Paris merkezli Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) yeni yayınlanan, "Paravan Oyununu Sona Erdirmek" başlıklı raporunda, kripto varlıklar üzerinden suç gelirlerinin nasıl aklandığı ayrıntılarıyla ele alındı.

Raporda, Bitcoin, Ethereum, Litecoin gibi sanal varlıkların, dijital olarak alınıp satılabilen veya aktarılabilen dijital bir değer temsili olduğu ve ödeme veya yatırım amaçlı kullanılabildiği belirtildi. Kripto varlıkların devletlerin bastığı ABD Doları veya euro gibi fiat para birimleriyle yüz yüze takas edilmesi suretiyle, kara para aklamakta nasıl önemli bir rol oynayabileceği raporda açıklandı.

İlk etapta, Bitcoin gibi halka açık bir blok zincirine dayalı çoğu kripto varlığın yüksek seviyede şeffaflığa sahip olduğu düşünülür. Çünkü tüm işlemler blok zinciri aracılığıyla halka açık hale getirilmiştir. Blok zincirindeki hizmetler, herkesin "jetonları takip etmesine" ve gerçekleşen herhangi bir işlemi denetlemesine izin verir. 

Ancak örneğin Bitcoin'ler bir borsadan çalınır ve "lekelenirse", diğer kullanıcılar gelirlerin kaynağını takip edebileceği için, bu takibi önlemek üzere çalınan kripto varlıklar sistemden geri çekilmeden önce aklanmalıdır. Bunun için de çalınan bir kripto varlık diğer kripto varlıklara veya dolar, euro gibi fiat para birimlerine dönüştürülerek aklanabilir.

Öte yandan, profesyonel hizmet sağlayıcıları, sundukları kripto varlık karıştırma hizmeti (CMS) aracılığıyla suç gelirlerinin aklanmasını kolaylaştırabilir. CMS, Bitcoin mikseri olarak da bilinen, suçlu aktörlere işlem yapma fırsatı sunma potansiyeline sahip ücretli bir hizmettir.

CMS hizmetleriyle suç işlenerek elde edilen kripto varlıkların kaynaklarını gizlemek mümkün hale gelebilir ve diğer kullanıcıların kripto varlıklarıyla, suç parasıyla elde edilen kripto varlıklar karıştırılır. Böyle durumlarda, jeton izi anonimleştirilerek, "bozuk" kripto varlıklar aklanır.

Karışmış kripto varlıklarla birlikte bozuk kripto varlıklar CMS tarafından kullanıcılarına, genellikle yeni oluşturulan cüzdanlar üzerinden geri gönderilir. 

İllüstrasyon: ZDNet

Suçluların yeni cüzdanlarda bozulmamış kripto varlıklar elde etmelerine izin veren bu süreç, bozuk kriptoların aklanmasını sağlarken takibi ve olayın ortaya çıkarılmasını oldukça zorlaştırır.

Bir kripto varlık kullanıcısının oluşturabileceği cüzdan sayısında bir sınır yoktur ve çoğu kripto varlık borsasında bir kullanıcı hesabı oluşturmanın aksine, yeni bir cüzdanın blok zincirine girmesi için müşteri durum tespiti gereksinimlerine gerek görülmez. Bu nedenle, suçlu aktörler halka açık işlemlerini ve faaliyetlerini gizlemek için binlerce cüzdan oluşturabilir ve kullanabilir.

Ayrıca bir CMS, kullanıcılarını dark web'de de [kullanıcının konum ve veri bilgisini gizleyen, internette Tor ve I2P üzerinden girilebilen karanlık ağ] suç faaliyetlerinde bulunmasını kolaylaştırabilir. Diyelim ki bir kripto varlık takas saldırısı sırasında çalınmıştır. Profesyonel sağlayıcılar, bu saldırıda elde edilen kripto varlıkları kendi algoritmalarıyla aklayabilir ve parayı anonimleştirebilir. 

Diğer durumlarda, kripto varlık ortamındaki profesyonel sağlayıcılar aynı zamanda dark web operatörleri de olabilir ya da bu sağlayıcılar karanlık ağ operatörleri ilişki halinde olabilir. 

Dark web'de bulunan ve 2013 yılında kapatılan İpek Yolu gibi pazar yerlerinde, suçluların çalıntı malları, uyuşturucu, silah, çocuk pornografisi veya diğer yasa dışı öğeler gibi kaçak mallar alınıp satılabilir. Bu tür dark web pazar yerlerinin işleyişi çok yüksek düzeyde teknik uzmanlık gerektirir ve bu hizmetlerin operatörleri aynı zamanda suç işleyen profesyonel sağlayıcılar olarak nitelendirilebilir.

Dark web pazarları, geleneksel olarak düzenlenmiş finansal sistemdeki önlemlerden kaçmak için birincil olarak kripto varlıkları kullanır.

CMS aracılığıyla suç yoluyla elde edilen varlıkların aklanması gelişmekte olan bir teknoloji olduğundan, suçlular ve profesyonel kolaylaştırıcılar tarafından yeni olarak kabul edilen bir faaliyet alanıdır. 

OECD bünyesinde kurulan, Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Yönelik Mali Eylem Görev Gücü (FATF), sanal varlıklar ve sanal varlık hizmet sağlayıcıları için standartlarını 2019 yılında revize ederek, ülkelere kendi yetki alanlarında faaliyet gösteren sanal varlık hizmet sağlayıcılarına ilişkin riskleri yönetmek ve azaltmak için yasal önlemleri almayı tavsiye etti.

Raporda bir kripto varlık karıştırma hizmeti (CMS) vakası olarak 'Bestmixer.io' olayı ele alındı. Bestmixer.io 2018'de piyasaya çıktı ve kısa bir süre sonra en büyük üç kripto varlık karışımı (CMS) hizmeti sunan şirketlerden biri oldu.

Şirket, 2019 yılına kadar yaklaşık 27.000 Bitcoin (200 milyon dolar) ciro elde etti.

Haziran 2018'de, Hollanda Mali İstihbarat ve Soruşturma Servisi (FIOD), İnternet güvenlik şirketi McAfee'nin desteği ile Bestmixer.io’nun verdiği hizmetlerde suç gelirlerinin aklamasına karışıp karışmadığını araştırmaya başladı.

Soruşturma, Bestmixer.io'daki karışık kripto varlıkların çoğunun suç kaynaklı olduğunu gösterdi.

22 Mayıs 2019'da, altı Bestmixer.io sunucusu FIOD, EUROPOL ve Lüksemburg tarafından ele geçirildi.

Hollanda Mali İstihbarat ve Soruşturma Servisi (FIOD), yetkilileri 2018-2019 yılları arasında platformdaki, IP adresleri, işlem ayrıntıları, Bitcoin adresleri ve sohbet mesajları gibi tüm etkileşimler hakkında bilgi topladı. Bu bilgiler şu anda EUROPOL (Avrupa Polis Teşkilatı) ile işbirliği içinde analiz edilmektedir.

17 Şubat 2020'de FIOD, Bestmixer.io hakkındaki soruşturmayla bağlantılı olarak, iki suç ortağıyla birlikte 100.000 Euro’nun üzerinde para aklama yaptığından şüphelenilen 31 yaşındaki bir adamı tutukladı.

Şüpheli, CMS'yi kullanan bir Bitcoin cüzdanına bağlı IP adresi aracılığıyla yakalandı.

2021 yılı itibarıyla, kripto varlık ortamında çalışan ve önemli risk oluşturan çok sayıda CMS bulunuyor.

Kaynak: OECD