Polonya'da milliyetçi-muhafazakâr Hukuk ve Adalet Partisi'nin desteklediği 42 yaşındaki tarihçi, oyların yüzde 50,89'unu alarak, Varşova'nın liberal Belediye Başkanı Rafal Trzaskowski'yi kıl payı geride bıraktı.

Le Monde gazetesinin yorumuna göre ‘blöfçü, dövüşçü ve zaman zaman endişe kaynağı’ olan Karol Nawrocki, seçim kampanyasının yavaş yavaş ortaya çıkardığı kişiliğinin tüm sert yanlarından başarıyla sıyrıldı:1 Haziran Pazar günü eğitimli tarihçi, üç çocuk babası ve amatör boksör olan 42 yaşındaki Nawrocki, muhafazakâr milliyetçi Hukuk ve Adalet (PiS) partisi tarafından desteklenerek ve oyların %50,89'unu alarak, Varşova'nın liberal belediye başkanı Rafal Trzaskowski'yi kıl payı geride bıraktı ve  Polonya cumhurbaşkanlığına seçildi.

Ekim 2023'teki parlamento seçimlerinde yenilen PiS için intikam tadında bir zafer; Avrupa Konseyi'nin eski Başkanı (2014-2019) Donald Tusk liderliğindeki yönetimdeki merkez-sağ koalisyon içinse bir felaket. Tusk, eski devlet başkanı Andrezj Duda'nın PiS'e yakın olması nedeniyle, şimdiye kadar olduğundan çok daha acımasız bir birlikteliğin yaklaştığını düşünüyor.

Vistula Üniversitesi Rektörü siyaset bilimci Wawrzyniec Konarski, "Nawrocki bir doktriner. Başlıca görevi Tusk hükümetini engellemek olacak, bu da bu ülkede cumhurbaşkanının rolünün uzlaştırıcı olmak olduğunu anlamadığı anlamına geliyor." diye uyardı.

Gdansk'ta mütevazı bir aileden gelen Polonya'nın yeni devlet başkanı, tarih alanında doktora ve strateji ve proje yönetimi alanında MBA derecesine sahip. Daha sonra Gdańsk II. Dünya Savaşı Müzesi'nin başkanlığını yaptı (2017-2021), ardından da daha göreve gelmeden önce PiS'in toplumsal hafızayı yeniden yazma politikasının öncüsü haline gelen Ulusal Anma Enstitüsü'nün başkanlığını üstlendi. 1945 sonrası Polonya'da SSCB'nin rolü üzerine yaptığı çalışmalar ve Sovyet anıtlarını kaldırma konusundaki kararlılığı, ona Rusya'nın arananlar listesine de yer kazandırdı.

Gençliğinde, boks ve futbola olan yoğun ilgisi ve öğrenimini finanse etmek için geçici işlerde çalışması yanında, kendisini destekleyen tarihi birlik olan Solidarnosc'un Elblag bölgesindeki faaliyetleri üzerine araştırmalarını yoğunlaştırdı. O dönemki tez danışmanı Grzegorz Berendt, Le Monde'a verdiği demeçte, "158 tanıklığa dayanarak bir yılda yazdı, çok çalışkan, iyi bir öğrenciydi" güvencesini verdi. Şu anda eski öğrencisinin ulusal destek komitesinde yer alan akademisyen, onu "güçlü karakterli, savaşçı" olarak tanımlıyor ve kariyerinin diğer tüm olumsuz yönlerini bir kenara itiyor.

Skandallar arasında ikinci bir dairesi olduğuna dair şaibeler ve fuhuş ticaretine karıştığı iddiaları var

Gdansk'ta adayın kampanyasını zedeleyen birçok skandal ortaya çıktı. Öncelikle, yaşlı ve engelli birinden ucuza satın alınmış ikinci bir daire ile ilgili şaibelere dair Karol Nawrocki, ilk turdan önceki ilk tartışmada, "Polonyalıların çoğunluğu gibi" yalnızca bir daireye sahip olduğunu söylemişti. Daha sonra yaşlı bir adamla yaptığı karmaşık bir anlaşmayla ikinci bir daire edindiği ortaya çıktı.

Ardından fuhuş ticareti meselesi geldi. Onet internet sitesinin yaptığı araştırmaya göre, cumhurbaşkanı adayının, Gdansk'a çok da uzak olmayan Baltık Denizi kıyısındaki bir sahil beldesi olan Sopot'taki büyük bir otelde çalışırken fuhuş ticaretine karıştığı iddia edildi. Karol Nawrocki'nin inkarına ve siteye karşı yasal işlem başlatma tehditlerine rağmen site bilgilerini korudu.

