Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu, ICIJ'in yayımladığı ‘Cyprus Confidential’ dosyasının ardından, Avrupa Parlamentosu’nda ifşalar hakkında özel bir oturum yapıldı.

Oturuma katılan bir AB parlamenteri, ifşaatların tüm AB’nin nasıl bir "gangster cenneti"ne dönüştüğünü gösterdiğini söyledi.

Avrupa Birliği milletvekilleri, Rusya'ya yönelik yaptırımları gevşek bir şekilde uyguladığı için güney Kıbrıs'ı eleştirdi. AB milletvekilleri ‘Cyprus Confidential’ araştırma dosyasındaki ifşaaların yayımlanması sonrasında, Avrupa Birliği’nde kara para aklamayla mücadele sisteminde boşlukların kapatılması çağrısında bulundu.

Fransa'nın Strazburg kentindeki Avrupa Parlamentosu’nun özel oturumuna katılan yetkililer, AB genelinde, uygulanan yaptırımların delinmesine yönelik cezai süreçlerin daha iyi koordine edilmesi için mevcut müzakerelerin hızlandırılmasını ele aldı.

Parlamento özel oturumu, Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'nun Alman araştırmacı gazetecilik kuruluşu Paper Trail Media ve 67 diğer medya kuruluşuyla ortaklaşa yürüttüğü son araştırma dosyasındaki bilgilerin tartışılması amacıyla yapıldı.

"Oligarkların yaptırımları ihlal etmesine olanak tanıyan herhangi bir üye devlet sorumlu tutulmalıdır"

AB’nin uyguladığı yaptırımların ihlaline ilişkin cezai suçların ve cezaların tanımlanmasına yönelik Direktif raportörü Sophie In 't Veld, oligarkların yaptırımları ihlal etmesine olanak tanıyan herhangi bir üye devletin sorumlu tutulması gerektiğini söyledi.

“Yolsuzluk ve mali suistimaller söz konusu olduğunda, suçlu genellikle ulusal makamlardır. Ulusal makamlar suç ortaklarıdır”

Raportör, "Yolsuzluk ve mali suistimaller söz konusu olduğunda, suçlu genellikle ulusal makamlardır. Ulusal makamlar suç ortaklarıdır. Avrupa Birliği bir gangster cennetine dönüşüyor, çünkü tam bir cezasızlık var" dedi.

Cyprus Confidential dosyası, Kıbrıs merkezli altı hizmet sağlayıcısından ve bir web sitesi şirketinden sızdırılan 3,6 milyondan fazla belgeye dayanıyor. 

Dosya, adanın güneyindeki finansal hizmet firmalarının, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yakın çevresi de dahil, Rus seçkinlerinin servetlerini nasıl koruduklarını ve Rusya'nın 2014'te ve 2022'de Ukrayna'ya saldırmasıyla milyarlarca dolarlık Rus varlığını yaptırım tehdidinden nasıl kurtardıklarını ortaya çıkardı.

AB Komisyonu'nun demokrasi ve demografiden sorumlu başkan yardımcısı Dubravka Šuica, komisyonun "Avrupa yaptırımlarının ihlal edildiği iddialarını çok ciddiye aldığı”nı söyledi.

Šuica, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı başlattığı savaştan 1,5 yıl sonra, AB yaptırımlarının ‘amaçlanan etkisini zayıflatabilecek herhangi bir ihlal veya atlatma girişimine karşı tetikte olunması'nın önemine değindi.

AB, Kıbrıslı yetkililerin dosyadaki ifşaatlara verdiği tepkiyi izliyor

Šuica, AB’nin Kıbrıslı yetkililerin dosyadaki ifşaatlara verdiği tepkiyi izlediğini de sözlerine ekledi.

Cyprus Confidential'ın geçen hafta, 14 Kasım'da yayınlanmasından kısa bir süre sonra, Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodoulides, Kıbrıs Rum hükümetinin soruşturmanın bulgularını adı açıklanmayan bir "üçüncü ülkeden", mali suç uzmanlarından oluşan bir ekibin yardımıyla soruşturacağına söz verdi.

Hristodoulides Associated Press'e verdiği bir röportajda, "Amacımız tam olarak ülkemizin adına ne ima ne de gölge düşmemesidir" dedi ve ‘hükümetin ülkenin finans sektörünü temizlemek için şimdiden çaba sarf ettiği’ni, herhangi bir olumsuz tanıtımın güney Kıbrıs’ın "özel yatırımı çekme yeteneğini olumsuz etkilediği”ni kaydetti.

AP'nin bildirdiğine göre, güney Kıbrıs şu anda mali suçları veya yaptırımlardan kaçınmayı engelleyecek bağımsız bir organ oluşturma sürecinde ve parlamentoda tartışılmak ve onaylanmak üzere bir yasa tasarısı hazırlandı.

Kıbrıs Rum medyası, Hristodoulides’in bağımsız bir organ kurulması fikrine karşı bir miktar direnç olduğunu bildirdi.

Fileleftheros gazetesinin edindiği bilgilere göre, şu anda bağımsız bir organın oluşturulması konusunda "anlaşmazlık" var.

Kıbrıs Barosu, baroya kayıtlı üye avukatları bağımsız bir denetim organına tabi tutmak istemiyor

Gazete, Kıbrıs Barosu’nun, “baroya kayıtlı üye avukatları bağımsız bir denetim organına tabi tutmak istemediği”ni bildirdi.

