Iscience Dergisi’nde yayınlanan yeni bir araştırmaya göre, Güneydoğu Çin'de bulunan iyi korunmuş bir dinozor yumurtası fosilinin, daha önce kuşlara özgü olduğu düşünülen bir pozisyon olan sıkışmış bir duruşa sahip, yumurtadan çıkmamış bir embriyo olduğu belirlendi.

66-72 milyon yıl öncesine ait ender embriyonun başının vücudunun altında, ayaklarının iki yanında ve yumurtanın kör ucu boyunca kıvrılmış olarak uzandığı ortaya çıktı. 

İngiltere, Kanada ve Çin'den bilim insanlarından oluşan çalışma ekibi, bu pozisyonun daha önce kuş olmayan dinozorlarda tespit edilmediğini ve duruşun geç dönem modern bir kuş embriyosununkine benzer olduğunu kaydetti.

Birmingham Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı ve doktora araştırmacısı Fion Ma Wai-sum, South China Morning Post'a yaptığı açıklamada, keşfin günümüz kuşlarının theropod dinozorlarından evrimleştiğine dair daha fazla kanıt sunduğunu söyledi.

Fion Ma Wai-sum, “Bu dinozor embriyosunun, yumurtadan çıkmak üzereyken tavuklar gibi günümüz kuşlarına çok benzer bir duruşa sahip olduğunu bulduk. Dinozorun kuşlara çok benzer bir şekilde yumurtadan çıktığına inanıyoruz" dedi.

Modern kuşlarda embriyonun davranışı merkezi sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Doğumdan kısa bir süre önce civcivler henüz yumurtadayken vücutlarını büker ve kafalarını kanatlarının altına koyarlar. Yumurtadan çıkmanın başarısı ve civcivin daha fazla yaşayabilirliği, büyük ölçüde kıstırma duruşunu ne kadar almayı başardığına bağlıdır.

Embriyoların bu davranışının daha önce kuşlara özgü olduğu düşünülüyordu. Şimdi bilim insanları bunun kuş olmayan theropodlardan kaynaklanmış olabileceğini öne sürüyor.

Dinozor bebeğin kabaca 21. günde yumurtadan çıkacak, 17 günlük bir tavuk embriyosuna tekabül ettiğini söyleyen Fion Ma Wai-sum, embriyoları görmenin bilim insanları için olağanüstü bir fırsat olduğunu kaydetti ve “yumurtanın fotoğrafını ilk gördüğümde çok şaşırdım. Dinozor embriyolarının nadir fosiller olduğunu biliyoruz ve bu kadar iyi korunmuş olması çok değerli” dedi.

"Bebek Yingliang" adı verilen yumurta, baştan kuyruğun ucuna kadar 27 santimetre uzunluğunda ve 17 santimetrelik dikdörtgen bir yumurtanın içinde yatıyor. Fosil Gunzhou'daki Yingliang Doğal Taş Tarihi Müzesi'ne 2000 yılında müze tarafından satın alınmıştı ve o zamandan beri depolarda saklanmaktaydı. 2010'larda müze personeli kasayı sökerken, başlangıçta dinozor yumurtası fosilleri olarak tanımladıkları örnekleri buldu. Yumurtanın içine gizlenmiş bir embriyo olduğu ise daha sonra anlaşıldı.

Edinburgh Üniversitesi'nden Profesör Steve Brusatte, "Yumurtanın içindeki bu dinozor embriyosu şimdiye kadar gördüğüm en güzel fosillerden biri. Modern kuşların birçok özelliğinin ilk olarak dinozor atalarında ortaya çıktığının bir başka kanıtıdır” dedi.

Araştırma yazarları, yeni keşiflerin dinozorların ve kuşların embriyonik gelişimindeki benzerlikler hakkındaki hipotezlerini doğrulayacağını umuyor.
Kaynaklar: South China Morning Post - iScience