Çin lideri Şi Cinping ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana ilk kez çarşamba günü telefonla görüştü. Çin lideri Şi Cinping Zelenski’yi telefonla arayan taraftı.

Zelenski Twitter’dan yaptığı açıklamada, Şi Cinping ile "uzun ve anlamlı bir telefon görüşmesi yaptığı”nı kaydetti. 

Çin resmi haber ajansları, iki liderin "Ukrayna krizi”ni ve ülkelerinin ikili ilişkilerini tartıştığını bildirdi.

Çin Dışişleri Bakanlığı, web sitesinde yayınlanan bir açıklamada, "Ukrayna krizinin siyasi çözümü konusunda tüm taraflarla derinlemesine iletişim için" Ukrayna'ya ve diğer ülkelere Avrasya meseleleri için özel bir temsilci göndereceğini duyurdu.

Öte yandan çarşamba günü Pavlo Riabikin Ukrayna'nın Çin büyükelçisi olarak atandı. Riabikin daha önce Ukrayna stratejik endüstriler bakanıydı. Son iki yıldır Ukrayna Çin'de sadece bir maslahatgüzar tarafından temsil ediliyordu.

Çin Dışişleri Bakanlığı’nın görüşmeye ilişkin açıklamasında, "Artık rasyonel düşüncelerin ve seslerin sayısı arttığına göre, tüm taraflar krize siyasi bir çözüm için elverişli koşullar oluşturma fırsatını değerlendirmelidir. Tüm tarafların Ukrayna'daki kriz üzerinde derinlemesine düşüneceğini ve diyalog yoluyla Avrupa'nın uzun vadeli istikrarı için ortak bir yol arayacağını umuyoruz" denildi.

Şi Cinping geçen ay Rusya'ya üç günlük bir ziyaret yapmıştı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Çin lideri ile yaptığı görüşmelerden sonra, görüşmelerin birçok bölümünün "Rus yaklaşımlarıyla uyumlu" olduğunu söylemişti.

Çin'in daha önce Rusya ve Ukrayna arasında barışın sağlanması için sunduğu 12 maddelik plan, ABD ve Avrupa tarafından büyük ölçüde reddedildi ve yetkililer Çin'in Rusya'nın pozisyonunu büyük ölçüde desteklediğini kaydetti. Pekin, ABD'yi Ukrayna'ya silah sağlayarak çatışmayı körüklemekle ve Çin'in uzlaşma çabalarını reddetmekle suçladı.

Ukraynalı yetkililer, Çin'in tüm ülkelerin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasını talep eden, ancak geri kalanına değinmeyen girişiminin ilk bölümünü memnuniyetle karşılayarak temkinli davrandı.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, geçen ay Çinli mevkidaşı Qin Gang ile yaptığı telefon görüşmede Ukrayna'nın kendi barış önerisine değindi. Ukrayna’nın barış planında Ukrayna'nın sınırlarının restorasyonu ve tüm Rus birliklerinin çıkarılması taleplerini içeriyor ki bu noktalara Çin planında değinilmiyor.

Çin'in kendisini Ukrayna'da bir arabulucu olarak konumlandırma çabası, geçen ay İran ile Suudi Arabistan arasında yedi yılın ardından diplomatik ilişkilerin kurulmasına yönelik bir anlaşmaya öncülük etmesinden destek alıyor. Ancak Ukrayna'da bir çözüme ulaşmak çok daha zor görünüyor. 

Bazı analistler, Çin'in Ukrayna açılımını Rusya ile ilişkilerini derinleştirmekte bir kılıf olarak kullandığını düşünüyor. 

Çin lideri ve Rusya lideri Putin, Moskova'nın geçen yıl Ukrayna savaşını başlatmasından kısa bir süre önce ülkelerinin "sınırsız" bir dostluğa sahip olduğunu ilan etti. Geçen ay Moskova'da iki ülke arasında 2030 yılına kadar ekonomik bağları güçlendirmek üzere 10 anlaşma imzalandı.
Kaynak: Wall Street Journal