Kısa bir süre önce Resmi Gazete’de yayımlanan Alagadi Özel Çevre Koruma Bölgesi 2023 Revize Yönetim Planı’na aykırı olarak, Alagadi plajının da içinde yer aldığı koruma altındaki alanın en doğudaki son bölümünde, Çevre Koruma Dairesi’nin inşaat izinlerini iptal ettirdiği öğrenilen ve gerek önceki gerek son plana aykırı fakat ruhsatlı oldukları teyit edilen iki inşaat yapılıyor. 

İnşaatlardan biri sahile çok yakın!

Sahile çok yakın konumlanmış inşaatlardan birinin ruhsat levhasının olmadığını tespit eden Mikro-Makro, Alagadi Özel Çevre Koruma Bölgesi 2023 Revize Yönetim Planı Uygulama Esasları’na göre sadece kırsal tarım faaliyetleri, ekolojik tarım, ekolojik hayvancılık gibi bölgeye uyumlu tarım faaliyetleri yapılmasına izin verilen, geleneksel tarım ve seracılık faaliyetlerinin yapılmasının bile yasaklandığı, tarımsal gelişme için yalnızca taş veya kerpiçten tek katlı kırsal köy evi yapılması kabul edilen alanda, sahile yakın devasa iki inşaat yapıldığını saptadı. 

Çevre Koruma Dairesi bölgede daha önce verdiği inşaat izinlerini iptal etti ancak inşaatlar halen devam ediyor!

Çevre Koruma Dairesi'nin 2008'de verdiği inşaat iznini iptal ettirdiği öğrenilen diğer bir inşaatta malın sahibi Zeev Ofiri, proje mühendisi Mehmet Eminoğlu

Çevre Koruma Dairesi’nin 2008 yılında, önceki müdür tarafından verilen inşaat iznini iptal ettiği, inşaat yasağı olan alanda Şehir Planlama Dairesi ve Kaymakamlık izni olduğu için bir önceki belediye yönetimince izin verilmiş görünen diğer bir projenin ruhsat levhasında mal sahibinin İsrail vatandaşı Zeev Ofiri, proje mühendisinin "Sahte evrak düzenleme" "Sahte evrakı tedavüle sürme", "Sahtekârlıkla mal temin etmek" ve "Sahtekârlıkla kayıt temin etmek” suçlarını işlemesinden ötürü 10 sene hapis cezasına çarptırılan Mehmet Eminoğlu, inşaatı yapan müteahhit firmasının Korman Construction, elektriği çeken şirketin ise Trioline Electric Ltd. olduğu görülüyor.

Geçmiş belediye yönetimi tarafından Şehir Planlama ve Kaymakamlık izin verdiği için ruhsatlandırıldığı öğrenilen inşaatın tabelası

Bölgeye elektrik direği çekmek yasak ancak standart elektrik direkleri çekilmiş vaziyette!

Söz konusu alan ‘Dere yatağı koruma – Tarımsal gelişme alanı’ olduğu için, üzerindeki Olea (yabani zeytin) ve Ceratonia (harup) ormanları, otlaklar, çam ormanı gibi bitki örtüsü korunarak sadece köy evi yapılabilir ve bu alanda solar elektrik sistemi kurması zorunludur. Ayrıca bölgede yeni kuyu kazılmasına da izin verilemez. Ancak bölgeye her nasılsa standart elektrik direği de çekilmiş durumdadır.

Herhangi bir inşaat, yapı, bina gelişimi yapılması yasak olan karasal koruma alanında yükselen inşaatların bulunduğu bölgeki dere yatağının diğer tarafı ise 1999 tarihli Alagadi Çevre Özel Çevre Koruma Bölgesi Çevre Planı’ndan farklı olarak, revize edilmiş 2023 planında kırsal alandan çıkartılarak konut gelişim alanı olarak belirlenmiştir. 

2023 planında konut gelişim alanı olarak belirlenen parseller, 2011’de hazırlanan ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Alagadi ÖÇKB için Yönetim Planı’nında 1’inci dereceden koruma alanı ve 4. Tampon bölge alanıydı.

12 senede koruma alanında ne değişti de bölge inşaata açıldı? Çevre Koruma Dairesi ve Bilimsel Danışma Kurulu neden böyle bir değişikliğe gitti? 

12 senede koruma alanında ne değişti de bölge inşaata açıldı? Çevre Koruma Dairesi ve Bilimsel Danışma Kurulu neden böyle bir değişikliğe gitti? 

Mikro-Makro bu soruları Çevre Koruma Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı ve Bilimsel Danışma Kurulu'nun bazı üyelerine sordu ve verilen yanıtları bu haberin önümüzdeki günlerde yayımlanacak ikinci bölümünde paylaşacağız.

Revize planla, Çatalköy-Esenköy Belediyesi alanında kalan son boş koylardan biri düşük yoğunlukla ve maksimum 2 katla sınırlansa da konut yapımına açılmıştır. Toplam inşaat alanı yüzde 15, maksimum yükseklik 7,5 metre, arazinin yüzde 20'si sert zeminde geliştirilecek şekilde konut yapımına resmen açılan bu alanda bitki örtüsü Olea ve Ceratonia ormanları, otlaklar, çam ormanı, phrygana ve mattoral korunarak gelişim sağlanmak zorunludur. 

Konut yapımına kapalı olan ve inşaat izini iptal edilmiş bölgede ise söz konusu iki inşaat başlamış, biri kıyı şeridine çok yakın konumda olup, yapılaşma devam etmektedir.

