Dünya

İç savaş riski: Rusya yanlısı Slovakya başbakanına suikast girişimi

Slovakya Başbakanı Robert Fico, çarşamba günü öğleden sonra kabine toplantısı çıkışında uğradığı silahlı saldırıda ağır yaralanmıştı. 

Kabine toplantısı çıkışında çarşamba günü uğradığı silahlı saldırının ardından dün gece üç saatlik bir ameliyata alınan Slovakya Başbakanı Robert Fico'nun 'hayati tehlikeyi atlattığı' açıklandı.

Slovakya İçişleri Bakanı, Fico'nun karın, kol ve bacaklarından olmak üzere beş yerinden vurulduğunu söyledi. Saldırıyı suikast girişimi olarak tanımladı.

Robert Fico geçen eylül ayında yapılan seçimlerde popülist-milliyetçi bir koalisyon kurarak iktidara geri dönmüştü. Fico'nun başbakan olarak ilk birkaç ayı siyasi açıdan son derece çekişmeli geçti.

Fico'nun Ukrayna'ya askeri yardımı durdurması ve kamu yayıncısını kapatarak yerine hükümetin sesi bir devlet kanalı açma girişimi protestolara neden oldu

Ocak ayında Ukrayna'ya askeri yardımı durdurdu. Nisan'da kamu yayıncısı RTVS'nin hükümetin sesi olması için kapatılarak yerine yeni bir devlet kanalı kurulmasına yönelik bir dizi yasal değişikliği hayata geçirdi. Son haftalarda binlerce kişi bu kararı protesto etti.

Fico, 1964 yılında o zamanki Çekoslovakya'da doğdu. Komünizm dağılmadan önce Komünist Parti'nin bir üyesiydi. 1986'da hukuk diploması aldı ve ilk kez 1992'de Demokratik Sol Parti'nin bir üyesi olarak Slovakya parlamentosuna seçildi.

1990'larda birkaç yıl boyunca Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Komisyonu önünde Slovak Cumhuriyeti'ni temsil eden bir hükümet temsilcisi olarak görev yaptı. 1999'da Smer (Yön) partisinin başkanı oldu ve o zamandan beri önemli bir siyasi figür haline geldi.

Fico, daha önce 2006'dan 2010'a ve 2012'den 2018'e kadar olmak üzere iki kez başbakan olarak görev yaptıktan sonra geçen yıl Slovakya'da iktidara geri döndü. Üçüncü dönemiyle bir Avrupa Birliği ve NATO üyesi ülkede ve Slovakya tarihinde en uzun süre görev yapan hükümet başkanı oldu. 

Fico ve Smer çoğunlukla sol popülist olarak tanımlanıyor, ancak Fico aynı zamanda komşu Macaristan'ın milliyetçi başbakanı Viktor Orbán gibi sağcı politikacılara benzer politikalar üretmesiyle dikkat çekiyor.

Robert Fico'nun partisi beş yıl muhalefette kaldıktan sonra geçen yıl Rusya yanlısı ve Amerikan karşıtı söylemleriyle parlamento seçimlerini kazandı. Slovakya'nın, Rusya'nın işgali altındaki Ukrayna'ya askeri destek sağlamasına son vereceğine söz verdi ve NATO ile ABD'nin Moskova'yı savaşa kışkırttığını savundu.

Özel yolsuzlukla mücadele savcısının yetkilerini elinden almaya çalışması, sivil toplum kuruluşlarına ve LGBTQ+ haklarına karşı kampanya yapması tepki çekti

Seçim zaferinin ardından yeni hükümet Ukrayna'ya silah sevkiyatını derhal durdurdu. Binlerce kişi, Fico'nun Rusya yanlısı ve diğer politikalarına karşı miting yapmak için defalarca Slovakya'da sokaklara döküldü. Bu politikaları arasında, özel yolsuzlukla mücadele savcısının yetkilerini elinden almak ve kamu medyasının kontrolünü ele geçirmek için ceza kanununda değişiklik yapma planları da vardı.

