdi. Kim olursa olsun herhangi bir Rus, ertelenmiş bir hapis cezasına sahipse geri döndüğünde tutuklanır" dedi.

Navalni’nin tutuklanmasının ardından, ekibi Putin’e ait olduğu iddia edilen lüks bir Karadeniz mülkü hakkında kısa sürede milyonlarca kişi tarafından izlenen bir video yayınladı. Kremlin ise bu iddiayı derhal yalanladı.

İki saatlik video haber, 19 Ocak Salı günü yayınlanmasından bu yana 79 milyondan fazla görüntülendi ve Navalni’nin en çok izlenen YouTube videosu oldu.

Navalni’nin tutuklanması, Batı’nın geniş çapta kınamasına neden oldu ve ABD, Avrupa Birliği, Fransa ve Kanada Navalni’nin serbest bırakılmasını istedi.

Cumartesi günü, Rusya Dışişleri Bakanlığı Moskova'daki ABD büyükelçiliğini Navalni'yi desteklemek için planlanan gösterilerin rotalarını yayınlamakla suçladı ve ABD'li diplomatlardan bir açıklama talep etti.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova Facebook'tan, "Moskova'daki ABD büyükelçiliği dün Rus şehirlerinde 'protesto rotaları' yayınladı ve 'Kremlin'e yürüyüş' hakkında bilgi verdi” dedi ve bunu "ABD'li meslektaşların kendilerinin açıklaması gerekecek" diye ekledi.

Verilen bilgilerin ABD vatandaşlarına uyarı şeklinde yayınlandığı görüldü. 

Bkz. https://ru.usembassy.gov/demonstration-alert-u-s-mission-russia-5/

Moskova'daki ABD Büyükelçiliği mitingleri takip ettiğini söyleyerek Washington'un "tüm insanların barışçıl protesto hakkını ve ifade özgürlüğünü" desteklediğini belirtti.

Büyükelçilik sözcüsü Rebecca Ross, Twitter'dan "Rus yetkililer tarafından atılan adımlar bu hakları bastırıyor" dedi.