Hong Konglu maden işletme şirketi Jardine Matheson, Endonezya'da Tapanuli orangutanların yaşadığı ormanlardaki altın madenini gelen tepkilere rağmen genişletiyor.

Hong Kong’un sömürge yıllarından beri faaliyet gösteren 41 milyar dolar değerindeki şirket Jardine Matheson, Kuzey Sumatra'daki Martabe altın madenini işleten Endonezya'nın en büyük holdingi Astra International'ın çoğunluk hissesine sahip.

Jardine Matheson’nın, ormansızlaşmayı durdurmak için müzakerelere devam ederken dünyanın en nadide büyük maymununun habitatındaki altın madenini genişlettiği ortaya çıktı.

800'den az Tapanuli orangutanının altın madeninin bulunduğu ormanlarda yaşadığı belirtilse de bilim insanları orangutanların tam sayısını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu söylüyor. Tapanuli orangutan, küresel çevre koruma örgütü Uluslararası Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) tehlike altındaki kritik türler listesinde yer alan bir primat türüdür.

Geçen yıl basında çıkan haberlerle Jardine'nin madenle bağlantısı olduğu belirlenince şirket, madenin yaşam alanı üzerindeki etkisini ölçmek ve türlerin incelenmesi için IUCN ile müzakerelere başladı. Müzakereler sonucunda bir mutabakat zaptı imzalanacak. 

Görüşmelerin bir parçası olarak, IUCN, maymun uzmanlarının nesli tükenmekte olan türün kaç üyesinin vahşi doğada kaldığını belirlemesine zaman sağlanması için, altın madeninde herhangi bir genişleme yapılmasının durdurulmasını istedi.

Şirket müzakereler devam ederken umarsızca madeni genişletiyor

Ancak görüşmelere dair bilgisi olan üç kişi, şubat ayı başlarında görüşmeler devam ederken madenin genişletilmeye devam ettiğini gösteren uydu görüntüleri olduğunu ve sürecin bütünlüğü konusunda giderek daha fazla endişe duymaya başladıklarını söyledi. 

Çevre grubu Mighty Earth'ün kıdemli danışmanı Amanda Hurowitz madenin sürekli genişlemesine bakıldığında bu durumun şirket yetkililerinin ‘kötü niyetli’ olduğunu gösterdiğini ve söz konusu türün, neslinin tükenmesinin eşiğinde bir tür olduğuna dikkat çekti.

Büyük maymunlarla yaptığı çalışmalarla tanınan çevreci biyolog Ian Redmond, duruma "şaşırdığını ve hayal kırıklığına uğradığını" söyledi ve bir yandan pazarlık yaparken bir yandan da genişletmenin devam etmesindeki ikircikliğe vurgu yaptı.

Maden işletmecisi Jardine, madendeki çalışmaların orangutanları etkilememesinin şirketleri için "bir öncelik" olduğunu ve "mümkün olan en kısa sürede" bir Mutabakat Muhtırası üzerinde anlaşmayı beklediklerini ifade etti.

Jardine, aynı zamanda, geçimlerini madenden sağlayan yerel toplumu desteklemeye devam ettiklerini bildirdi.

Maden işletmesi, orangutanların yaşadığı orman alanlarındaki ağaçların kesilmesi ile dolaylı olarak orangutanların ölümüne neden olmakla eleştiriliyor.

1920'lerden bu yana keşfedilen ilk büyük maymun türü olan Tapanuli orangutanlar ilk kez ayrı bir tür olarak 2017’de tanımlandı.

IUCN, Tapanuli orangutanının yaklaşık 1.100 kilometrekarelik Kuzey Sumatra ormanıyla sınırlı olan yaşam alanını potansiyel olarak etkileyen tüm projelerin durdurulması çağrısında bulundu.

Örgüt, “Nispeten küçük nüfusa sahip olmaları türleri yok olmaya karşı özellikle savunmasız hale getiriyor, çünkü herhangi bir habitat kaybı veya rahatsızlık, nüfusu yaşayamayacak kadar küçük hale getirebilir” dedi.

Kaynak: Financial Times