Şehir Planlama Dairesi Müdürü Türkmen Yiğitcan ve halka yeni plaj alanları yaratmak için ciddi bir mücadele verdiği bilinen Cumhuriyetçi Türk Partisi’nden 2022’de seçilen Çatalköy-Esentepe Belediyesi'nin yeni başkanı Ceyhun Kırok’un, eski belediye yönetimi döneminde diğer izin kurumlarının onayı olduğu için ruhtsatlandırılmış ancak Çevre Koruma Dairesi'nin izin iptaline gittiği bu inşaatları ne zaman mühürleyeceği henüz bilinmiyor.

Mikro-Makro'nun Çatalköy-Esentepe Belediyesi yetkililerinden edindiği bilgiye göre inşaatlara izin veren Şehir Planlama Dairesi ve Kaymakamlıktır. Ve inşaatlar için Çevre Koruma Dairesi'nin iptal kararı da mevcuttur.

Daha önce geniş ulaşım yolu aniden kapatılan, şu anda sadece anayola bağlanan toprak yoldan varılabilen bölge, temiz deniz arayan doğaseverlerin en gözde yerlerinden biridir… Karavan yasağına rağmen kimi zaman karavanların da kıyıya park ettiği Alagadi Özel Çevre Koruma Bölgesi’nin en doğusu, birleşik Kıbrıs Cumhuriyeti döneminde, ‘Ladimat’ olarak bilinen, Kıbrıslı Rum çiftçilerin ekim dikim yaptığı, hayvan yetiştirdiği bir bölgeydi. 

Prio Cyprus'un araştırmalarına göre,1960’da Çatalköy’de sadece 6 Kıbrıslı Türk yaşarken 1181 Kıbrıslı Rum; 1960’da Esentepe’de hiç Kıbrıslı Türk yokken 1508 Kıbrıslı Rum yaşamaktaydı.

Esentepe ve Çatalköy’deki mülklerin neredeyse tamamı Osmanlı ve İngiliz dönemi dahil Rum malıydı. Söz konusu bölge de öncesinde Rum mülküydü. Bugün nasıl Zeytinlik bölgesinde geçmişten bu yana birçok Türk malı bulunmasının en önemli nedeni bu bölgenin ezici nüfusunun Kıbrıslı Türklerden oluşması ve köyün Türk köyü olmasıysa Alagadi'nin tamamı da Ayguruşlu (Esentepeli) ve Harkialı (Karaağaç) Kıbrıslı Rumların tapulu mülküydü.

Çatalköy nüfusunun yıllar içinde değişimi

Esentepe bölgesi nüfusunun senelere göre dağılımı

Karaağaç bölgesinin 2006'ya kadar nüfus yapısı

Bölgedeki çiftçilerin küçücük, taştan yapılmış samanlık ve ağıllarının taşları 1974 sonrasında bahçe duvarı örmek amacıyla çalındığı için bugün büyük bir çoğunluğu yıkılmıştır. Eskiden çiftçilerin su kuyularından gelen suyu bir havuzda biriktirildiği bölgede, dağdan gelen suyun toplandığı bir gölet de bulunmaktadır. 

Kuşların ve farklı sürüngenlerin yaşam yeri olan bölgenin sahilinde amfora parçalarının bulunduğu antik bir yerleşim yeri olduğu yıllardır dile getirilmektedir.

25 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararında ‘Alagadi Özel Çevre Koruma Bölgesi, 18/2012 sayılı Çevre Yasası' nın 46'ncı maddesi uyarınca, ekolojik öneme sahip bir bölge olarak Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilmiş olup, değişen bilimsel koşullar ve ülke gerçekleri bahse konu bölgede yeni bir haritalandırma ve yönetim planı hazırlanmasını gerektirdiğinden, Bilimsel Danışma Kurulunun hazırlamış olduğu ve ekte sunulan Alagadi Özel Çevre Koruma Bölgesi harita ve yönetim planının onaylanmasına karar verdi’ denildi. 

‘Değişen bilimsel koşullar’ ve ‘ülke gerçekleri’ gibi göz boyayan sunturlu ifadelerle daha önceden konut yapımına kapalı olan bölge inşaata açılmış, inşaatın yasak olduğu bölgede inşaat yapılmasına da göz yumulmuştur.

Ada ülkesinde denize girmeye yer bulamayan toplumumuz yoz siyasete müdahale edecek demokratik kanalları işletmediği için KKTC’de gözü dönmüş, doymak bilmez bir para hırsı ile doğa katledilmekte, her fırsatta 'Kıbrıs sevdalısı', 'Kıbrıs aşığı' olduğunu ileri sürenler Kıbrıs’ın kuzeyini mahvetmekte ve birçok kişi bu rezaleti umarsızca izlemektedir.

Halkımız ilgili dernek ve odaların avukat masraflarını karşılayarak Mahkemeler'den ara emri alınabilmesi için bağış kültürü oluşturmalı

İnşaata kapalı bölgedeki projelerin Mahkeme’ye başvurarak durdurulması mümkündür. Çevre ve planlama alanında çalışan dernek ve odalar sınırlı bütçeleriyle kendi üyeleri aralarında para toplayarak hukuksal süreçlerin büyük zorluklarla yürütmektedir. Halkımız bu derneklerin avukatlık hizmeti satın alabilmesi için bağış yapma kültürünü geliştirmeli; doğal, tarihi ve kültürel mirasın korunması adına Mahkemeler'e ara emri dosyalamasına katkıda bulunmalıdır. Söz konusu alandaki inşaatların durdurulması için hangi dernek veya odaya nasıl bağış yapılabileceğine ilişkin bilgileri bir kampanya düzenleyerek duyuracağız.