Dünyanın en büyük giyim perakendecisi Inditex [Zara] için en az on yıldır sorulan büyük bir soru vardı: Amancio Ortega hayatını kaybettiğinde ne olacak?

İspanya'nın en büyük ve en saygın şirketinin 85 yaşındaki kurucusu Amancio Ortega, 10 yıl önce başkanlık görevinden ayrıldı ancak ülkenin en zengin adamı her gün Atlantik kıyısındaki genel merkeze geliyor ve hâlâ 89 milyar euroluk dev şirketin çoğunluk hissesini elinde tutuyor.

Artık sonrasında ne olacağı sorusunun bir cevabı var: Inditex yönetim kurulu bu hafta, Ortega'nın 37 yaşındaki kızı Marta'nın, Zara markasının da sahibi Inditex’in başkanlığını 1 Nisan'dan itibaren devralacağını duyurdu.

Şirkette 17 yıldır görev yapan Pablo Isla'nın 30 Kasım Salı günü yönetim kurulu başkanlığı görevinden ayrılacağını ve gücünü organizasyon içindeki iki kişiye bırakacağını açıklamasıyla Inditex hisseleri % 5 düşmüştü.

Amancio Ortega'nın 2011'de başkanlık görevinden ayrılmasından bu yana yönetim kurulu başkanı olan Pablo Isla, başkanlık unvanını Marta Ortega'ya devrediyor, ancak yürütme yetkisi yeni CEO Óscar García Maceiras'da kalacak.

13 yaşında tezgâhtar olarak işe başlayan, hiç röportaj vermeyen, şirketinin ürünlerini nadiren giyen ve 2001'de Inditex'in borsaya girmesinden hemen öncesine kadar fotoğraflanmayı reddeden münzevi babasıyla kızı Marta Ortega tam bir tezat oluşturuyor. 

Marta defilelerde, Fransız ve İtalyan Rivieralarında, sosyete düğünlerinde, iHola! ve diğer ünlü dergilerde boy gösteriyor.

İsviçre'de yatılı okulda ve Londra'daki Regent's Üniversitesi'nde eğitim görmüş Marta Ortega için şirketten biri, “Modayı, imaj dünyasını ve bunları birleştirmeyi seviyor. Bunları çok yoğun bir şekilde yaşıyor” diyor.

Inditex grubunda 15 yıl gizlice çalıştıktan sonra Ortega, ağustos ayında Wall Street Journal ile yaptığı bir röportaj aracılığıyla kamuoyuna kendisini tanıttı ve fotoğraf çekimi sırasında Zara ve Massimo Dutti serilerinden kıyafetler giydi. Röportajda, "Her zaman şirketin bana en çok ihtiyaç duyduğu yerde olacağım" dedi.

Inditex çalışanları ve analistleri, Ortega'nın babasını yakından takip ettiğini söylüyor. Babası gibi, bir sanayi sitesindeki Inditex'in genel merkezinde bir ofisi olmasından kaçınıyor ve ortak bir masada meslektaşlarıyla görüşmeyi tercih ediyor. Ve babası gibi, Marta Ortega’nın da birincil ilgi alanı Zara Woman Koleksiyonu (Zara Kadın Koleksiyonu, Inditex'in satışlarının neredeyse %70'ini oluşturuyor).

Société Générale analisti Anne Critchlow, "Bir babanın işini kızına bu şekilde devretmesi çok doğal bir süreç: Açıkça zamanı geldi ve kızı bizim fark ettiğimizden çok daha fazla işe müdahil oldu" diyor ve Ortega'nın yükselişini “dikkatlerden kaçırdığı”nı söylüyor. 

2018'de dünyanın en başarılı CEO'su olarak kabul edilen Pablo Isla'nın Marta Ortega'ya yer açılması için itildiği ileri sürülüyor

Ancak eleştirmenler bu hikâyenin tanıdık bir hikâye olduğunu söylüyor: Bir iş hanedanının sabırsız bir çocuğu, grubu başarıyla yöneten bir profesyoneli dirseği ile itiyor. Bu örnekte, itilen profesyonel Inditex'in piyasa kapitalizasyonunun altı kat arttığı ve daha önce şirketin yönetim kurulu başkanı olan Pablo Isla. 

