Güney Kıbrıs'ta Limasol’un dağlık bölgesinde 23 Temmuz’da çıkan yıkıcı yangının nedeninin iki izmarit olduğu belirlendi.

ABD Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu’na (ATF) bağlı Amerikanlı uzmanlarının raporuna göre, uzmanlar tarafından bulunan bu iki izmarit güney Kıbrıs makamlarına daha ileri incelemeler için teslim edildi. Araştırmalar kapsamında, bu izmaritlerden DNA örneği elde edilmeye çalışılacak; DNA örneklerinin yangın sırasında yok olmamış olabileceği umuluyor. Daha sonra, bu DNA verileri veri tabanıyla karşılaştırılarak kimlik tespiti yapılmaya çalışılacak.

Güney Kıbrıs hükümeti ile ABD Dışişleri Bakanlığı’nın talebi doğrultusunda, ATF’nin Uluslararası Müdahale Ekibi, 45 mil kareden fazla (yaklaşık 116,6 kilometrekare) alanı küle çeviren orman yangınlarını incelemek üzere Limasol’a gönderilmişti.

                                                                                                                                  Fotoğraf: ATF

Yerinde yapılan sistematik araştırmalar, tanık ifadeleri, video ve fotoğraf analizleri ile meteorolojik verilerin değerlendirilmesi sonucunda, yangının Malya ile Arsos’u birbirine bağlayan yolun doğu kısmında başladığı belirlendi. Diğer tüm olası nedenler elendikten sonra, yangının kuru bitki örtüsüyle temas eden dikkatsizce atılmış bir sigaradan çıktığı tespit edildi.

Yangın bölgesinde bulunan iki izmaritten biri ısıya bağlı değişiklikler göstermekteydi; bu deliller toplanarak kayıt altına alındı ve güney Kıbrıs makamlarına teslim edildi.

Araştırma, Limasol yangınının hem yayılma şiddetini hem de çıkış nedenini net biçimde ortaya koydu.

Yayılma hızı

Yangının yayılma hızının göstergeleri ise şöyleydi: Öğlen 13:26’da yalnızca 1 metre yüksekliğinde, 3 metre genişliğinde küçük bir odak tespit edildi. Sadece 17 dakika sonra, 13:43’te yangın 1,5 hektara (15.000 m²) yayılmıştı. İlk rapordan 29 dakika sonra, 13:55’te, 2 hektarlık (20.000 m²) alan yanmış ve alevler Malya yerleşimine ulaşmıştı.

Bölgenin topoğrafyası yangının tüm yönlere yayılmasını kolaylaştırdı; bu, rüzgârın ana yönünden bağımsız olarak gerçekleşti. Güçlü rüzgârlar ve arazinin oluşturduğu yerel hava akımları, dakikada 60-63 metre hızla yangının yayılmasına neden oldu, bu da şiddeti ve tehlikeyi katladı.

Çevresel koşullar %100 yangın riski doğurdu: 39 °C sıcaklık, %19 çok düşük nem, uzun süreli kuraklık ve 9 bofor rüzgâr 

Rapor, yangının çıkma ihtimalini %100 olarak hesapladı. Bu sonuç; yüksek sıcaklık (39 °C), çok düşük nem (%19), uzun süreli kuraklık ve 9 bofora ulaşan rüzgârların kaydedildiği çevresel koşullara dayandırıldı. Bu koşullar, dikkatsizce atılmış bir sigara dâhil, herhangi bir tutuşturma için son derece elverişli kabul ediliyor.

Güney Kıbrıs’taki yangın riski, adanın Akdeniz iklimi (uzun, sıcak ve kuru yazlar), güçlü rüzgârlar, bitki örtüsünün yoğunluğu ve nemi ile dik yamaçlardan oluşan topoğrafyası nedeniyle daha da artıyor.

Amerikalı uzmanlarının çalışması: Elektrik kesintilerinin sıralaması yangının yayılma hızını ölçmek için kullanıldı

ATF’nin çok disiplinli ekibi, alanında en yetkin uzmanlardan oluşuyor. Fileleftheros gazetesinin haberine göre, ekip başlangıç noktasından bulgular topladı ve bilimsel yöntemlerle tamamen kanıta dayalı sonuçlara vardı.

Ekip bilgileri yalnızca yerel hizmetlerin raporlarına değil, topladıkları verilere, yaptıkları görüşmelere ve yerinde araştırmalara dayandırdı.

Örneğin, Kıbrıs Rum Elektrik İdaresi (AİK) kayıtlarından, elektrik kesintilerinin sıralaması yangının yayılma hızını ölçmek için kullanıldı ve bu resmi raporlar ile diğer verilerle karşılaştırıldı.

“Kaza” olarak sınıflandırıldı

Amerikalı uzmanlar, bu yangının kategorisinin “kaza” olduğunu sonucuna vardı.

Rapora göre yangınla ilgili ilk bildirim, Polis ve İtfaiye’ye yapılan çok sayıda çağrıyla gerçekleşti. Yangın, Malya ve Arsos köylerini birbirine bağlayan yol kenarında başladı ve rapora göre yaklaşık 116,6 kilometrekarelik alanı yaktı. Yangın, çıkışından iki gün içinde kontrol altına alındı.

Rapor ayrıca, yangını gören ve yetkililere bilgi veren görgü tanıklarının ifadelerine yer veriyor.

Bir marangoz, Lofu’dan Arsos’a giderken yol kenarında küçük bir yangın gördü ve saat 13:26’da İtfaiye’yi aradı. Yangını gördüğünde alevler 1 metre yüksekliğinde, 3 metre genişliğinde idi; hızla kuzey ve güneye, yol boyunca yayılıyordu. Yangın henüz vadiye inmemişti ama yoğun bitki örtüsüne sıçramıştı. Dik arazi nedeniyle yangını kendisi söndüremediğini belirtti. İtfaiyeyi aradıktan sonra bölgeden ayrıldı; 45 dakika sonra geri döndüğünde olay yerinde itfaiyecilerin müdahale ettiğini gördü.

İlk müdahale, Pachna İtfaiye İstasyonu’ndan gelen iki itfaiyeci tarafından yapıldı. Onlardan biri, geldiklerinde yangının yolun doğusundaki vadiye yayıldığını ve karşı yamacın ortasına ulaştığını söyledi. Yangın kısa sürede Malya köyüne sıçradı, köyü yaktı ve güneye doğru ilerlemeye devam etti.

Kıbrıs Rum Meclisi’nde ortak oturumlu inceleme devam ediyor

Bu arada, Limasol’daki yıkıcı yangınla ilgili gelişmeleri incelemek üzere üç parlamento komitesinin ortak oturumu bugün Meclis’te devam edecek.

Bugünkü oturuma yaklaşık 130 kişi davet edildi. Bunların 89’u, bakanlar ile ilgili daire ve hizmetlerin başkanlarından oluşuyor. Ortak toplantıya katılan üç komitenin 26 üyesi de, 5 Ağustos’ta yapılan ilk oturumun ardından ilgili taraflara gönderilen yaklaşık 140 soruluk kapsamlı bir liste hazırladı.

Kaynaklar: Fileleftheros - ATF