Geçen hafta iflas başvurusu yapan kripto borsası FTX’in finansal tablolarındaki ayrıntıların eksikliği tüm dünyayı şaşırtmaya devam ediyor.

FTX Trading Ltd.'nin ABD’deki Delaware İflas Mahkemesi’ne sunulan dosyasını inceleyen Wall Street Journal gazetesi, şirketin finansal tablolarında alacakların ve alacaklıların ‘ilgili taraf’ olarak kaydedildiğini ve bu ayrıntıların şirket tarafından açıklanmadığını bildirdi.

Borçluların ve alacaklıların kimler oldukları 'ilgili taraf' adı altında gizlenmiş

Şirketin bilançosunda, 31 Aralık itibarıyla 1,2 milyar dolar değerinde bir "ilişkili taraf alacağı" görülüyordu ve bu rakam şirket varlıklarının %44'ünü oluşturuyordu. Şirketin yükümlülükleri arasında, 362 milyon dolarlık "ödenecek bir ilgili taraf"a borcu vardı.

FTX Trading’in, geçen yıl, "yazılım telif hakları" için isimsiz bir ‘ilgili tarafa’ 250 milyon dolar, gelirinin %25'ini ödediği belirlenmişti. Kısa bir süre öncesine kadar 32 milyar dolar değerinde bir şirket olarak FTX Trading, finansal tablolarını yatırımcılarla paylaşmasına rağmen kamuya hiç açıklamadı.

İflas Mahkemesi’ne sunulan finansal tablolara ilişkin bir dipnotta şirket, "birincil hissedarının, aynı zamanda şirketle iş yapan birkaç ilgili kuruluşun da birincil hissedarı olduğunu" kaydetmişti ancak bu ilgili tarafların kim olduğu yine belli değildi.

Şirketlerin ‘ilgili taraf’ olarak kaydettiği tarafın, kim olduğunu açıklamasını gerektiren net bir kural yoktur. Kurallara göre, "Gerekli olması halinde, ilişkili tarafın adı açıklanacaktır." Bu da şirketlerin işlemlerini kasıtlı olarak şeffaflıktan uzak tutmasına zemin hazırlıyor.

Ayrıntı eksikliği, geçmişte iflas etmiş Amerikan enerji şirketi Enron’un mali raporlarında da gözlemlenmiştir. Enron, 1999 yılı mali raporlarında, ‘ilişkili taraf’ın aslında baş finans sorumlusu Andrew Fastow olduğunu açıklamamıştı. Taraf, sadece Enron'un ‘kıdemli bir görevlisi’ olarak tanımlanmıştı. Enerji şirketi sonunda işlemlerle bağlantılı olan tarafın, baş finansçı Andrew Fastow olduğu bilgisini vermek zorunda kaldı. Bu bilgi, Enron’un çöküşünü hızlandırdı.

Birkaç ay öncesine kadar 32 milyar dolar değerinde olan şirketin hiç iç muhasebe departmanı olmadığı ortaya çıktı

Enron'un aksine, FTX ABD’de halka açık bir şirket değildir. Merkezi Karayipler’de Bahamalar adasında olan ve resmi olarak Antigua adasında kurulan FTX Trading, Bankman-Fried'in holding ağındaki 100'den fazla şirketten sadece biriydi. ABD’de de faaliyet gösteren FTX Trading, raporunda ABD genel kabul görmüş muhasebe ilkelerini izlediğini ve bilançolarına kefil olan bir dış denetçiyle, muhasebe firması Prager Metis ile çalıştığını açıkladı. New York merkezli, uluslararası dış denetçi de her şeyin kuralın uygun olarak sunulduğunu belirtti.

Batışından sonra şirketin iflas sürecinin yöneten, iflas uzmanı John J. Ray, FTX’in kurucusu Bankman-Fried'in Bahamalar’daki sahibi olduğu başka bir şirket Alameda Research’ün 30 Eylül itibarıyla ‘ilgili taraflar’a ödediği 4,1 milyar dolar kredi alacağı olduğunu açıkladı. Bu kredinin 1 milyar doları şirketlerin sahibi Bankman-Fried'in kendisine, 2,3 milyar dolarının da Bankman-Fried'in kontrolündeki bir şirket olmak üzere, toplam 3,3 milyar dolarının esasen Bankman-Fried'e verilmiş olduğunu açıkladı. Bankman-Fried'in kurduğu ve sahibi olduğu Alameda Research, kendi yükümlülüklerini yerine getirmek için FTX müşterilerinin parasını ödünç alıyordu. 

Şirketin banka hesaplarının doğru bir listesi bile yok, şirket içinde otomatik olarak mesajları silen platformlar kullanılması teşvik edilmiş

FTX'in şirket içi bir muhasebe departmanına sahip olmadığını kaydeden Ray,  şirketin kendi banka hesaplarının da "doğru bir listesi" olmadığını açıkladı. FTX’in dijital varlıklarının güvenliğini yönetirken "güvenli olmayan bir grup e-posta hesabı" kullandığını da sözlerine ekledi. 

Ray'e göre, grubun kaynakları personel ve danışmanlar için "ev ve diğer kişisel eşyaları satın almak için" kullanıldı ve ödemeler online sohbetler sırasında "kişiselleştirilmiş emojiler" kullanılarak onaylandı. 

Ray, Bankman-Fried'in sık sık otomatik silme işlevine sahip mesajlaşma platformlarını kullandığını ve "çalışanları da aynısını yapmaya teşvik ettiğini" söyledi. 
İflas uzmanı, iflas işlemlerinde şirketin sahibi Bankman-Fried'e yönelik suistimal iddiaları hakkında kapsamlı ve şeffaf bir soruşturma yürütüldüğünü kaydetti. 

Kaynaklar: Wall Street Journal – Financial Times, Fotoğraf: Virgile Simon Bertrand / Forbes