Uzmanlar, İngiltere’nin York kentinde Roma dönemine ait bir iskelette bulunan ısırık izlerinin, gladyatörlerin hayvanlarla dövüştüğüne dair ilk fiziksel kanıt olduğunu bildirdi.

Gladyatör kalıntıları York ve Londra arasındaki ana yol üzerinde 2004’te keşfedilen Driffield Terrace mezarlığında bulundu. 

Öldüğünde 26 ila 35 yaşları arasında olduğu bulgulanan gladyatörün 1.825 ila 1.725 yıl önce mezara gömüldüğü kaydedildi.

Adamın pelvisinde tespit edilen büyük bir aslana ait ısırık izleri, bir ‘bestarius’, yani hayvanlara karşı savaşan bir gladyatör olduğu ihtimalini güçlendirdi.

Daha önce gladyatörlerin aslanlar tarafından parçalandığına dair resimler mozaiklerde ve çanak çömleklerde bulunmuştu, ancak bu dövüşlere dair iskelet kanıtları ilk kez tespit edildi.

1'inci yüzyıla ait Roma sanatında bir savaşçının aslanla mücadelesi tasvir edilmiştir. Kaynak: CNN

İtalya’da Torrenova’daki Borghese mozaikleri M.Ö 4. yüzyıl. Ekran görüntüsü. Handan Türkeli

Kemiklerde belirgin lezyonlar tespit edildiğini belirten akademisyenler, modern zoolojik diş izleriyle karşılaştırıldığında bunların büyük bir aslana ait olduğunun belirlendiğini söyledi.

Kemikteki yara izleri. Fotoğraf: PLOS One

Buluntu, bu tür vahşi spor etkinliklerinin Roma topraklarının çok ötesine uzandığını ve Roma York'unda muhtemelen bir amfitiyatronun var olduğunu ancak henüz keşfedilmediği gösteriyor.

York, M.S 71 yılında bir kale olarak kurulan ‘Eboracum’ adlı Roma bir şehriydi ve bilimsel çalışmanın yazarlarına göre, askerler, 5’inci yüzyılın başlarında Roma döneminin sonuna kadar kentte kaldılar. Araştırmacılar, gladyatör tarzı arena etkinliklerinin 4’üncü yüzyıla kadar York’ta gerçekleştiğini düşünüyorlar çünkü şehir, M.S 306'da Eboracum'daki birlikleri tarafından imparator ilan edilen Konstantin'in yanı sıra birçok kıdemli general ve politikacıya ev sahipliği yapıyordu.

Ottawa'daki Carleton Üniversitesi'nde Yunan ve Roma çalışmaları doçenti olan Jaclyn Neel, yeni bulguların Britanya'nın zirve döneminde Roma İmparatorluğu'nun gelenek ve sistemlerine iyi entegre olduğunu ve Roma eğlencelerinin imparatorluk genelinde yaygın olduğuna dair kanıt sağladığını söyledi. 

Durham Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden Profesör Becky Gowland şunları belirtti: "Bu heyecan verici yeni bir analiz ve Roma Britanyası'nda ve ötesinde insan-hayvan gösterisinin ilk doğrudan kanıtı. Bu durum aynı zamanda Roma İmparatorluğu'nda egzotik hayvanların önemi ve taşınmasıyla ilgili önemli soruları da gündeme getiriyor. Yıllar boyunca Roma gladyatör dövüşleri ve hayvan gösterileri hakkındaki anlayışımız büyük ölçüde tarihi metinlere ve sanatsal tasvirlere dayanıyordu. Bu keşif, bu tür olayların bu dönemde gerçekleştiğine dair ilk doğrudan, fiziksel kanıtı sağlıyor ve bölgedeki Roma eğlence kültürüne dair algımızı yeniden şekillendiriyor."

Buluntu, Roma Britanyası'na ve imparatorluk genelinde insanların nasıl eğlendiğine dair daha fazla ışık tutuyor.

Aslanların Britanya'da nasıl beslendiği ve gladyatörlerin imparatorluğun uç sınırında nasıl yaşadıkları konusunda daha fazla araştırma yapılacak.

Araştırma, İrlanda Maynooth Üniversitesi'nde antropoloji profesörü Tim Thompson liderliğindeki uluslararası kemik uzmanları, osteologlar ve arkeologlar ekibi tarafından gerçekleştirildi.

Gladyatör dövüşlerine dair en doğrudan ve kesin kanıt, gladyatör olduğuna inanılan kişilerin iskeletlerindeki travmalardır. Ancak bu tür kanıtlar şaşırtıcı derecede sınırlıdır. En iyi örnek, en az 68 kişinin kazıldığı Türkiye, Efes'teki gladyatör mezarlığıdır.

Kaynaklar: PLOS One - Independent