Holiganlar arasında kavgaya karıştı, yeraltı dünyası ile ilişkili olduğu iddia edildi

Kampanya sürerken Nawrocki'nin memleketi olan kuzeydeki liman kenti Gdańsk'ta yeraltı dünyasıyla bağlantıları olduğuna dair iddialar ortaya atıldı.  

Nawrocki, birkaç kitap yazdı; bunlardan biri, 2018’de “Tadeusz Batyr” takma adıyla yayımladığı, komünist dönemin gangsteri Nikodem Skotarczak’ın biyografisi üzerineydi. 

Aynı yıl, yüzü bulanıklaştırılmış ve sesi değiştirilmiş bir şekilde devlet televizyonunda görünen yazar “Batyr”, Nawrocki’nin bu kitaba ilham verdiğini söylemişti. Nawrocki ise sosyal medyada Batyr’in kendisinden tavsiye aldığını ve “okunmaya değer bir kitapla teşekkür ettiğini” yazmıştı. Ancak yerel medya, kısa süre önce Batyr ve Nawrocki’nin aslında aynı kişi olduğunu ortaya çıkardı.

Siyasi rakipleri bu gerçeği hemen gündeme taşıdı. Nawrocki ayrıca gangsterler ve neo-Nazilerle bağlantı kurmakla suçlandı; ancak bunları “derin bir manipülasyon” olarak nitelendirerek, tüm temaslarının yalnızca mesleki amaçlı olduğunu savundu. “Nazizm hakkında benden kimse iyi bir söz duymamıştır,” dedi.

Nawrocki ayrıca, Rozi kulübünde neo-Nazi bir holigan ve tetikçi olduğu iddia edilen Grzegorz “Śledziu” H. ile de bağlantılıydı. Kayıtlarına rağmen, Nawrocki onları tanıdığını asla inkar etmedi. “Śledziu” ile Gdansk hapishanesinde ders verirken tanıştığını iddia etti, ancak hapishane böyle bir olayın yaşandığını reddetti.  

Son ortaya çıkan gerçek ise Karol Nawrocki'nin, Polonya Ulusal Anma Enstitüsü'nde yardımcı pozisyonda çalışırken 2009 yılında holiganlar arasındaki bir kavgaya karıştığı. Ancak iki rakip futbol kulübünden 140 katılımcının birçoğu daha sonra uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, şiddet içeren saldırılar ve hatta bir davada Krakow'da bir gencin pala ile öldürülmesi nedeniyle uzun süreli hapis cezalarına çarptırıldı. Aday Nawrocki bu konuda bir soru yöneltildiğinde olayın olduğunu inkar etmedi, bunun yerine kavgayı "asil ve erkeksi bir mücadele" olarak niteledi.

Polonyalılar tarafından pek bilinmeyen bu isim, 25 Kasım 2024'te kendisini temsil edecek yeni bir profil sunmak isteyen PiS partisi tarafından kamuoyuna tanıtıldı. Parti 2015 yılında da aynı şeyi yaparak az tanınan bir avukat olan  mevcut cumhurbaşkanı Andrezj Duda'yı ön plana çıkardı. Siyasette kendisinden daha deneyimli olmasına rağmen, Duda da cumhurbaşkanlığına gelmeden önce uzun süre anketlerde geri kalmıştı. Halefi de onun izinden gitti.

Donald Trump'ın ve Cumhuriyetçi MAGA'nın onayını aldı

Karol Nawrocki, Andrezj Duda'nın da yakınlığını göstermekten hoşlandığı Donald Trump'ın onayını almaya çalıştı. PiS adayı, 30 Nisan'da Beyaz Saray'daki ofisinde Amerikan başkanıyla iki fotoğraf çektirmek üzere Washington'a gitti. Cumhuriyetçi MAGA ("Amerika'yı Yeniden Harika Yap") kampının desteği, ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem'in 27 Mayıs'ta Güney Polonya'nın Rzeszow kentinde düzenlenen Amerikan Muhafazakar Konferansı'ndaki (CPAC) net açıklamalarıyla daha da belirginleşti.

Avrupa Birliği'ni eleştiren ve uluslardan oluşan bir Avrupa'yı savunan seçilmiş cumhurbaşkanı, aşırı sağdan gelen güçlü oy transferinden de yararlandı. Böylece 18 Mayıs'ta ilk turda üçüncü olan Konfederacja Partisi adayı Slawomir Mentzen'in kendisine sunduğu yol haritasını tereddütsüz imzaladı. Sekiz şart arasında Ukrayna'nın NATO'ya katılımına karşı çıkma, vergileri artırmama ve Polonya'nın silahlara erişimini kısıtlamama taahhüdü yer alıyordu.

Kaynak: Le Monde