ABD'nin önde gelen, köklü gazetelerinden The New York Times’dan, Pulitzer ödüllü gazeteci Farah Stockman son yazısında, ABD’de emlak sektöründe kara para aklanmasının olumsuz sonuçlarını ele aldı.

2008’de ABD’nin ekonomisi bozulmuş, hacizler altındaki Cleveland şehrine gelen ABD'de kurulu Optima şirketinin yöneticisi cebindeki yüksek nakitle tek tek mülkleri satın almaya başladı. Emlakçılar yönetici Chaim Schochet’e ve firması Optima’ya mal satmak için sıraya girmişti. Sadece Cleveland değil, Batı Virginia'dan Kentucky'ye kadar bir çok yerde Optima nakitle ofis binalarını, fabrikaları ve ticari gayrimenkulleri satın alıyor ve adeta kırmızı halıyla karşılanıyordu.

2019'da, Ukrayna'dan bir bankanın ABD’de kurulu şirket Optima'ya dava açmasıyla, şirketin arkasında yüz milyonlarca dolarlık çalıntı parayı aklamak için kullanan iki Ukraynalı oligark bulunduğu ortaya çıktı. Amerikan Soruşturma Bürosu, ertesi yıl Optima'nın ofislerine baskın düzenledi. 2021'de ABD Dışişleri Bakanlığı, oligarklardan biri olan Ihor Kolomoisky'ye karşı yaptırım uyguladı.

Ukraynalı yetkililer Kolomoisky'yi milyarlarca dolar çalmaktan soruşturmaya başladığında, Optima ABD'de fatura ödemeyi bırakmıştı. Şirket için sadece ABD'de olabildiğince parayı aklamak önemliydi. Farah Stockman, yazısında durumu tanımlamak için, ‘Kara para aklayanlar sahte aşıklar gibidir. Ay'ı vadederler ama sonra sizi hiçbir şeysiz bırakırlar’ ifadesini kullandı.

Uluslararası Şeffaflık Örgütü'nün ABD Direktörü, Clevelandlı Scott Greytak, en büyük sorunlardan birinin, Amerikalı birçok profesyonel emlakçının yabancı müşterilerine durum tespiti yapmak zorunda kalmaması olduğunu söyledi. "Ihor Kolomoisky, Amerikalı kolaylaştırıcıların yardımı olmadan Cleveland'dan bu kadar mal alamazdı. Mülkleri satan aracılar, paralarını almadan önce müşterileri hakkında temel soruları sormak zorunda kalmalıdır" dedi.

Şu anda ABD Meclis'i temmuz ayında kabul ettiği 'Enablers Yasası' (Gerçekleştirenler Yasası) için bastırıyor. Yasayla, bazı avukatlar, muhasebeciler ve kayıtlı emlakçılar, tıpkı bankaların yapması gerektiği gibi müşterilerini incelemek ve şüpheli faaliyetleri Hazine Bakanlığı'na rapor etmek zorunda kalacak. Senato'nun bu yasayı geçirip geçirmeyeceği belli değil, ancak yasanın arkasındaki ilke önemli bir ilkedir: Kara para aklama modeliyle iş yapan Amerikalıların bu ilkeden kaçmasına izin verilmemelidir.

Optima vakasının ortaya çıkardığı bir diğer büyük sorun, ABD emlak endüstrisinin gizliliğidir. Bu da genellikle zenginlerin gizliliğini ve varlıklarını koruyan limited şirketlerin, paravan şirketlerin ve arazi tröstlerinin kullanımını teşvik eder. Cleveland'da emekli bir belediye meclis üyesi Jay Westbrook, kimliklerini gizleyenlerin sadece Ukraynalı oligarklar olmadığını söylüyor. Kara para aklamak için "yüksek risk" altında sayılmayan birçok bölgede, nakit alıcılar, işlem kaydı yapılmaksızın ve gerçek kimlikleri doğrulanmaksızın, esasen anonim olarak mülk satın almaya devam ediyor. Emekli belediye meclisi üyesi, sorunun, orta sınıf insanların ipotek prosedürlerinde yerine getirmesi gereken süreçlere zenginlerin de tabi tutulmasıyla çözülebileceğini söylüyor.

Gazeteci yazısını, Amerika Birleşik Devletleri’nin uluslararası yolsuzlukla mücadelede dünya sahnesinde güçlü bir güvenilirliğe sahip olması için bu çabaları sürdürmesi gerektiğini, bunun, Biden yönetiminin yolsuzluğu 'kritik bir ulusal güvenlik sorunu' olarak ilan etmesinden dolayı özellikle önemli olduğunu vurguladı.
Kaynak: The New York Times