Göçe ve sivil toplum kuruluşlarına karşı sert bir duruş sözü verdi ve LGBTQ+ haklarına karşı kampanya yürüttü.

Fico'nun iktidara dönüşü, kendisinin ve uzun süredir skandallarla lekelenen partisinin Slovakya'yı Batı yanlısı rotasından uzaklaştıracağı yönünde endişelere yol açtı. “Egemen” bir dış politika izleyeceğinin sözünü verdi, göçe ve sivil toplum kuruluşlarına karşı sert bir duruş sergiledi ve LGBTQ+ haklarına karşı kampanya yürüttü.

Yolsuzlukları araştıran Slovakyalı araştırmacı gazeteci Ján Kuciak'ın nişanlısıyla birlikte 2018'de öldürülmesinin ardından istifa etmişti

Gazetecilere karşı söylemleri dikkat çekti ve 2022'de bir suç grubu kurma ve yetkiyi kötüye kullanma iddiasıyla cezai suçlamalarla karşı karşıya kaldı. 2018 yılında, Slovakyalı araştırmacı gazeteci Ján Kuciak'ın nişanlısıyla birlikte öldürülmesinin ardından çıkan tartışmalar nedeniyle Fico ve hükümeti istifa etmişti. Kuciak, üst düzey Slovak politikacıların karıştığı vergiyle ilgili suçlar hakkında haber yapıyordu.

Ana şüphelinin 71 yaşındaki yazar ve aynı zamanda Slovakya yazarlar Birliği üyesi Juraj Cintura olduğu iddia ediliyor

Evli ve bir çocuk babası olan Fico'ya suikast girişiminde ana şüphelinin 71 yaşındaki yazar ve aynı zamanda Slovakya yazarlar Birliği üyesi Juraj Cintura olduğu duyuruldu.

Cintura bir kesim tarafından solcu ve liberal olarak tanımlanırken, bir kesim tarafından da neo nazi bir hareketin geçmişte üyesi olmakla suçlanıyor.

Hükümeti oluşturan koalisyon üyesi partiler saldırının sorumlusunun muhalefet ve eleştiri dozunu sürekli yükselten medya olduğunu öne sürüyor. Muhalefete göreyse sorumlu, toplumu kamplara bölen hükümet politikası.

"Ülke iç savaşın eşiğinde"

Slovakya İçişleri Bakanı Matus Sutaj Estok saldırının ardından yaptığı açıklamalarda, saldırının gerisinde özellikle sosyal medyada yaygınlaşan nefret söyleminin bulunduğunu öne sürdü. İçişleri Bakanı, bazı siyasetçilerin ve medya kuruluşlarının korunmasına yönelik önlemlerinin de artırıldığını açıkladı.

Estok ülkede gerginliğin had safhada olduğunu ve ülkenin bir iç savaşın eşiğine geldiğini de iddia etti.

"Suikast girişimi ne muhalefete ne medyaya yüklenebilir ne de başbakan ve yandaşlarının kullandığı nefret diline mal edilebilir"

Slovakya’nın en büyük haber portalı Dennik N'nin Genel Yayın Yönetmeni Matus Kostolny, saldırının ülke demokrasi tarihinde bir dönüm noktası oluşturacağını söyledi ve "Ülkemizin demokratik batı geleneklerine bağlı ülkelerden biri olup olmadığını şimdi anlayacağız" dedi.

Kostonly, ülkede saldırı ile ilgili olarak taraflar arasında yapılan karşılıklı suçlamaları da eleştirdi. Saldırının sorumluluğunun bazılarının yapmaya çalıştığı gibi muhalefete ve medyaya yüklenemeyeceğini vurgulayan Kostolny, ancak bu saldırının bazılarının ileri sürdüğü gibi Başbakan ve yandaşlarının kullandığı nefret diline de mal edilemeyeceğini belirtti.

Kaynaklar: BBC - Politico - AP News

:
share
Siteyi Telegram'da Paylaşın
Siteyi WhatsApp'ta Paylaşın
Siteyi Twitter'da Paylaşın
Siteyi Facebook'ta Paylaşın