Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile yakın bağları olan milyarder Hintli Adani ailesinin, Hindistan borsasına gizlice yüz milyonlarca dolar yatırım yaparak kendi şirket hisselerini satın aldığı belirlendi.

Aile yıllar içinde gizlice brosan 120 milyar dolar değerinde kendi hissesini satın aldı

Offshore kayıtları, zengin Hintli ailenin ortaklarının, 120 milyar dolar değerinde hisse senedi satın almak için yıllarını harcadığını gösteriyor.

İngiliz The Guardian tarafından görülen offshore mali kayıtlara göre, Hintli Adani ailesinin ortakları, gerçekte kendi şirketleri üzerinden yıllarca grubun Hindistan borsasındaki hisse senetlerini gizlice satın aldı.

2022 yılına gelindiğinde, şirketin kurucusu Gautam Adani, Hindistan'ın en zengin insanı ve 120 milyar dolardan fazla değere sahip dünyanın üçüncü en zengin kişisi haline geldi.

Ocak ayında, New York merkezli finansal araştırma şirketi Hindenburg tarafından yayınlanan bir rapor, Adani Grubu'nu "şirket tarihindeki en büyük dolandırıcılığı" yapmakla suçladı.

Araştırma şirketi, Adani Grubu'nda "hisse senedi manipülasyonu ve muhasebe sahtekârlığı" yapıldığını ve 2022'de 288 milyar dolarlık bir zirveye ulaşan holdingin opak offshore şirketlerinin kendi hisselerini satın almak için kullandığını ve piyasa değerlemesinin bu şekilde arttırdığını iddia etti.

Adani Grubu, başlangıçta holdingin piyasa değerinden 100 milyar dolar eksilten ve dünyanın en zenginleri listesindeki yerini sarsan Hindenburg’un iddialarını reddetti.

Grup iddiaları 'Hindistan'a karşı hesaplı bir saldırı' olarak nitelendirmişti

O zamanlar, grup araştırmayı "Hindistan'a karşı hesaplı bir saldırı" ve "Hint kurumlarının bağımsızlığı, bütünlüğü ve kalitesi"ne karşı yürütülen bir saldırı” olarak nitelendirdi.

Yine de Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP) tarafından elde edilen ve Guardian ve Financial Times ile paylaşılan yeni belgeler, Hintli şirketin Mauritius'ta 2013'ten 2018'e kadar, şirketler grubunun hisse fiyatlarını desteklemek için kullanıldığı iddia edilen ve Adani’nin ortakları tarafından kontrol edilen karmaşık bir offshore operasyonunun ayrıntılarını ilk kez ortaya koydu.

Kayıtlar ayrıca, Adani'nin ağabeyi Vinod'un gizli, offshore operasyonlarında oynadığı iddia edilen etkili rolün ikna edici kanıtlarını da sunuyor. Adani Group, Vinod Adani'nin şirketin "günlük işlerinde hiçbir rolü" olmadığını açıklasa da belgelerde, Vinod Adani'nin yakın ortaklarından ikisinin, paranın aktığı offshore şirketlerin tek yararlanıcıları olduğunu gösteriyor.

Belgeler, Adani ailesinin iki ortağının, Chang Chung-Ling ve Nasser Ali Shaban Ahli'nin Mauritius, İngiliz Virgin Adaları ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde offshore paravan şirketler kurmaya başladığı 2010 yılına kadar uzanan karmaşık bir şirketler ağını ortaya koyuyor.

Söz konusu finansal kayıtlar, her ikisi de Adani bağlantılı şirketlerin yöneticileri olan Chang ve Ahli tarafından kurulan offshore şirketlerden dördünün, Bermuda'daki Küresel Fırsatlar Fonu (GOF) adı verilen büyük bir yatırım fonuna yüz milyonlarca dolar gönderdiğini ve bu paraların 2013'ten itibaren Hindistan borsasına yatırıldığını belgeliyor.

İfşaatın, Gautam Adani ile ilişkisi 20 yıl öncesine dayanan Hindistan Başbakanı Modi için önemli siyasi etkileri olabilir.

Hindenburg raporunun yayınlanmasından bu yana, Modi, Gautam Adani ile ortaklığının niteliği ve hükümeti tarafından Adani Grubu'na ayrıcalıklı muamele iddiaları hakkında zor sorularla karşı karşıya kaldı.

OCCRP tarafından ortaya çıkarılan ve Guardian tarafından görülen bir mektuba göre, Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu'na (SEBI), 2014 yılının başlarında Adani Grubu’nun şüpheli borsa faaliyetine dair kanıtlar verilmişti ancak Modi'nin aylar sonra seçilmesinden sonra, SEBİ’nin olaya ilgisi azalmış gibi görünüyordu.

Yeni belgelerle ilgili yeni sorulara yanıt olarak, Adani Grubu iddiaları açıkça eddetti. 

Siyasi bağlar

Gautam Adani uzun zamandır güçlü siyasi bağlantılarından yararlanmakla suçlanıyor. Modi ile olan ilişkisi, Gujarat eyaletinde bir işadamı olduğu ve Modi'nin ilk kez bölgesel başbakan olduğu 2002 yılına dayanıyor ve yükselişleri o zamandan beri birlikte gerçekleşiyor gibi görünüyor.

Modi, Mayıs 2014'teki genel seçimleri kazandıktan sonra Gautam Adani'nin uçağıyla Delhi'ye uçmuştu

Modi’nin Mayıs 2014'teki genel seçimleri kazandıktan sonra, Gautam Adani'nin uçağıyla Delhi'ye uçtuğu fotoğraflara yansımıştı.

Adani Grubu birçok devlet ihalesini aldı, grup için yasalar değiştirildi

Modi'nin lider olduğu dönemde, Adani Grubu'nun gücü ve etkisi, holdingin limanlar, enerji santralleri, elektrik, kömür madenleri, otoyollar, enerji parkları, gecekondu yeniden inşası ve havaalanları için kazançlı devlet ihalelerini almasıyla birlikte arttı. 

Bazı durumlarda, Adani Grup şirketlerinin havaalanları ve kömür gibi sektörlerde genişlemesine olanak tanıyacak şekilde yasalar değiştirildi. Adani Group'un hisse senedi değeri 2013'te yaklaşık 8 milyar dolardan Eylül 2022'ye kadar 288 milyar dolara yükseldi.

Adani, başbakanla uzun süredir devam eden bağlantısının, Hindistan hükümeti gibi ayrıcalıklı muameleye yol açtığını defalarca reddetti.

Hindenburg raporunun yayınlanmasından sonra Adani Grubu'nu soruşturmak için kurulan bir uzman komitesi, Yüksek Mahkeme’ye mayıs ayında verilen bir rapora göre, SEBI 2020'den beri holdingdeki 13 offshore yatırımcıyı araştırıyordu…

Geçen cuma günü, SEBI soruşturmalarının son aşamada olduğunu belirten bir raporu Yüksek Mahkeme’ye sundu, ancak herhangi bir bulgu ortaya koymadı.
Kaynaklar: OCCRP - The Guardian