Rusya’da Ukrayna savaşı nedeniyle çok sayıda polis memurunun cepheye gitmesiyle, ülkenin pek çok kentinde güvenlik boşluğu oluştu. Bu boşluğu giderek artan şekilde milliyetçi ve paramiliter gruplar dolduruyor. Başta Russkaya Obshchina (Rus Topluluğu) olmak üzere, bu gruplar resmi bir yetkiye sahip olmamalarına rağmen, polis yetkisiyle hareket ediyor, göçmenleri hedef alıyor ve LGBTQ topluluğu gibi gruplara baskınlar düzenliyor. 

Savaş, Rusya'nın iç kesimlerindeki iş gücünü tüketti; askerler, bazen bir yıllık maaştan fazla ikramiye imzalayarak orduya çekiliyor. Rusya’da hiçbir boşluk, polis memurlarının cepheye gitmek için bıraktığı boşluk kadar kanun ve düzeni bozmadı.

Polisler cephede, sokaklar paramiliterlerin elinde

Rusya İçişleri Bakanlığı, son bir yılda 33.000 polis memurunun orduda görev almak üzere teşkilattan ayrıldığını, ülke genelinde 172.000 kişilik açık bulunduğunu açıkladı. Devlet Başkanı Vladimir Putin de mart ayında bu açığı kabul ederek, "İçişleri sisteminde ciddi bir personel eksikliği var." demişti.

Wall Street Journal’ın haberine göre polis yokluğunda kanunsuz güvenlik oluşumları devreye giriyor. Bunların en büyüğü, ülke genelinde 150’den fazla şubesi bulunan Russkaya Obshchina. Grubun üyeleri Telegram ve VK (Rusya'nın Facebook'u) gibi sosyal medya platformlarında organize oluyor; acil durumlarda kullanılmak üzere bir “panik butonu” içeren mobil uygulama dahi sunuyorlar.

Devlet dışı gruplar yetkili olmamalarına rağmen devriye geziyor, asker yazıyor, baskın düzenliyorlar

Sosyal medyada yayınlanan videolarda, bu grupların küçük suçlara müdahale ettiği, göçmenleri zorla karakola götürdüğü, LGBTQ bireylerin özel etkinliklerine baskın düzenlediği, insanları zorla askere yazdığı görülüyor. Özellikle Novosibirsk, Krasnoyarsk ve Tümen gibi kentlerde bu faaliyetler daha yoğun.

Müslümanlara karşı ayrımcı söylemler kullanıyor ve Ortodoks-muhafazakâr çizgilerini gündemde tutuyorlar

Grubun kurucularından olan Sibiryalı siyasetçi Andrey Tkachuk, "Polisin personel sıkıntısı çektiğini biliyoruz, biz destek vermeye hazırız." diyor. Ancak kamuoyuna açık konuşmalarında Müslümanlara karşı ayrımcı söylemler kullanıyor ve grubun Ortodoks-muhafazakâr çizgisini sık sık vurguluyor.

Baskınlar ve hedefler: Göçmenler, LGBTQ bireyler ve “geleneksel olmayan” yaşam biçimleri

Russkaya Obshchina, Kamensk-Uralski gibi küçük şehirlerde düzenledikleri baskınlarda, kişilerin kimlik bilgilerini sosyal medyada ifşa ediyorlar.Grup ayrıca Kırım’da bir gece kulübüne baskın düzenledi, içerideki kişileri sorgulayıp 14 kişiyi askerlik şubesine yönlendirdiğini açıkladı.

Kremlin destekli iş insanları bazı paramiliter grupları açıkça destekliyor

Kremlin’e yakın iş insanı Konstantin Malofeyev tarafından desteklenen “Rus Druzhina” ve “Northern Man” gibi diğer milliyetçi gruplar da benzer faaliyetlerde bulunuyor. Özellikle göçmenlere karşı yapılan ortak operasyonlar ve LGBTQ mekânlarına yönelik kapatma girişimleri bu grupların ortak taktiklerinden.

Sokak gücü meşrulaşırken devletin bilgisi ve onayı dahilinde hareket ettikleri iddia ediliyor

Rusya Soruşturma Komitesi Başkanı’nın grubu alenen desteklemesi, Russkaya Obshchina’nın devletin bilgisi ve onayı dahilinde hareket ettiğine yönelik spekülasyonları artırdı. Ancak grup, milliyetçi bir örgüt olmadığını, “geleneksel değerlere” bağlı kaldığını ve yalnızca “topluma hizmet” ettiğini savunuyor.

Yine de insan hakları savunucuları uyarıyor. Moskova merkezli Sova adlı kuruluşta görev yapan Vera Alperovich, "Şiddet üzerindeki tekelini paylaşan bir devlet için bu strateji ters tepebilir" diyor.

Putin’in çelişkisi

Savaş boyunca milliyetçi duyguları körükleyerek kamuoyu desteği kazanan Putin, aynı zamanda etnik çeşitliliği yüksek, yaklaşık 200 resmi azınlığın bir ülkede bu grupların kontrolden çıkmasının yaratabileceği risklerle karşı karşıya. 

İnfaz gruplarına giderek artan bağımlılık, özellikle savaş eğitimi almış ve savaştan travma geçirmiş gazilerin varlığıyla mevcut hassas dengeyi bozabilir. Bu durum, Kremlin'in Ukrayna'daki savaşını meşrulaştırmak için kullandığı, faşistlerle savaştığı yönündeki propagandaya da aykırıdır.

Haberin tamamını Wall Street Journal’dan okuyabilirsiniz.