Isla, Harvard Business Review tarafından 2018’de dünyanın en iyi performans gösteren CEO'su olarak derecelendirilmişti.

Madrid merkezli danışmanlık şirketi Freemarket'in başkanı Lorenzo Bernaldo de Quirós, "Bu, İspanyol aile şirketlerinde görülen tipik bir hikâye: Yeterince takdir edilmediğini hisseden ikinci kuşak işi profesyonellerden daha iyi yönetebileceğine kendini ikna eder" diyor.

Şirket, Inditex'in daha fazla Anglo-Amerikan çizgisinde yönetileceğini, yeni CEO'nun lider yönetici rolü üstleneceğini ve yönetim komitesinin daha fazla güç kazanacağını öne sürerek, bu tür bir kategorize edilişi şiddetle reddediyor.

Analist Critchlow, "Bu, Marta'nın Pablo'dan devraldığı bir durum değil. Marta'nın rolü yönetici olmak değil, Pablo yönetici başkandı" diyor ve şirketin hisselerinin Marta Ortega'nın gelişinden değil, eski CEO Isla'nın yerine "göreceli olarak bilinmeyen bir kişinin" geçmesinden dolayı düştüğünü söylüyor.

Yeni CEO Óscar García Maceiras, Inditex'te geçen mart ayından beri çalışıyor ve asıl deneyim kazandığı mesleği avukatlık. Inditex dijitalleşmeyi ve operasyonlarının sürdürülebilirliğini artırmaya çalışırken yatırımcıların bakacağı kişi Maceiras olacak.

Ancak Marta Ortega'nın yükselişi, aile bağlarının, Inditex'i şekillendiren iki evliliğin ve İspanya'nın en büyük servetine sahip lider markasının geleceği açısından önemini koruyor. Gerçekten de, bu hafta şirket tarafından yapılan duyuru grupta bir sarsıntının habercisi olduğu gibi, 1984'te Marta’nın doğumu sırasında da bir sarsıntı yaşanmıştı.

Diğer kadının filmlere konu olacak yükselişi...

Marta doğduğunda, Amancio hâlâ ilk karısı Rosalía Mera ile evliydi. Mera'nın biyografisine göre, doğumuna kadar kocası Amancio’nun Marta'nın annesi Flora Pérez ile olan ilişkisinden habersizdi.

Bugün, Amancio'nun ikinci karısı olan Pérez, ailenin Inditex yönetim kurulundaki toplam yüzde 60 hissesini temsil ediyor ve iki erkek kardeşi de on yıllardır grup için çalışarak Zara ve Massimo Dutti'yi yönetiyor. Marta'nın kocası Carlos Torretta da Zara.com için çalışıyor.

Buna karşılık, Ortega'nın ablası Sandra, Inditex'in yönetiminde hiçbir rol oynamıyor, ancak annesi Mera'nın 2013'teki ölümü üzerine, Forbes tarafından 6.3 milyar euro servetle Amancio’nun 67 milyar euro olarak tahmin edilen servetinden sonra İspanya'nın ikinci en büyük servetine sahip…

Şirket, Marta Ortega'nın annesi ve babasının bulunduğu Inditex'in yönetim kurulunda yerini aldığında bile Zara'daki rolünü sürdüreceğini söylüyor.

Şirkete yakın bir kişi, aile üyeleri de dahil, Inditex'in üst yönetiminde “uzun yıllardır orada olan, çok fazla deneyime sahip profesyonel bir ekip” bulunduğunu söylüyor.

Ama başkaları bu duruma pek ikna olmuş görünmüyor: İspanyol danışmanlık şirketinin başkanı Bernaldo de Quirós, "Bu şirket fantastik bir okyanus gemisi gibi. Mümkün olan en iyi durumda teslim edildi. Sorun şu ki, 10 yıl sonra şirketin artık bir Kraliçe Mary olmadığını görebilirsiniz" diyor.
Kaynaklar: Financial Times - Fortune