IMF (Uluslararası Para Fonu, International Monetray Fund)  Avrupa hükümetlerini, yoksul hanehalklarını korumaya devam etmeye ancak enerji tasarrufu yapılmasını ve yeşil enerjiye geçişi teşvik etmek için artan enerji maliyetlerini tüketicilere yansıtmaya çağırdı.

IMF Avrupa Departmanı Direktör Yardımcısı ve Alman ekonomisinin gözetimine liderlik eden Türkiyeli ekonomist Oya Celasun, IMF Direktör Yardımcısı, Avrupa iklim politikaları çalışmalarına liderlik eden Dora Iakova ve IMF’nin Baş Çevre Maliye Politikası Uzmanı Ian Parry’nin ortak bir makalesi dün IMF Blog’da yayımlandı.

Makalede, ‘Fosil yakıtların bir süre daha pahalı kalması muhtemel olduğundan, hükümetler yoksul hanehalklarını korurken enerji tasarrufunu teşvik etmek için perakende fiyatların yükselmesine izin vermelidir’ denildi.

IMF, mevcut geniş tabanlı destek önlemlerinin sadece enerji şokuna gerekli ayarlamayı geciktirmediğini, aynı zamanda küresel enerji talebini ve fiyatları yükselttiği konusunda uyardı.

Mevcut önlemler arasında Fransa, İspanya ve Portekiz'deki enerji fiyatlarına yapılan sınırlamaları, Almanya ve Hollanda'daki elektrik vergisi indirimleri, İtalya ve Yunanistan'daki enerji sübvansiyonları ve Almanya ve İngiltere'deki enerji ödenekleri yer alıyor.

Oya Celasun, hanehalklarını fiyat kontrolleri, vergi indirimleri ve sübvansiyonlarla yükselen maliyetlerden korumaya çalışan Avrupa hükümetlerinin aksine "enerji tasarrufunu ve fosil yakıtlardan geçişi teşvik etmek için yakıt maliyetlerindeki tam artışın son kullanıcılara geçmesine izin vermesi gerektiği"ni belirtti.

Makalede, hükümetlerin aynı zamanda düşük gelirli hanehalklarını desteklemek için yardım önlemleri almaları gerektiği vurgulandı.

Politika değişikliğine gidilmesi gereğine işaret edilen makalede, “fiyat kontrolleri gibi geniş tabanlı destekten, daha yüksek enerji faturalarından en çok zarar gören düşük gelirli hanelere yapılan transferler gibi hedefli rahatlamaya geçilmelidir” denildi.

IMF, birçok ülkede, artan enerji fiyatıyla mücadele maliyetinin bu yıl ekonomik üretimin yüzde 1,5'ini aşacağını tahmin ediyor. 

En yoksul % 20'nin yaşam maliyeti, en zengin % 20'den iki kat daha fazla artacak

Hükümetlerin ticari şoklardan kaynaklanan reel milli gelir kaybını önleyemeyeceğinin belirtildiği makalede, geniş tabanlı desteklerin en yoksul yüzde 20’yi desteklemekten daha pahalıya mal olduğu vurgulandı.

Makalede, Avrupa’daki en zengin % 20 ile en yoksul % 20’nin yaşam maliyetlerinin karşılaştırıldığı bir tabloya yer verildi.

Örnek olarak sunulan Estonya ve Birleşik Krallık'ta, hanehalklarının en yoksul yüzde 20'sinin yaşam maliyetlerinin en zenginlerinkinden yaklaşık iki kat daha fazla artacağı ifade edilerek, ‘bu nedenle, artan enerji fiyatlarıyla başa çıkmakta en az araca sahip olan düşük gelirli hanehalklarını desteklemek için rahatlama önlemleri almak bir önceliktir’ vurgusu yapıldı.

Makalede, IMF’den Anıl Arı, Nicolas Arregui, Simon Black, Aiko Mineshima, Victor Mylonas, Iulia Teodoru ve Karlygash Zhunussova'nın araştırmalarından da yararlanıldı.
Kaynaklar: IMF Blog – Financial Times