ABD’de Yüksek Mahkeme'nin ‘Roe’ya karşı Wade’ olarak bilinen kürtaj hakkı kararını bozması ülkeyi kürtajın halen yasal olduğu ve yasaklandığı veya ciddi şekilde kısıtlandığı iki yarıya böldü.

Yüksek Mahkeme'nin kürtaj kısıtlamaları üzerindeki kontrolü eyaletlere geri vermesinin ardından, yaklaşık 40 milyon kişiye ev sahipliği yapan dokuz eyalet hızla kürtaj yasağı getirmişti.

Ohio'da, bir fetüsün tespit edilebilir kardiyak aktivitesi varsa kürtajı yasaklayan bir yasa, federal bir yargıcın son üç yıldır yasayı engelleyen ihtiyati tedbir kararını kaldırmasından sonra yürürlüğe girdi. 

Tennessee'de başsavcı, federal temyiz mahkemesinden, yasanın yürürlüğe girmesi için 30 gün beklemek yerine, devletin kürtaj yasağını derhal uygulamaya başlamasına izin vermesini isteyen acil bir önerge verdi.

Teksas ve Arizona gibi yoğun nüfuslu eyaletlerdeki kürtaj sağlayıcıları, yasal karışıklık ve yaklaşan yasakların ortasında hizmetleri durdurduklarını açıkladı. 

Mahkemenin kararına öfkelenen binlerce insan, cuma gecesi ülke genelinde şehirlerde yürüdü. Protestolarda kadınların hayatlarını ve ekonomik durumlarını tehlikeye atacak ve yoksul kadınları ve ırksal azınlıkları en ağır şekilde etkileyecek karar kınandı.

Bu tepkiye karşılık kürtaj karşıtı gruplarsa Mahkeme’nin kararını milyonlarca hayat kurtaracak bir karar olarak selamladı ve yarım yüzyıllık örgütlenme ve mücadelenin zirvesi olarak nitelendirdi.

ABD Yüksek Mahkemesi'nde muhafazakâr, Cumhuriyetçi ABD başkanları tarafından atanan altı yargıç ve Demokratlar tarafından atanan üç yargıç bulunuyor

ABD Yüksek Mahkemesi'nde muhafazakâr, Cumhuriyetçi ABD başkanları tarafından atanan altı yargıç ve Demokratlar tarafından atanan üç yargıç bulunuyor. 24 Haziran’da muhafazakâr çoğunluğunun desteklediği 6’ya 3'lük bir kararla, hamilelikte 15 hafta sonrasında kürtajı yasaklayan Cumhuriyetçi destekli Mississippi yasasını onaylandı. 

Cumhuriyetçi Yargıçlar, bir fetüsün rahim dışında (hamileliğin 24 ila 28. haftaları arasında) yaşayabilir olmasından önce yapılan kürtajlara izin veren 1973’de alınan Wade kararının yanlış verildiğini çünkü ABD Anayasası’nın kürtaj haklarından özel olarak bahsetmediğine atıfta bulundu.

Kadınlara anayasal olarak kürtaj hakkı tanıyan ve ülke çapında yasallaştıran ‘Roe’ya karşı Wade’ kararının bozulması, kürtajı sınırlamak veya yasaklamak isteyen Cumhuriyetçilere ve dini muhafazakârlara önemli bir zafer kazandırdı.

Yüksek Mahkeme'nin cuma günü anayasal kürtaj hakkını sona erdirme kararı hemen başka bir geniş kapsamlı soruyu gündeme getirdi: Doğum kontrolü ve eşcinsel evlilik de dahil olmak üzere diğer kişisel konulardaki hakların altındaki yargısal zeminin sallantıya girip girmeyeceğini...

Yüksek Mahkeme'yi kontrol eden yargıçların büyük çoğunluğunun muhafazakâr, Cumhuriyetçiler tarafından atanması Yüksek Mahkeme’nin, kişisel seçimlere doğrudan dokunan konularda, açık bir sağa kaymanın sadece başlangıcında olduğu yorumlarına neden oldu.

Fransa Başbakanı Élisabeth Borne.

Fransa'dan ABD'deki karara tepki: Kürtaj hakkı Anayasa'da tanımlanacak ve güvence altına alınacak

Bu arada Fransa Başbakanı Élisabeth Borne, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron hükümetinin kadınların kürtaj hakkının Fransa Anayasası'nda tanımlanmasını "güçlü bir şekilde destekleyeceğini" açıkladı. 

ABD Yüksek Mahkemesi'nin kararı "dünyadaki kadınlar için bir felaket!"

Borne, Macron'un partisinin Parlamento'nun alt meclisindeki üst düzey bir milletvekili olan Aurore Bergé'nin, cumartesi günü France Inter radyosuna verdiği demeçte, ABD Yüksek Mahkemesi'nin kararının "dünyadaki kadınlar için bir felaket" olduğunu ve milletvekillerinin konuyla ilgili gelecekte bu yönde atılacak herhangi bir adımı önlemek için şimdiden harekete geçmeleri gerektiğine yönelik açıklamasına olumlu tepki gösterdi.

Bergé, "Kadın hakları her zaman düzenli olarak baltalanan kırılgan haklardır. Bu konuda hiçbir risk almamalıyız" demişti.

Kürtaj Fransa'da 1975'ten beri yasaldır ve bu yıl kabul edilen bir yasa,  kürtaj için son tarihi hamileliğin 12’inci haftasından 14. haftasına kadar uzattı. Kürtaj yaptırmak tamamıyla Fransa'nın sosyal güvenlik sistemi kapsamındadır. İsveç’de hamileliğin 18’inci haftasına, Hollanda’da 22’inci haftaya ve Birleşik Krallık’da hamileliğin 24’üncü haftasına kadar kürtaj yaptırılabiliyor.

Fransa’da sol partiler, kürtaj hakkını Anayasa'da güvence altına alma çabalarını destekleyeceklerini belirtti.

Bu ay yapılan seçimlerde Fransa Ulusal Meclisi'nde büyük kazanımlar elde eden aşırı sağ, kürtaja uzun zamandır içgüdüsel olarak karşıydı. Ancak aşırı sağcı lider Marine Le Pen, partisinin imajını yumuşatma ve daha fazla kadın seçmen çekebilmek olarak son yıllarda duruşunu biraz da olsa değiştirdi. Le Pen son süre uzatımına karşı çıkarken, kürtaj hakkından yana olduğunu söylüyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron, cuma günü Twitter'dan, kürtajın "tüm kadınlar için korunması gereken temel bir hak" olduğunu yazdı. Fransa Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, ABD'deki federal yetkililere "kürtaj hakkını korumak için mümkün olan her şeyi yapmaları" çağrısında bulundu.

Kaynak: The New York Times