Avrupa Birliği’nin Kıbrıs Cumhuriyeti’ne vadettiği 1.2 milyar euronun taksit taksit ödenmesi birçok reformun yapılmasına bağlı. Şayet reformlar AB’nin talep ettiği şekilde yapılmazsa, İyileşme ve Dayanıklılık Planının (SAP) ilk dilimi olan 65 milyon euronun ödenmesi askıya alınacak.

Tasarıların kabulünde gecikme olması ve dolayısıyla ilgili reformların uygulanmaması durumunda da ilk taksit ödemesi askıda tutulacak. 

Avrupa Komisyonu, Kıbrıs Rum hükümetinin finansman ödemesi talebine ilişkin yaptığı incelemede kilometre taşlarının ve hedeflerin tatmin edici bir şekilde karşılanmadığını tespit ederse, Avrupa Birliği’nin ilgili kurumları mali katkının tamamının veya bir kısmının ödemesini askıya alıyor.

Kıbrıs Rum Parlamentosu'ndan, bu yıl sonuna kadar, daha önce üzerinde uzlaşılan tarihlerde yasal değişiklikleri onaylaması şart koşuluyor. Bu yasal değişiklikler, iklim tarafsızlığı, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının (YEK) yaygınlaşması, kamu idaresi reformu, yerel/öz-yönetim reformu, hükümet ve yargı sisteminin yeniden düzenlenmesi, yolsuzlukla mücadele ve mali ve mali istikrarın garantisine yönelik yasalarda yapılacak değişikliklerden veya yeni yapılacak yasalardan oluşuyor.

[Güney] Kıbrıs Cumhuriyeti yıl sonuna kadar toplam 14 hedef / kilometre taşını yerine getirmesi gerekiyor. 

Bu hedefler arasında, ilk iki sırayı yenilenebilir enerji kaynaklarının (YEK) yaygınlaşması ve İyileştirme Planı Bilgi Sistemi’nin geliştirilmesi alıyor.

Yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırılması hedefi:
a) Küçük ve orta ölçekli işletmelerde, belediyelerde, topluluklarda ve daha geniş kamu sektöründe enerji verimliliği yatırımlarını teşvik etmek.

b) YEK ve evlerde enerji verimliliği önlemlerini teşvik etmek ve aynı zamanda engelli hanelerde enerji yoksulluğu gibi sorunlarla mücadele etmek.  

c) Kamu ve yerel yönetimlerde ve aynı zamanda STK'larda YEK ve enerji verimliliği önlemlerinin kullanımını teşvik etmek ve iklim değişikliğiyle mücadele ve iklim değişikliğine uyum sağlama konusunda yerel toplulukları desteklemek.

İyileştirme Planı Bilgi Sisteminin geliştirilmesi ve işletilmesi
İyileştirme Planı'nda yer alan ilk hedeflerin ve kilometre taşlarının ölçülerinden biri, yıl sonuna kadar İyileştirme Planı Bilgi Sisteminin geliştirilmesi ve işletilmesidir. Bilgi Sistemi, Plan tedbirlerinin uygulanmasındaki ilerleme hakkında Avrupa Programları, Koordinasyon ve Kalkınma Genel Müdürlüğü, Koordinasyon Otoritesini bilgilendirecek ve ilgili izleme organları ve denetim makamları gibi tüm AB organlarının sisteme erişimi olacak.

2021'in sonuna kadar ilk ödemenin alınması için parlamentodan geçmesi gereken reformlarsa şöyle:

Reform 1: Enerji reformu

İklim tarafsızlığı, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının penetrasyonu

- Elektrik piyasasının rekabete açılmasını kolaylaştırmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarının benimsenmesi ve kullanılmasının teşvik edilmesi için yetkili Kıbrıs Elektrik Kurumu tarafından Kıbrıs İletim Sistemi İşletmecisinin (TSOC) bağımsızlığının sağlanması.

Değişecek/Yapılacak Yasalar: "2021 Yılı Elektrik Piyasası Düzenleme (Değişiklik) Kanunu"

AB'ye parlamentodan geçiş için verilen taahhüt: Aralık 2021.

Reform 2: Kamu Yönetimi Reformu

- Daha iyi politika oluşturma ve politka uygulaması için idari kapasitenin güçlendirilmesi ve kamu idaresinin prosedürlerinin ve işleyişinin iyileştirilmesi.

- Kamu hizmetlerindeki boş kadroların doldurulması için adayların değerlendirilmesi ve seçimi için yeni bir çerçevenin ve çalışan performansının değerlendirilmesine yönelik yeni düzenlemelerin getirilmesi.

Değişecek/Yapılacak Yasalar:
* "Kamu Hizmeti (Değişiklik) Kanunu".

* "Kamu Görevinde Yükselme, Bölümler Arası Yükseltme ve İlk Atama ve Yükseltme Adaylarının Değerlendirilmesi Hakkında Kanun".

* "Kamu Hizmeti (Çalışan Değerlendirme) Yönetmeliği".

AB'ye parlamentodan geçiş için verilen taahhüt: Aralık 2021.

Reform 3: Yerel yönetim reformu ve mekansal planlama

Değişecek/Yapılacak Yasalar:
* "2020 Yılı Topluluklar (Değişiklik) Yasası".