Yolsuzlukla mücadele eden Uluslararası Şeffaflık Örgütü, Kıbrıslı Rum yetkilileri Kıbrıs’ın finansal hizmetler sektöründeki kötü uygulamaları ayıklamak için kararlı önlemler almaya çağırdı.

Sofya merkezli Demokrasi Araştırmaları Merkezi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, 2020 yılı itibarıyla Rusya'dan tahmini 200 milyar dolardan fazla yatırımla, Kremlin bağlantılı oligarklar güney Kıbrıs'ın siyasi ve mali işlerinde önemli bir etkiye sahip oldu.

‘Kıbrıs Rum siyasileri Kıbrıs Cumhuriyeti Merkez Bankası'nı sistemin düzenleyicisinden ziyade koruyucusu haline getirdi’

Aynı araştırmada, Rusya’dan Güney Kıbrıs’a para akışının, Kıbrıs'ın güçlü bankaları, offshore hizmet sağlayıcıları, dünyanın en büyük 4 muhasebe firmasından PwC gibi muhasebe firmaları ve 4.000 avukattan oluşan hukukçu ordusu için büyük bir kazanç kaynağı olduğu belirtildi. Ayrıca tüm bu unsurların, Avrupa'nın en katı kurumsal gizlilik kurallarının bir kısmını inşa eden ve Kıbrıs Cumhuriyeti Merkez Bankası'nı sistemin düzenleyicisinden ziyade koruyucusu haline getiren Kıbrıslı Rum siyasi sınıfıyla derinden iç içe geçtiği kaydedildi.

Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün geçici politika başkanı Maíra Martini yaptığı açıklamada, "Kıbrıs'ta ve ötesinde finans dışı sektördeki kolaylaştırıcılara karşı kararlı eylem çok gecikmiş durumdadır. Bu kolaylaştırıcılar, dünyanın dört bir yanındaki süper zenginlere hiçbir soru sorulmaksızın hizmet veriyor" dedi.

ICIJ, sızdırılan belgeleri inceleyerek, altı Kıbrıs Rum profesyonel hizmet firmasının, Rusya'nın 2014'te Kırım'ı ilhak etmesi ve Donbas'taki savaştan sonra Batı veya Ukrayna yaptırımlarına tabi tutulan 25 Rus uyruklu namına ve Şubat 2022'den bu yana yaptırım uygulanan 71 Rus müşteri adına çalıştığını tespit etti.

İngiltere'de federasyon Rus oligark Abramovich'in bir dönem patronu olduğu Chelsea hakkında soruşturma başlattı

Bunların arasında milyarder oligark ve Chelsea Futbol Kulübü'nün eski sahibi Roman Abramovich de var. Dosya ifşaatları sonucunda İngiltere’de Premier Lig ve Futbol Federasyonu, Chelsea hakkında soruşturma başlattı. Önde gelen, spor alanında uzmanlaşmış dört avukatın, belgeleri inceleyen gazetelerden The Guardian'a yaptığı açıklamada, yapılan ödemelerin bir kulübün geleceğini riske atabilecek pervasız harcamaları önlemeyi amaçlayan Birleşik Krallık lig kurallarını ihlal etmiş olabileceğini söyledi.

Chelsea’nin bir sözcüsü gazeteye verdiği demeçte, iddiaların "kulübün şu anki sahipliğinden önceye dayandığı"nı bildirdi ve kulübün bilgisinde olmayan belgelere dayanan ifşaların, şu anda kulüpte bulunan herhangi bir kişiyle ilgili olmadığını ileri sürdü.

İsveçli milyarderin Kıbrıs ve İsveç'teki varlıkları donduruldu

İsveç'teki yetkililer de harekete geçti. Dosya için belgeleri inceleyen İsveç medyasından SVT'nin, yaşlanma karşıtı tedavide kullanılan Restylane'nin milyarder mucidi Bengt Ågerup'un güney Kıbrıs’a ‘büyük miktarda para" taşıdığını ve yaklaşık 150 milyon dolar vergi borcu olduğunu iddia etmesinin ardından geçen hafta, Stockholm’da bir mahkeme, İsveçli milyarderin Kıbrıs ve İsveç'teki varlıklarını dondurdu. 

Onlarca Hintliye 'altın pasaport'

Cyprus Confidential soruşturması ile ICIJ ortaklarından Hintli medya şirketi The Indian Express, 2017 ve 2018 yılları arasında 66 Hindistan vatandaşının Kıbrıs vatandaşlığı aldığını belirledi. Haber, güney Kıbrıs'ın tartışmalı ve artık yürürlükten kaldırılmış olan yatırım karşılığı yurttaşlık programına ilişkin incelemeyi de yeniden canlandırdı.

The Indian Express muhabirleri, Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşlığı alan Hintli yatırımcılar arasında zengin bir sanayicinin aile üyelerinin, Hintli yetkililer tarafından dolandırıcılık soruşturması yapılan bir işadamı ve Kıbrıs'ta bir petrol rafinerisi lojistik şirketi açan ve vatandaşlık aldıktan kısa bir süre sonra şirketi kapatan bir çift olduğunu tespit etti.

Indian Express'in ifşaatına cevaben Hindistan hükümet eski sekreteri E. A. S. Sarma, Hindistan vatandaşlarının çifte vatandaşlığa sahip olmasını yasaklayan anayasanın ilgili maddesini ihlal ettikleri iddia edilen Hint vatandaşlarının soruşturulması ve kovuşturulması çağrısında bulundu.
Kaynak: ICIJ