Amazon.com bu hafta, 14.000 kurumsal pozisyonu kaldıracağını ve uzun vadede beyaz yakalı iş gücünün yaklaşık yüzde 10’unu azaltmayı planladığını açıkladı.

Paket teslimat şirketi UPS ise salı günü yaptığı açıklamada, son 22 ay içinde yönetici kadrosunu yaklaşık 14.000 kişi azaltmış olduğunu duyurdu. Öncesinde market zinciri Target 1.800 çalışanını işten çıkaracağını bildirmişti.

Ekim ayının başlarında ise Rivian Automotive, Molson Coors, Booz Allen Hamilton ve General Motors gibi şirketlerde çalışan birçok beyaz yakalı personel ya işten çıkarıldı ya da kısa süre içinde çıkarılacaklarını öğrendi.

Sonuç olarak, Amerika’daki on binlerce yeni işsiz beyaz yakalı çalışan, kendileri için uygun yeni fırsatların görünmediği, durgun bir iş piyasasına girmiş durumda.

Beyaz yakalıların işten çıkarılmasının ardında yapay zekaya kayış, siyasal belirsizlik ve artan maliyetler yatıyor

Büyük işverenler yeniden yapılanmaya gidiyor; beyaz yakalı pozisyonlarda kesintiler yaparak, ailelerini geçindirmek ve emekliliklerini güvenceye almak için iyi maaşlı ofis işlerine bel bağlamış deneyimli ve yeni çalışanlar için fırsatları azaltıyor. Veriler, ABD’de yaklaşık iki milyon kişinin 27 haftadan uzun süredir işsiz olduğunu gösteriyor.

Beyaz yakalı işten çıkarmalarının ardında kısmen şirketlerin yapay zekayı benimsemesi yatıyor. Üst düzey yöneticiler, yapay zekanın yüksek maaşlı çalışanların yaptığı işlerin daha fazlasını üstlenebileceğini umuyor. Yatırımcılar da şirket yönetimlerini, daha az çalışanla daha verimli çalışmaya zorluyor. Yavaşlayan işe alımların arkasında siyasal belirsizlik ve artan maliyetler de bulunuyor.

Tüm bu etkenler bir araya geldiğinde, ABD’de ofis işlerinin doğası yeniden şekilleniyor. İşini koruyabilen çalışanlarsa artan iş yükü altında eziliyor.

Amerikalıların iş bulma umudu azalıyor: Yalnızca %20’si kendinden çok emin

Bu yeniden yapılanma dalgası, hem yöneticilerde hem de çalışanlarda belirsizlik ve güvensizlik duygusunu artırıyor. Aynı zamanda iş arayanlar için de seçenekleri daraltıyor. WSJ-NORC tarafından bu yıl yapılan bir ankete göre, Amerikalıların yalnızca %20’si, isterlerse iyi bir iş bulabileceklerinden “çok” veya “son derece” emin olduklarını söyledi. Bu oran önceki yıllara göre belirgin biçimde düşük.

Mavi yakalı zanaatkârlara ya da uzmanlık gerektiren işlerde fırsatlar artıyor

Bu arada, ön saflarda çalışan, mavi yakalı ya da uzmanlık gerektiren işlerde fırsatlar artıyor. Şirketler, zanaatkâr, sağlık, turizm ve inşaat sektörlerinde çalışan eksikliğinden söz ederken; öte yandan danışman ve yönetici pozisyonlarındaki işe alımları durduruyor, perakende ve finans alanlarında personel çıkarıyor ve muhasebe ile dolandırıcılık denetimi gibi işlerde yapay zekayı devreye sokuyor.

Beyaz yakalı işler, uzun yıllar boyunca birçok Amerikalı çalışanın ulaşmak istediği rollerdi. Bu kişiler, mülakat şansı yakalayabilmek için üniversite masraflarını üstlendiler ve sonunda insan kaynakları yöneticisi ya da orta düzey mühendis gibi görece rahat pozisyonlara yerleştiler. Bir zamanlar istikrarlı olan bu pozisyonlar artık bir saatli bomba gibi…

Daha yüksek maaşlı ve lisans derecesi gerektiren işler yapay zekadan daha olumsuz etkileniyor

Philadelphia Federal Rezerv Bankası ekonomistleri, daha yüksek maaşlı ve lisans derecesi gerektiren işlerin, diğer pozisyonlara göre yapay zekaya daha fazla maruz kaldığını buldu.

Ekonomi büyürken işe alımlar zayıfladı ve ekonomistler bu sonbaharda istihdam yaratmanın daha yavaş olacağını öngörüyor. Böyle bir ortamda şirketler daha seçici hale geliyor ve hem deneyimli beyaz yakalılar hem de ilk işlerini arayan yeni mezunlar zor durumda kalıyor.

Bir işe alım firmasının yöneticisi olan Mo Toueg, son bir yılda iş arayan 40 yaşındakilerin sayısında artış gördüğünü söyledi. Wall Street Journal’ın görüştüğü Toueg, "Bana piyasadaki teknolojiye ayak uyduramadıklarını söylüyorlar. Teknoloji, beceri setlerinin çok gerisinde kalıyor." dedi.

İşe başvuranlar, iş ilanındakiyle neredeyse aynı iş deneyimine sahip adaylar lehine reddedildiklerini söyledi. Austin, Teksas merkezli bir istihdam danışmanlık firmasının yönetici müdürü Melissa Marcus, şirketlerin artık tam olarak istedikleri niteliklere uyan çalışanları işe alabileceklerini söyledi. "Şu anda personel sayısına harcayacak parası olan şirketler her şeyi istiyor" dedi.

2025 mezunları, 2024 mezunlarına göre daha fazla iş başvurusu yaptı

Bu dinamik, giriş seviyesi işe alımların azalmasına yardımcı oluyor. Ulusal Üniversiteler ve İşverenler Birliği'ne göre, 2025 mezunları, 2024 mezunlarına göre daha fazla iş başvurusunda bulunurken, daha az sayıda iş teklifi aldı.

Çevrimiçi öğrenme şirketi Chegg, pazartesi günü öğrencilerin sorularını otomatik olarak yanıtlayan bir yapay zeka modeline geçiş yaparken, dünya çapında iş gücünün yaklaşık %45'ine denk gelen 388 kişiyi işten çıkaracağını açıkladı.

Kaynak: WSJ