* “2020 Yılı Belediyeler (Değişiklik) Kanunu.

AB'ye parlamentodan geçiş için verilen taahhüt:: Aralık 2021

Not: 2015 Yılı İl Külliyeleri Kanunu'na ilişkin yasa tasarısının kabulü için AB'ye taahhüt tarihi, Haziran 2024'tür.

Reform 4: Yargı reformu

-  Adaletin etkinliği ve işlevselliğinin sağlanması.

-  Mahkemelerde bekleyen davaları azaltma taahhüdünün yerine getirlmesi.

* Aralık 2021'e kadar gecikmiş/birikmiş dava dosyalarını azaltmak için bir Eylem Planının sunulması.

* Haziran 2024'e kadar gecikmiş davaların % 20 oranında azaltılması.

* Haziran 2026'ya kadar gecikmiş davaların % 40 azaltılması.

Değişecek/yapılacak yasalar: İkincil yargı reformu reformu ve Yüksek Mahkeme'nin yapı ve işleyişinin modernizasyonu ile ilgili olarak gözden geçirilmiş Kanun Tasarısı, gecikmiş davalar-birikmiş davalarla ilgilenmek için ayrı bir Temyiz Mahkemesi oluşturulması.

* "2021 Anayasasının Altıncı Değişikliği Hakkında Kanun".

* "2021 tarihli Adaletin İdaresine Dair Kanun (Çeşitli Hükümler) (Değişiklik) Kanunu".

* "2021 Yılı Mahkemeler Değişiklik (Değişiklik) Kanunu".

Kıbrıs'ta Ticaret Mahkemesi ve Deniz Mahkemesi kurulması ve işletilmesine ilişkin kanun tasarıları:

* "2019 Yılı Ticaret Mahkemesi ve Deniz Mahkemesi Kanunu".

* "2019 tarihli Mahkemeler Kanunu (Değişiklik)".

* "2019 tarihli Mahkemeler Değişikliği (Değişiklik) (No. 6) Yasası - Kıdemli Bölge Hakimi ve Bölge Hakiminin görev süresinin uzatılması için".

* "2019 tarihli Mahkemeler Kanunu (Değişiklik) - Bölge Mahkemesi bünyesinde, kredi tesisleri veya menkul kıymetlerden kaynaklanan veya bunlarla ilgili olarak ortaya çıkan anlaşmazlıkları karara bağlamak üzere yeni bir özel yargı yetkisinin oluşturulması.

AB'ye parlamentodan geçiş için verilen taahhüt: Tasarılar, [Güney] Kıbrıs Cumhuriyeti'nin gecikmiş davaları Haziran 2024'e kadar % 20 ve Haziran 2026'ya kadar % 40'a kadar azaltma taahhüdünü yerine getirmek amacıyla Aralık 2021'de Avrupa Komisyonu'na sunulacak Eylem Planında yer alıyor.

Reform 5: Yolsuzlukla mücadele

- Yolsuzlukla mücadele için yasal ve kurumsal çerçevenin iyileştirilmesi.

- Yolsuzlukla mücadele için yeni bir organ-kurum kurulması.

Değişecek/Yapılacak Yasalar:
* "2019 Kamu Kararlarında Şeffaflık ve İlgili Hususlar Kanunu".

* "2017 Yılı Yolsuzluk Eylemlerinin Bildirilmesine Dair Kanun" (yolsuzluk eylemlerine ilişkin bilgileri ifşa edenlerin korunması için).

AB'ye parlamentodan geçiş için verilen taahhüt: Aralık 2021.

Not : 2019 Yılı Yolsuzlukla Mücadele Bağımsız Otoritesinin Kurulması ve İşletilmesi Hakkında Kanun Tasarısının kabulü için AB'ye taahhüt tarihi Mart 2022'dir.

Reform 6: Mali ve finansal istikrarın sağlanması

- Donuk kredilerin halli için Çerçeve ve Eylem Planı-MEX.

- Agresif vergi planlaması-ATP.

Değişecek/Yapılacak Yasalar:
* "2021 Yılı Kredi Kolaylaştırma ve İlgili Hususlar (Değişiklik) Kanunu".

* "2021 tarihli Gayrimenkul Hukuku (İş, Tescil ve Değerleme) (Değişiklik) Kanunu".

* "2021 Yılı Gayrimenkul Devir ve İpotek Kanunu (Değişiklik) Kanunu".

* 2021 Yılı Gelir Vergisi (Değişiklik) (1 Sayılı) Kanunu ".

* "Cumhuriyetin Müdafaasına Olağanüstü Katkı (Değişiklik) (2 Sayılı) 2021 tarihli Kanun".

AB'ye parlamentodan geçiş için verilen taahhüt: Aralık 2021.

Reform 7: Enerji verimliliği

İklim tarafsızlığı, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının penetrasyonu

- YEK'in daha fazla nüfuz etmesi amacıyla enerji depolaması için düzenleyici bir çerçevenin oluşturulması.

Değişecek/Yapılacak Yasalar:

* Transfer ve Dağıtım Kuralları (KDM).

* Elektrik Piyasası Kuralları (KAH).

AB'ye parlamentodan geçiş için verilen taahhüt: Aralık 2021.

Kaynak: Inbusinessnews