“Mavi Ay” bir takvim yılı (Güneş takvimi) içerisinde gerçekleşen 13. dolunay evresine verilen geleneksel bir isimdir. Senede 12 dolunay gerçekleşir. Ancak 2020’de 13. bir dolunay, yani ‘Mavi Ay’ bu akşam görülecek.

Neden 13. dolunay oluşur?
Ay'ın Dünya'nın bir tam yörüngesini tamamlaması 29,53 gün sürer. Ay’ın Dünya’nın etrafında 1 yıllık yolculuğu ise 12 x 29,53 = 354,36 gündür.

Bir ay yılı 354,36 gün olduğundan ve Dünya'nın Güneş'in çevresinde 1 yılı tamamlaması 365,25 gün sürdüğünden, ortalama her 2,7 yılda bir, bir yılda fazladan dolunay olmasına izin veren bir boşluk oluşur. 

Adını, İngilizce’de eski bir terim olan ve “ihanet eden” anlamına gelen “belewe”’den alan ve takvime ‘ihanet eden’ 13. dolunayı tanımlamak üzere kullanılan bu kelime, zaman içerisinde “blue”ya dönüşerek bugünkü 'Mavi Ay' adını almıştır.

Mavi Ay teriminin Ay’ın rengi ile hiçbir ilgisi yoktur. Ay ancak çok özel durumlarda, volkanik patlamalar gibi Dünya’nın atmosfer parçacık yoğunluğu, boyut ve yapısını kısa sürelerle değiştiren doğa olayları sonrası “mavimsi” bir renkte görülebilir. 

Dolayısıyla bu akşam izleyeceğimiz dolunay yüksek ihtimalle mavi renkte olmayacaktır.

NASA web sitesinde verilen bilgilere göre, daha önce Ay’ın renginin gerçekten maviye döndüğü bir yıl yaşandı. 1883’de Krakatoa adında bir Endonezya yanardağı patladı. Bilim insanlarının patlamayı 100 megatonluk bir nükleer bombaya benzettiği patlamada kül bulutları Dünya atmosferinin en tepesine yükseldi. Ve Ay mavi renk aldı.

Diğer daha az güçlü volkanik patlamalarda da Ay’ın rengi kısmen maviye döndü. Örneğin, 1983'te Meksika'daki El Chichon yanardağının patlamasından sonra da Ay maviye büründü.